Удзельнік:NanashiGaijin/Сонечныя зацьменні ў старажытнасці

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

 

Гэта спіс сонечных зацьменняў са старажытнасці, якія маюць гістарычнае значэнне. Зацьменні ў гэтым спісе не толькі былі зафіксаваны, але часам мелі значныя наступствы, напрыклад, спыненне вайны.

Гістарычна значныя сонечныя зацьменні[правіць | правіць зыходнік]

Дата зацьмення Тып Сарас Велічыня Гамма Час максімальнай фазы (UTC) Працягласць Тэрыторыі Заўвагі
22 Кастрычніка 2137 да н.э. Колцападобнае 9 0.9736 0.3842 03:25:29 2 хвіл 52 с Кажуць, што Хо і Хі, п'яныя астраномы, не змаглі прадказаць гэтае зацьменне. (гісторыя можа быць выдуманай або няправільна інтэрпрэтаванай) [2] [3]
3 мая 1375 да н.э. Поўнае 16 1.0295 0.7755 04:51:04 2 хвіл 7 с Раннія месапатамскія запісы. [4]
24 чэрвеня 1312 да н.э. Поўнае 35 10:44 4 хвіл 33 с Анатолія Вядомае як зацьменне Мурсілі, можа даць абсалютную храналогію старажытнага Блізкага Усходу.[1][2][3]
5 чэрвеня 1302 да н.э. Поўнае 26 1.0805 0.2982 02:10:48 6 хвіл 25 с Ранняе кітайскае зацьменне. [5]
16 красавіка 1178 да н.э. Поўнае 39 1.0599 0.5187 10:00:58 4 хвіл 33 с Зацьменне Адысея. [6] [7]
21 красавіка 899 да н.э. Колцападобнае 53 0.9591 0.8964 22:21:56 3 хвіл 4 с Зацьменне "падвойнага світання" ў Кітаі. [8] [9]
15 чэрвеня 763 да н.э. Поўнае 44 08:23 4 хвіл 59 с Засведчана ў Асірыйскіх крыніцах і забяспечвае абсалютную храналогію старажытнага Блізкага Усходу.[4]
6 красавіка 648 да н.э. Поўнае 38 1.0689 0.6898 08:31:03 5 хвіл 2 с Зацьменне Архілоха. [10] [11]
28 мая 585 да н.э. Поўнае 57 14:28 6 хвіл 5 с Меркавана прадсказана Фалесам; адбылося падчас бітвы пры зацьменні.[5][6]
19 мая 557 да н.э. Поўнае 48 1.0258 0.3145 12:52:26 2 хвіл 22 с Аблога Ларысы, упершыню запісаная Ксенафонтам. [12]
17 лютага 478 да н.э. ці 2 кастрычніка 480 да н.э. Колцападобнае 42/65 9:58:51/11:51:0 6 хвіл 0 с / 7 хвіл 57с Грэцыя Зацьменне адбылося перад першым паходам Ксеркса на Грэцыю. Дакладнае датаванне аспрэчваецца, бо Герадот (які апісаў зацьменне) дае дату, калі ў гэтай частцы свету не было зацьмення[7]
3 жніўня 431 да н.э. Колцападобнае 48 14:54:51:8 1 хвіл 4,5 с Грэцыя, Міжземнае мора Запісана Фукідыдам;[8] Перыкл кажа сваёй грэцкай арміі, што зацьменне было не болей чым закрыццём сонца чымсьці большым, чым яго плашч.[9]
21 сакавіка 424 да н.э. Колцападобнае 42 0.9430 0.9433 07:54:29 4 хвіл 39 с 8 год Пелапанескай вайны. [13]
6 мая 319 Поўнае 72 14:24:49 3 хвіл 56 с Грузія, Еўропа, Мексіка, ЗША На думку астраномаў, гэта зацьменне, якое папярэднічала хрышчэнню Іберыі Мірыянам III.[10]
17 ліпеня 334 Колцападобнае 80 0.9759 0.3268 11:21:41 2 хвіл 23 с Рым, Міжземнае мора Запісана Фірмікам Матэрнусам у ягоных Матэзах.[11][14]

Статыстыка[правіць | правіць зыходнік]

Самыя працяглыя поўныя зацьменні[правіць | правіць зыходнік]

Ніжэй прыведзены спіс 10 самых працяглых поўных зацьменняў паміж 30-м стагоддзем да нашай эры і 4-м стагоддзем нашай эры.

Дата зацьмення Працягласць Даведка
30 мая 2585 да н.э 7 хвіл 17 с [12]
10 чэрвеня 2567 г. да н.э 7 хвіл 21 с [12]
6 мая 2249 да н.э 7 хвіл 20 с [12]
17 мая 2231 да н.э 7 хвіл 21 с [12]
5 чэрвеня 762 да н.э 7 хвіл 25 с [13]
15 чэрвеня 744 да н.э 7 хвіл 28 с [13]
26 чэрвеня 726 да н.э 7 хвіл 18 с [13]
16 чэрвеня 345 г 7 хвіл 17 с [14]
27 чэрвеня 363 г 7 хвіл 24 с [14]
8 ліпеня 381 г 7 хвіл 22 с [14]

Сонечныя зацьменні па стагоддзях[правіць | правіць зыходнік]

Стагодзе Клк Тып зацьмення Найдаўжэйшае зацьменне Двухзацьменныя месяцы Заўв.
Частковае Кольцападобнае Поўнае Гібрыднае Даўжыня Дата
XX да н.э. 239 84 71 62 22 11m38s 28 снежня 1983 да н.э. Сакавік 958 да н.э. [15]
XIX да н.э. 253 93 80 63 17 08m57s 28 кастрычніка 1896 да н.э. Студзень 1806 да н.э. [16]
XVIII да н.э. 254 95 74 64 21 11m10s 10 лістапада 1710 да н.э. [17]
XVII да н.э. 230 75 71 60 24 12m07s 12 снежня 1656 да н.э. Ліпень 1611 да н.э. [18]
XVI да н.э. 225 78 67 59 21 10m07s 25 студзеня 1583 да н.э. Чэрвень 1535 да н.э., май 1524 да н.э. [19]
XV да н.э. 226 77 69 62 18 10m00s 25 верасня 1410 да н.э. Красавік 1448 да н.э. [20]
XIV да н.э. 234 76 84 68 6 11m29s 18 лістапада 1320 да н.э. [21]
XIII да н.э. 250 93 86 64 7 11m11s 9 снежня 1284 да н.э. Снежань 1210 да н.э. [22]
XII да н.э. 252 93 89 63 7 10m27s 14 снежня 1108 да н.э. Кастрычнік 1123 да н.э., верасень 1112 да н.э. [23]
XI да н.э. 238 79 91 68 0 10m34s 25 снежня 1090 да н.э. Жнівень 1036 да н.э., ліпень 1025 да н.э., чэрвень 1014 да н.э. [24]
X да н.э. 226 84 75 61 6 09m01s 24 кастрычніка 984 да н.э. [25]
IX да н.э. 225 80 75 66 4 10m21s 7 лістапада 817 да н.э. [26]
VIII да н.э. 234 79 88 64 3 11m29s 10 снежня 763 да н.э. [13]
VII да н.э. 253 96 87 63 7 10m06s 22 лістапада 604 да н.э. Снежань 689 да н.э., лістапад 678 да н.э., кастрычнік 602 да н.э. [27]
VI да н.э. 255 96 86 65 8 10m50s 4 студзеня 531 да н.э. Верасень 591 да н.э., жнівень 515 да н.э., ліпень 504 да н.э. [28]
V да н.э. 241 84 78 62 17 10m24s 26 студзеня 495 да н.э. Май 417 да н.э. [29]
IV да н.э. 225 83 63 56 23 10m16s 7 снежня 391 да н.э. [30]
III да н.э. 226 83 62 57 24 11m47s 30 лістапада 214 да н.э. [31]
II да н.э. 237 80 73 63 21 12m08s 22 снежня 178 да н.э. [32]
I да н.э. 251 92 77 65 17 08m51s 14 лютага 87 да н.э. [33]
I 248 90 75 58 25 11m18s 4 лістапада 96 Жнівень 7, ліпень 18, красавік 97 [34]
II 237 80 77 64 16 12m23s 7 снежня150 [35]
III 227 79 74 69 5 11m09s 8 студзеня 205 [36]
IV 222 73 76 66 7 10m44s 2 студзеня363 [14]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

  1. KUB XIV 4.24: [ma-a-an I-NA KUR A]zi-ma i-ia-ah-at nu dUTU-us sa-ki-ya-ah-ta "[When] I marched [to the land of A]zzi, the Sungod gave a sign." Theo P. J. Van Den Hout, The Purity of Kingship: An Edition of CTH 569 and Related Hittite Oracle Inquiries of Tutẖaliya (1998), 42f. Архівавана 30 студзеня 2020 года.
  2. Trevor R. Bryce, The Kingdom of the Hittites, Clarendon Oxford University Press, (1998)
  3. Archived copy. Архівавана з першакрыніцы 15 верасня 2009. Праверана 15 снежня 2009.
  4. Rawlinson, Henry Creswicke, "The Assyrian Canon Verified by the Record of a Solar Eclipse, B.C. 763", The Athenaeum: Journal of Literature, Science and the Fine Arts, nr. 2064, 660-661 [18 May 1867].[1]
  5. "Stephenson, F. Richard, and Louay J. Fatoohi. "Thale's Prediction of a Solar Eclipse." Journal for the History of Astronomy 28 (1997): 279". Праверана 2019-07-15. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка); Вонкавая спасылка ў |archivedate= (даведка); Праверце значэнне даты ў: |archivedate= (даведка)
  6. Archived copy. Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2020. Праверана 15 снежня 2009.
  7. "Eclipses during the war of Xerxes with the Greeks". Праверана 21 August 2020. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка); Вонкавая спасылка ў |archivedate= (даведка); Праверце значэнне даты ў: |archivedate= (даведка)
  8. Eclipse - Assyrian (англ.). Encyclopedia Britannica. Архівавана з першакрыніцы 12 August 2020. Праверана 21 August 2020.
  9. The Eclipse of Pericles • An Exchange in 'The Observatory' (1884). penelope.uchicago.edu. Архівавана з першакрыніцы 17 October 2021. Праверана 21 August 2020.
  10. Sauter, J. Simonia, I. Stephenson, F. R. & Orchiston, W. (2015) The Legendary Fourth-Century Total Solar Eclipse in Georgia: Fact or Fantasy? Springer Publishing p. 24, 42
  11. Maternus, Mathesos libri octo, I.iv.10.
  12. а б в г Catalog of Long Total Solar Eclipses: -2999 to -2000. Архівавана з першакрыніцы 19 лістапада 2014. Праверана 15 снежня 2009.
  13. а б в г Catalog of Solar Eclipses: -0799 to -0700. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  14. а б в г Catalog of Solar Eclipses: 0301 to 0400. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  15. Catalog of Solar Eclipses: -1999 to -1900. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  16. Catalog of Solar Eclipses: -1899 to -1800. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  17. Catalog of Solar Eclipses: -1799 to -1700. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  18. Catalog of Solar Eclipses: -1699 to -1600. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  19. Catalog of Solar Eclipses: -1599 to -1500. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  20. Catalog of Solar Eclipses: -1499 to -1400. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  21. Catalog of Solar Eclipses: -1399 to -1300. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  22. Catalog of Solar Eclipses: -1299 to -1200. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  23. Catalog of Solar Eclipses: -1199 to -1100. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  24. Catalog of Solar Eclipses: -1099 to -1000. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  25. Catalog of Solar Eclipses: -0999 to -0900. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  26. Catalog of Solar Eclipses: -0899 to -0800. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  27. Catalog of Solar Eclipses: -0699 to -0600. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  28. Catalog of Solar Eclipses: -0599 to -0500. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  29. Catalog of Solar Eclipses: -0499 to -0400. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  30. Catalog of Solar Eclipses: -0399 to -0300. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  31. Catalog of Solar Eclipses: -0299 to -0200. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  32. Catalog of Solar Eclipses: -0199 to -0100. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  33. Catalog of Solar Eclipses: -0099 to 0000. NASA. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2019. Праверана December 15, 2019.
  34. Catalog of Solar Eclipses: 0001 to 0100. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  35. Catalog of Solar Eclipses: 0101 to 0200. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.
  36. Catalog of Solar Eclipses: 0201 to 0300. NASA. Архівавана з першакрыніцы March 22, 2019. Праверана December 15, 2019.

[[Катэгорыя:Сонечныя зацьменні паводле стагоддзяў]]