Уюкская культура
Уюкская культура Жалезны век | ||||
---|---|---|---|---|
Геаграфічны рэгіён | Саяны | |||
Лакалізацыя | Расія, Манголія | |||
Датаванне | VII стагоддзе да н.э. — III стагоддзе да н.э. | |||
Носьбіты | скіфы | |||
Тып гаспадаркі | жывёлагадоўля | |||
Пераемнасць | ||||
|
Ую́кская культура — археалагічная культура ранняга жалезнага веку ў Тыве, памежных раёнах Алтая і Манголіі ў VII — III стагоддзях да н. э.
Раскопкі курганаў жалезнага веку на рацэ Уюк у Тыве пачаліся ў 1915 — 1916 гг. У 1958 г. была вылучана асобная Уюкская культура. Яе існаванне падзяляецца на ранні (VII — VI стагоддзі да н. э.) і позні (V — III стагоддзі да н. э.) этапы. Найбольш славутым помнікам стала курганная група Аржаан, даследаванне якой пачалося ў 1971 г. Яна ўтрымоўвала магільні высакародных носьбітаў культуры з багатым інвентаром.
Магільні ў форме бярвеністых зрубаў або калодаў, змешчаных у штучныя каменныя насыпы, і інгумацыя нябожчыкаў на баку сведчаць пра тое, што пахаванні Уюкскай культуры належалі прадстаўнікам скіфа-сакскіх плямён. Яны падтрымлівалі шчыльныя зносіны з носьбітамі суседніх Пазырыкскай і Тагарскай культур, займаліся пераважна адгонныай жывёлагадоўляй. Некаторыя рэчы магільнага інвентара (кераміка, упрыгожванні, конскія цуглі) збліжаюць уюкские плямёны з раннімі качэўнікамі ўсходняга Казахстана і Кыргызстана.
Знікненне Уюкскай культуры тлумачаць паступовай экспансіяй плямён хуну.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Кызласов, Л. Р. Древняя Тува. — Москва: МГУ, 1980.
- Маннай-Оол, М. Х. Тува в скифское время (уюкская культура). — Москва: Наука, 1970.