Рынхаспарыёз збожжавых
Рынхаспарыёз збожжавых, Аблямаваная плямістасць[1] — грыбковае захворванне збожжавых і некаторых траў, якое выклікаецца грыбком віду рынхаспорый злакавы (Rhynchosporium secalis). Сустракаецца на ячмені, жыце, трыцікале, пшаніцы, пырніку паўзучым, цімафееўцы лугавой, райграсе, калясянцы безасцюковым, купкоўцы зборнай і іншых[1]. Хуткаму развіццю хваробы спрыяе адносна высокая вільготнасць паветра і тэмпература 10—20 °C[2][3].
Сімптомы і шкода[правіць | правіць зыходнік]
Часцей за ўсё авальныя плямы памерам да 2 см з’яўляюцца на похвах і ліставых пласцінках, радзей на каласах. Гэтыя плямы спачатку сіне-зялёныя, затым жоўтыя з карычневай аблямоўкай. У залежнасці ад заражанай расліны гэтыя плямы могуць адрознівацца; на жыце і трыцікале яны лінзападобныя або ромбападобныя светла-карычневага колеру, а на ячмені вельмі выразныя і маюць вакол сябе хларатычнае кольца[2][3].
Назіраецца ніжэнне масы тысячы зярнят і пранікненне ўзбуджальніка ў збожжа[2][3]. Парог эканамічнай шкоднасці для ячменю ў стадыі кушчэння і стрэлкавання складае 15-20 % ад плошчы ліста, на якой з’яўляюцца сімптомы хваробы[4].
Прафілактыка і барацьба[правіць | правіць зыходнік]
Агратэхнічныя метады прафілактыкі рынхаспарыёзу ўключаюць:
- адмова ад вырошчвання раслін з кароткай саломкай на карысць раслін з нармальнай даўжынёй саломкі,
- стараннае ўзворванне пажніўных рэшткаў[2][3].
Барацьба з рынхаспарыёзам прадугледжвае заворванне пажніўных рэшткаў і самасеваў збожжавых культур, перапынак у вырошчванні менш устойлівых відаў, пратручванне і апырскванне збожжа да канца фазы кушчэння[2][3].
Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б Рынхаспарыёз // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.. — С. 396
- ↑ а б в г д Władysław Kościelniak, Mirosław Dreczka. Nowoczesna uprawa zbóż. — Poznań: Apra, 2009. — 238 с. — ISBN 978-83-914532-8-5.
- ↑ а б в г д Zofia Fiedorow, Zbigniew Weber. Choroby roślin uprawnych. — Poznań: "Medix Plus", 1996. — 168 с. — ISBN 978-83-905672-4-2.
- ↑ Marek Korbas, Joanna Horoszkiewicz-Janka: Integrowana ochrona zbóż przed chorobami. W: Zboża Wszechstronne wykorzystanie. Biznes-Press, 2011, s. 98. ISBN 978-83-931702-8-9
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Пересыпкин В. Ф. Болезни зерновых культур. — М., 1979
- Драпатый Н. А. Ринхоспориоз ячменя. — Защита растений. 1973, № 12
- Справочник по защите сельскохозяйственных растений от вредителей, болезней и сорняков. — 2 изд. — Мн., 1983