Сярэбраная спражка з Дзямідаўкі
| ||
| Сярэбраная спражка з Дзямідаўкі. VI ст. | ||
| Матэрыял | серабро | |
|---|---|---|
Сярэбраная спражка, верагодна, VI ст.[1] была выяўлена на гарадзішчы каля в. Дзямідаўка Смаленскай вобласці. Адносіцца да тыпу Тушамлі-Калочына. Падобная бронзавая спражка з двума бронзавымі бранзалетамі была выяўлена у 1930 г. каля в. Хоцішча (Слаўгарадскі раён).
Апісанне[правіць | правіць зыходнік]
Спражка мае авальнае гладкае кольца раўнамернай таўшчыні, шырокі выгнуты шып з папярочнай пляцоўкай-перакладзінай, выцягнуты авальны шчыток з заклёпкамі ў паўкруглых выступах. Разьба на спражцы двух тыпаў: у выглядзе грубой прамавугольнай рашоткі і трохгранна-выемчатая[2] з буйнымі шматвітковымі спіралямі[1]. Масіўная галава арла з дзвюма доўгімі жалабаватым дзюбамі даволі нязграбна пасаджана на нізкіх прамавугольных выступах[1]. Амаль такая ж арліная галава ўтварае сярэдні прамень франкскай пальчатай фібулы VI ст. з Мансо-ле-Нёф (Францыя)[1]. Абойма спражкі мае выгін краю з боку кальца, што надае ім так званую ныркавую форму[2].
Спражка па форме і стылю блізкая да заходнееўрапейскіх з выявамі арліных галоў з доўгай жалабаватай дзюбай, выкананых у тэхніцы трохграннай выемчатай разьбы. Такія выявы ёсць у дэкоры спражак і пальчатых фібул, знойдзеных на сярэднім Дунаі. Яны былі шырока распаўсюджаны ў VI ст. на тэрыторыі ад сучаснай Румыніі і Балгарыі да Іспаніі і Францыі[2]. Верагодна, выява галоў драпежных птушак магла быць звязана не толькі з модай таго часу, але і з пэўным культам[3].
Зноскі
- ↑ а б в г А. К. Амброз. Южные художественные связи населения Верхнего Поднепровья в VI в.
- ↑ а б в Гісторыя беларускага мастацтва: У 6 т. Т. 1: Ад старажытных часоў да другой паловы XVI ст. ; [рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал.рэд.) [і інш.] ; рэд. тома С. В. Марцэлеў, Л. М. Дробаў ; АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. — Мінск : Навука і тэхніка, 1987. — 303 с. : іл.
- ↑ А. А. Седин. Общественные отношения и идеология населения восточной Беларуси в 5 – 7 в.в. н. э. Архівавана 10 сакавіка 2012.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Гісторыя беларускага мастацтва: У 6 т. Т. 1: Ад старажытных часоў да другой паловы XVI ст. ; [рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал.рэд.) [і інш.] ; рэд. тома С. В. Марцэлеў, Л. М. Дробаў ; АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. — Мінск : Навука і тэхніка, 1987. — 303 с. : іл.