Перайсці да зместу

Тамерлан Курэйшавіч Гарчханаў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Тамерлан Курэйшавіч Гарчханаў
інгуш.: Горчхан-наькъан Къурейша воӀ Тамерлан
Нараджэнне 1932
Смерць 11 снежня 1994(1994-12-11)
Адукацыя

Тамерлан Курэйшавіч Гарчханаў (інгуш.: Горчхан-наькъан Къурейша воӀ Тамерлан; 1932, Інгушская аўтаномная вобласць, Паўночна-Каўказскі край) — савецкі і расійскі ўрач-траўматолаг, міністр аховы здароўя і сацыяльнай абароны Рэспублікі Інгушэція.

Тамерлан Курэйшавіч Гарчханаў нарадзіўся ў 1932 годзе[1] ў Інгушскай аўтаномнай вобласці Паўночна-Каўказскага краю, цяпер Рэспубліка Інгушэція. Паводле некаторых звестак паходзіў з чачэна-інгушскай народнасці арстхойцы  (руск.).

У дзяцінстве разам з сям’ёй і ўсім інгушскім народам быў дэпартаваны 23 лютага 1944 года ў Казахскую ССР, у ссылцы страціў бацькоў.

Скончыў Карагадзінскі медыцынскі інстытут  (руск.).

З 1960 года працаваў траўматолагам у Назранаўскім раёне  (руск.) Чачэна-Інгушскай АССР, хутка стаў загадчыкам аддзялення, потым — намеснікам галоўнага ўрача бальніцы.

Працаваў у Курганскім навукова-даследчым інстытуце эксперыментальнай і клінічнай артапедыі і траўматалогіі (КНДІЭКАТ)  (руск.) пад кіраўніцтвам акадэміка Гаўрыіла Абрамавіча Ілізарава  (руск.)[2].

Працаваў доўгі час у Грозным[3]. Пазней узначальваў рэспубліканскую паліклініку, быў галоўным урачом Назранаўскай клінічнай бальніцы.

З 20 жніўня 1994 года — міністр аховы здароўя і сацыяльнай абароны Рэспубліка Інгушэція, на гэтай пасадзе ён паспеў прапрацаваць каля трох з паловай месяцаў[4].

Тамерлан Курэйшавіч Гарчханаў 11 снежня 1994 года заступіў шлях калоне танкаў расійскіх войскаў, якія накіроўваліся да сталіцы Чачэнскай Рэспублікі Ічкерыя гораду Грознаму, паставіўшы свой аўтамабіль папярок аўтадарогі і заклікаючы да міру і гуманізму, заклікаў расійскіх вайскоўцаў спыніцца. Ён быў жорстка збіты вайскоўцамі і кінуты на абочыну дарогі, а левы бок машыны быў пашкоджаны танкамі, якія прайшлі да Грознага[1]. Ад безвыходнасці сітуацыі ў Гарчханава здарыўся шырокі інфаркт міякарда[5]. Да бальніцы давезці яго не паспелі. Пахавалі яго ў той жа дзень, па мусульманскаму звычаю. Т. К. Гарчханаў стаў адной з першых нявінных ахвяр Першай чачэнскай вайны[4].

У памяць аб Т. К. Гарчханаве у цэнтры вёскі Макхеты  (руск.) Вядзенскага раёна  (руск.) Чачэнскай Рэспублікі пабудавана і ў 2017 годзе[6] сярэднявечная Чачэна-Інгушская баявая вежа «Вежа Тамерлана»[7]. Агульная вышыня вежы — 22 метры. Шырыня ў падставе — 7 метраў. На 6 паверхах вежы размешчаны экспазіцыі розных гістарычных эпох. Будаўнічыя работы праводзіліся пад кіраўніцтвам Далхада Ісалдзібірава. Ініцыятар будаўніцтва кандыдат гістарычных навук Саід-Хамзат Махмудавіч Нунуеў  (руск.).

Быў жанаты, гадаваў чацвярых дзяцей:

  • Дачка Тамара Гарчханава (нар. 1959), галоўны ўрач ДБУАЗ «Гарадская паліклініка», г. Назрань[8]
  • Сын Магамед (1964—1992), трагічна загінуў падчас асеціна-інгушскага канфлікту  (руск.). 31 кастрычніка 1992 года быў узяты ў закладнікі каля інтэрната медінстытута разам з аднакурснікам і сябрам Мустафой Цалаевым і забіты[1].
  • Сын Беслан[9]
  • Сын (нар. 1984)
  1. а б в Терентьева Л. 1994.
  2. Ахмет Газдиев. БАШНЯ ТАМЕРЛАНА.. Архівавана з першакрыніцы 9 снежня 2021.
  3. ГОРЧХАНОВ ТАМЕРЛАН КУРЕЙШЕВИЧ.. Архівавана з першакрыніцы 9 снежня 2021.
  4. а б Информационное агентство «Чеченинфо». 1994 г. Т. Горчханов. Чеченская трагедия и «Башня Тамерлана» (руск.) (14 снежня 2015). Архівавана з першакрыніцы 17 жніўня 2016. Праверана 19 ліпеня 2016.
  5. История героя, спасавшего чеченцев: 27 лет со дня смерти Тамерлана Горчханова.. Архівавана з першакрыніцы 27 красавіка 2022. Праверана 9 снежня 2021.
  6. В с.п. Махкеты состоится открытие мемориального комплекса имени Тамерлана Горчханова (руск.). ИА Мангазея (19 чэрвеня 2017). Праверана 19 сакавіка 2020.
  7. В Чечне построили «Башню Тамерлана» — символ вайнахского единения. Праверана 18 ліпеня 2016.
  8. Горчханова Тамара Тамерлановна.(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 снежня 2021. Праверана 10 снежня 2022.
  9. В центре села Махкеты Веденского района Чеченской Республики строится боевая башня в память о Тамерлане Горчханове.. Архівавана з першакрыніцы 9 снежня 2021.
  • Терентьева Л. Бросили умирать на обочине // Комсомольская правда. — 1994. — 15 снежня