Перайсці да зместу

Таваразнаўства

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Таваразна́ўства[1] — прыкладная эканамічная і вучэбная дысцыпліна, навука аб асноватворных характарыстыках тавараў, якія вызначаюць іх спажывецкую вартасць, паходжанне, структуру, ўласцівасці, метады вытворчасці, захоўвання, транспарціроўкі, маркетынгу, спажывецкія ўласцівасці, а таксама фактары забеспячэння гэтых характарыстык, стандартызацыю, эстэтыку. Падзяляецца на таваразнаўства харчовых і нехарчовых тавараў.

Прадметам вывучэння таваразнаўства з’яўляецца як адзінкавая спажывецкая вартасць, якая задавальняе патрэбы асобнага чалавека (якасць), так і сукупная грамадская спажывецкая вартасць, якая закліканая задавальняць патрэбы розных груп (асартымент).

Таваразнаўства ўзнікла ў XVI стагоддзі ў сувязі з развіццём знешняга гандлю[1][2]. У 1549 годзе ў Падуанскім універсітэце была адкрыта першая кафедра таваразнаўства жывёльных і раслінных фармацэўтычных матэрыялаў[1][2]. Першым расійскім дапаможнікам па таваразнаўству была «Торговая книга» (1575)[1][2].

Сукупнасць ведаў пра тавары, іх класіфікацыю, уласцівасці, спосабы захоўвання і спажывання выкладзены ў працах К. Г. Людавіцы «Асновы поўнай гандлёвай сістэмы» (1756, 2-е выданне 1789), І. Бекмана «Уводзіны ў таваразнаўства або Вучэнні аб важнейшых і замежных таварах» (1774), М. Я. Кітары «Публічны курс таваразнаўства» (1860). У 1906—1908 гадах у Расіі пад рэдакцыяй Я. Я. Нікіцінскага і П. П. Пятрова быў выдадзены падручнік «Кіраўніцтва па таваразнаўству з неабходнымі звесткамі па тэхналогіі»[2].

Як самастойная навучальная дысцыпліна таваразнаўства пачало выкладацца ў камерцыйных вышэйшых і сярэдніх навучальных установах у канцы XVIII стагоддзя[1][2]. Як самастойная навука таваразнаўства сфарміравалася ў пачатку XX стагоддзя[1].

Асноўныя задачы таваразнаўства

[правіць | правіць зыходнік]
  • Вызначэнне патрабаванняў да якасці тавараў і іх адпаведнасці нарматыўным дакументам.
  • Распрацоўка тэхналогій вытворчасці тавараў, павышэнне іх якасці і эфектыўнасці.
  • Вызначэнне попыту на тавары, іх канкурэнтаздольнасці на рынку.
  • Ацэнка бяспекі тавараў і іх уздзеяння на здароўе спажыўцоў.
  • Распрацоўка маркетынгавых стратэгій і рэкламных кампаній для прасоўвання тавараў на рынку.
  • Распрацоўка новых тавараў і ўдасканаленне ўжо існуючых з улікам спажывецкіх пераваг і патрабаванняў рынку.
  • Стварэнне сістэмы кіравання якасцю тавараў на ўсіх этапах жыццёвага цыкла тавару.

Асноўныя метады таваразнаўства

[правіць | правіць зыходнік]
  • Вывучэнне тавараў на месцах, назіранне за іх вытворчасцю, захоўваннем, транспарціроўкай, продажам і выкарыстаннем.
  • Ацэнка якасці тавараў і іх адпаведнасці патрабаванням.
  • Вывучэнне структуры тавараў, вызначэнне іх спажывецкіх уласцівасцяў, эканамічнай эфектыўнасці і канкурэнтаздольнасці.
  • Правядзенне лабараторных даследаванняў для вывучэння уласцівасцяў тавараў і распрацоўкі новых тэхналогій і матэрыялаў.
  • Вызначэнне спажывецкіх пераваг, попыту на тавары, задаволенасці якасцю тавараў.