Перайсці да зместу

Размовы:Ілья Яфімавіч Рэпін

Змест старонкі недаступны на іншых мовах.
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Рэпін і Украіна

[правіць зыходнік]

Рэпін нарадзіўся ва Украіне, этнічна напалову Украінец, сябраваў з украінскімі патрыётамі.

Нарадзіўся ў Чугуеўе (цяпер Харкаўскай вобласьці), у сям’і ваеннага пасяляніна-каланіста Яфіма Рэпіна. Як быў перакананы сам Ільля, адбываўся ён з казацкага роду, насіў прозьвішча Рэпа, якое пасьля расеізавалі. У дзяцінстве Ільля даведаўся ўвесь груз жабрацкай жыцьця, сацыяльнае становішча вайскоўцаў пасялян ў Расійскай імпэрыі быў толькі трохі лепш ад становішча прыгонных. На працягу амаль чатырох гадоў працаваў у іканапіснай арцелі Бунакова, расьпісваў і аднаўляў царквы на Слабажаншчыны, такім чынам атрымаў элемэнтарную мастацкую адукацыю.

Аднак з Украінай Ільля Рэпін быў зьвязаны не толькі паходжаньнем, але і пачуцьцёва. Ён быў закаханы ў ўкраінскую прыроду, чалавека, фальклор і вылучаў праблему ўкраінскага стылю ў мастацтве. Да сяброў Ільі Рэпіна належалі ўкраінскія дзеячы: М. Крапіўніцкі, М. Мурашка, Д. Яварніцкі, Яўген Чыкалэнка і многія іншыя. Паміж вучнямі былі Н. Пімонэнка, А. Мурашка, І. Макушэнка Ф. Красіцкага, С. Прохараў, І. Шульга, Ф. Чупрінэнка і іншыя. Як пэдагог і крытык напісаў кнігу «Далёкае блізкае» (1953). Пасьля рэвалюцыі Ільля Рэпін не жадаў жыць у савецкай Расіі і застаўся ў сваім маёнтку «Пенаты» ў Куоккала (Фінляндыя), дзе і памёр. У 1982 году «Пенаты» адноўлена і адкрыта як «Музэй-сядзіба І. Ю. Рэпіна».

Стварыў шматлікія партрэты дзеячаў украінскай культуры: С. Любіцкое, М. Мурашка (1877), В. Тарноўскага (1880, «Гетьман») і С. Тарноўскай Т. Шаўчэнка (1888) Д. Багалій (1906) чатыры эскізы праекта помніка Шаўчэнкі ў Кіеве (на конкурс 1910 — 14). Рабіў ілюстрацыі да твораў М. Гогаля «Тарас Бульба» і «Сарочынскі кірмаш» (1872 — 82), кнігі Д. Яварніцкага «Запарожжа ў рэштках даўніны і паданьнях народа» (1887), а таксама малюнкі з славутасьцяў ўкраінскай архітэктуры, украінскіх народных тыпаў і таму падобнае.

Рєпін пісаў патрыятычныя карціны і карціны, прысьвечаныя Украіне, такія як: «Украінка ля плятня» (1876), «Запарожцы пішуць ліст турэцкаму султану» (1880-91, адзін варыянт у Санкт-Пецярбургу (Рускі музэй), другі — у Харкаўскім Дзяржаўным Музэі выяўленчага мастацтва); «Вячэрніцы» (1881), «Гайдамакі» (1902), «Чарнаморская вольніца» (1903), «Гапак» (1930, не закончаны), «Эцюд акадэмічнай натуршчыцы», «Солоха і дзяк».

Рэпін быў членам журы камісіі, мэтай якой было стварэньне помніка Т. Шаўчэнкі да 100-годдзя з дня нараджэньня паэта і мастака. Як і некаторыя іншыя ўкраінскія мастакі, Рэпін выйшаў з журы, паколькі быў незадаволены канчатковым выбарам камісіі. Ільля Яфімавіч называў Шаўчэнкі «апосталам свабоды» і ўласнаручна выканаў некалькі эскізаў для праекта помніка. В. К. Развадоўскі меў намер стварыць паштоўку, грошы ад продажу якой накіраваць на будаўніцтва помніка. Для гэтага І. Рэпін намаляваў акварэльлю «Праметэя» з паэмы Шаўчэнкі «Каўказ». Рэпін стаў членам-заснавальнікам Саюза абароны помнікаў Т. Шаўчэнкі, статут якой не было зацьверджана ўладамі.

Дапамагаў камітэта пры Саюзе выяўленчых мастацтваў ім. В. Верашчагіна у г Мікалаеве, быў паважаным членам Кіеўскай літаратурна-артыстычнай саюза, Кіеўскага саюза даўніны і мастацтва.

Вучні Рэпіна

[правіць зыходнік]

Ушанаванне

[правіць зыходнік]

Вонкавыя спасылкі =

[правіць зыходнік]