Першая чачэнская вайна

Першая чачэнская вайна
Чачэнскія ваяры моляцца ля прэзідэнцкага палацу перад расійскім нападам (Грозны, 1994 г.)
Дата	11 снежня 1994 — 31 жніўня 1996
Месца	Ічкерыя, Дагестан, Інгушэція і Стаўрапольскі край Расіі
Прычына	Правал расійскіх спробаў дзяржаўнага перавароту ў Ічкерыі
Вынік	Захаваньне фактычнай незалежнасці Ічкерыі
Праціўнікі
Расія Ічкерыя
Камандуючыя
Генадзь Трошаў Аслан Масхадаў
Сілы бакоў
95 тыс. жаўнераў (люты 1995) 30 тыс. ваяроў
Страты
5042 забітых, 16 098 параненых 2870 забітых
Агульныя страты
87 691 забіты цывільны
First Chechen War на Вікісховішчы

Першая чачэнская вайна — баявыя дзеянні паміж Расіяй і непрызнанай Ічкерыяй, якія пачаліся 11 снежня 1994 года і скончылася 31 жніўня 1996 года. Баявыя дзеянні ў асноўным адбываліся ў Чачні. Вайна пачалася зімой 1994—1995 гадоў з баёў за горад Грозны. Затым баі перамясціліся ў горную частку Чачні. ТэрарыстШаміль Басаеў у 1995 годзе ўчыніў наезд у гарадок Будзёнаўск, дзе захапіў бальніцу й радзільны дом, што прымусіла расіян абвясціць аб перамір’і і пачаць перагаворы з чачэнцамі. У 1996 годзе чачэнцы захапілі Грозны й пасля перагавораў з расіянамі дамагліся вываду расійскіх войскаў з Чачні.

12 мая 1997 года ў Маскве прэзідэнты Ічкерыі і Расіі Аслан Масхадаў і Барыс Ельцын адпаведна падпісалі на расійскай мове Дагавор аб міры і прынцыпах узаемінаў, які набыў моц у дзень падпісання. Дамоўныя бакі ўзялі на сябе абавязкі: 1. «назаўсёды адмовіцца ад прымянення і пагрозы прымянення сілы пры вырашэнні ўсялякіх спрэчных пытанняў»; 2. «будаваць свае дачыненні ў адпаведнасці з агульнапрызнанымі прынцыпамі і нормамі міжнароднага права».

Асноўныя падзеі

• 12—22 снежня 1994 — бітва ў ваколіцах Грознага
• 28 снежня 1994 — бітва за гарадок Ханкала, што на ўсход ад Грознага
• 31 снежня 1994 — 6 студзеня 1995 — бітва за Грозны
• 15—23 лютага 1995 — бітва за Аргун
• 10 сакавіка 1995 — 24 мая 1996 — Аблога Бамута
• 7—8 красавіка 1995 — бойня ў вёсцы Самашкі
• 14—19 чэрвеня 1995 — напад на Будзёнаўск аддзелу на чале з Шамілём Басаевым, дзе было захоплена ў палон шмат матак і народжаных дзяцей у радзільным доме
• 14—26 снежня 1995 — бітва за Гудэрмес, Шатой, Урус-Мартан, Ачхой-Мартан.
• 9—18 сакавіка 1996 — напад на Кізляр Салмана Радуева, дзе захапілі ў палон мірных людзей.
• 22—23 лютага 1996 — баі каля вёскі Галашкі ў Інгушэціі
• 6—8 сакавіка 1996 — заняцце Грознага чачэнскімі ваярамі
• 14—15 сакавіка 1996 — бітва ў вёсцы Самашкі
• 16 красавіка 1996 — засада каля вёскі Ярышмарды, дзе былі забітыя каля 200 расіян.
• 6—20 жніўня 1996 — напад чачэнцаў на Грозны, Аргун і Гудэрмес
• 31 жніўня 1996 — угода паміж Расіяй і Ічкерыяй
• 31 снежня 1996 — канчатковы вывад расійскіх войскаў з Чачні

Гл. таксама

• Другая чачэнская вайна