Шань-шуй

«Ранняя вясна», выява дынастыі Паўночная Сун мастак Го Сі (каля 1020 — каля 1090)

Малюнак дынастыі Юань мастак Гаа Ке-гун (1248—1310)

Выява часоў Імперыі Мін, мастак Шэнь Чжоу, 1467. «Велічная гара Лу»

Малюнак часоў дынастыі Цын, мастак Ван Хуэй, 1679

Шань-шуй (кіт.: 山水 літаральна «Гара-воды») — традыцыйныя кітайскія пейзажныя кампазіцыі з выявамі гор і вады.

Інтэрпрэтацыя і тэхніка

Горы, скалы, патокі, аблокі, туман — сакральныя элементы кітайскага космасу, якія сімвалізуюць мужчынскі і жаночы пачатак, а таксама іх узаемадзеянне (гл. Інь і ян). Для малюнка выкарыстоўваюцца мінеральныя фарбы або чорная туш; выявы суправаджаюцца каліграфічнымі надпісамі.

Гісторыя

Жанр склаўся ў пачатку нашай эры. Яго папярэднікамі лічацца каменныя рэльефы, бронзавыя курыльніцы і люстэркі Дынастыі Хан (206 г. да н. э. — 220: напрыклад, выява міфічнай гары Куньлунь). Самы высокі росквіт шань-шуй у жывапісе — X—XIII стагоддзі (мастакі Го Сі, Лі Тан, Ма Юань). Аналагічная тэматыка прысутнічае таксама ў класічнай пейзажнай лірыцы.

Вядомыя мастакі

Дынастыя Суй і раней

• Чжань Цзыцянь (550—617)

Дынастыя Тан і перыяд міжусобіцы

• У Даа-цзі (685—758).
• Цзін Хаа (855—915)
• Гуань Тун (870—960)
• Дун Юань (?—962)
• Хуан Цюань (900—965)
• Цзюйжань (X стагоддзе)

Дынастыя Сун

• Фань Куань (990—1020)
• Цуй Бо (1050—1074)
• Лі Гунлінь (1049—1106)
• Мі Фу (1051—1107)
• Ван Сімэн (1096—1119)
• Ся Гуй (1180—1230)

Дынастыя Юань

• Чжаа Мэнфу (1254—1322)
• У Чжэнь (1280—1354)
• Хуан Гунван (1269—1356)

Дынастыя Мін

• Ван Мэн (1308—1385)
• Лі Цзай (?—1431)
• Дай Цзінь (1388—1462)
• Тан Інь (1470—1524)
• Вэнь Чжэнмін (1470—1559)
• Чэнь Чунь (1482—1544)
• Дун Цічан (1555—1636)

Дынастыя Цын

• Лань Ін (1585—1666)
• Ван Шымінь (1592—1680)