Эфіопа-суданскі памежны канфлікт (2020—2021)

Эфіопа-суданскі памежны канфлікт
Эфіопа-суданскі памежны канфлікт
	Асноўны канфлікт: Тыграйскі канфлікт
Дата	з 15 снежня 2020
Месца	судана-эфіопская мяжа
Статус	працягваецца
Змены	раёны Курайша і Аль-Фашака перайшлі пад кантроль Судана
Праціўнікі
Судан	Эфіопія
Камандуючыя
Абдэль Фатах аль-Бурхан	Абій Ахмед Алі
Сілы бакоў
Узброеныя сілы Судана; Джанджавід	Узброеныя сілы Эфіопіі; Фано
Страты
7 забітых і 30 параненых,; 2 палонных (пазней вызвалены),; 1 верталёт (небаявая страта)	невядомая колькасць забітых і параненых,; 1 палонны
Агульныя страты
	10 мірных жыхароў загінулі і 2 былі выкрадзены (усе грамадзяне Судана)
	10 мірных жыхароў загінулі і 2 былі выкрадзены (усе грамадзяне Судана)

Эфіопа-суданскі памежны канфлікт — узброенае супрацьстаянне паміж Эфіопіяй і Суданам за кантроль над памежнымі тэрыторыямі паміж Суданам і эфіопскім рэгіёнам Тыграй.

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

У 1902 кіраваны Вялікабрытаніяй Судан і Эфіопская імперыя падпісалі дамову аб належнай дэмаркацыі мяжы, але ён пацярпеў няўдачу, паколькі некаторыя раёны ўздоўж мяжы засталіся неўрэгуляванымі. Як у дамове 1902 года, так і ў дамове больш позняй 1907 года міжнародная мяжа праходзіць на ўсход, што азначае, што зямля аль-Фашака з’яўляецца суданскай, але эфіопы ўжо засялілі гэтую тэрыторыю і ўжо апрацоўвалі яе, плацячы падаткі эфіопскаму ўраду.

Пасля эрытрэйска-эфіопскай вайны 1998—2000 гг. Эфіопія і Судан пачалі доўгія бяздзейсныя перамовы аб дакладным месцазнаходжанні сваёй мяжы працягласцю 744 км (462 мілі). Самы складаны раён дагавора — гэта раён аль-Фашака.

У 2008 годзе яны прыйшлі да кампрамісу. Эфіопія пагадзілася з тым, каб Фашака адыйшоў да Судана, але эфіопам па-ранейшаму будзе дазволена жыць там без перашкод.

Пасля таго, як у 2018 годзе Народны фронт вызвалення Тыграя (НФВТ) быў адхілены ад улады, лідары народа амхары асудзілі дамову як сакрэтную ўгоду і заявілі, што пры яе заключэнні з імі не кансультаваліся належным чынам.

6 снежня 2020 года ўзброеныя сілы Судана занялі спрэчныя сельскагаспадарчыя тэрыторыі ў раёне Аль-Фашака на мяжы з рэгіёнам Тыграй, дзе з пачатку лістапада разгарэліся баявыя дзеянні паміж эфіопскай федэральнай арміяй і апалчэннем НФВТ^[1]. З 1990-х гадоў раён Аль-Фашака, які з’яўляўся тэрыторыяй суданскай правінцыі Гедарэф, знаходзіўся пад кантролем эфіопскіх апалчэнцаў і перасяленцаў.

12 снежня следчая камісія па надзвычайнаму становішчу і федэральны парламент абвінавацілі суданскае войска ў нападах на мірнае насельніцтва ў рэгіёне Тыграй ў выніку змовы з НФВТ^[2].

Храналогія канфлікту[правіць | правіць зыходнік]

Снежань 2020[правіць | правіць зыходнік]

15 снежня — падчас патрулявання на мяжы Судана і рэгіёну Тыграй, суданскія вайскоўцы падвергліся нападу салдат УС Эфіопіі і амхарскіх апалчэнцаў, у выніку чаго некалькі суданскіх афіцэраў былі забіты і паранены^[3]. У выніку абстрэлу са стралковай зброі і артылерыйскага ўдару эфіопскай арміі і рэгіянальнага апалчэння загінулі 4 суданскіх вайскоўцаў, 27 атрымалі раненні^[4].
17 снежня — старшыня суверэннага савета Судана Абдэль Фатах аль-Бурхан і некалькі суданскіх генералаў наведалі базы суданскіх войскаў, размешчаных на мяжы з Эфіопіяй, з мэтай праверкі іх боегатоўнасці^[5]. Абдэль Фатах аль-Бурхан заявіў, што суданская армія гатовая абараніць памежныя гарады ад магчымых нападаў. Ужо на наступны дзень камандаванне суданскай арміі заявіла, што «не аддасць ні пядзі суданскай зямлі на мяжы з Эфіопіяй». Таксама на мяжу былі накіраваныя дадатковыя суданскія войскі^[6].
20 снежня — офіс прэм’ер-міністра Судана апублікаваў заяву аб тым, што перамовы аб дэмаркацыі мяжы з Эфіопіяй пройдуць 22 снежня^[7].
21 снежня — у раёне Абу-Тэйур адбылося сутыкненне паміж суданскай арміяй і эфіопскімі праўрадавымі сіламі, у выніку чаго 1 суданскі салдат быў забіты^[8].
22 снежня — суданская армія заняла тры памежныя гарады і раён Хуршыд, якія знаходзіліся да гэтага пад кантролем эфіопскага апалчэння^[9]. Адначасова прэм’ер-міністр Эфіопіі Абій Ахмед Алі выказаў надзею на хуткае мірнае ўрэгуляванне памежнага канфлікту з Суданам пасля безвыніковых перамоваў аб дэмаркацыі мяжы ў Хартуме^[10].
24 снежня — узброеныя сілы Эфіопіі і рэгіянальнае эфіопскае апалчэнне атакавалі пазіцыі суданскай арміі на мяжы, выкарыстаўшы цяжкую артылерыю^[11].
25 снежня — на мяжу былі перакінутыя дадатковыя часткі УС Эфіопіі, эфіопская баявая авіяцыя правяла трэніровачныя палёты на мяжы з суданскім рэгіёнам Гедарэф^[12].
26 снежня — міністр інфармацыі Судана Фейсал Махамед Салех абвінаваціў эфіопскую армію ў новых нападах на суданскую тэрыторыю^[13]. Суданскія СМІ паведамілі, што эфіопскія апалчэнцы разгарнулі ўздоўж суданскай мяжы артылерыю і бронетранспарцёры. У гэты ж дзень суданская армія ўзяла пад свой кантроль 11 населеных пунктаў у спрэчным раёне Курайша, якія раней былі занятыя эфіопскім апалчэннем^[14].
29 снежня — ва ўрадзе Эфіопіі заявілі, што эфіопскія ўлады маюць намер актывізаваць свае намаганні па мірным урэгуляванні памежнай спрэчкі з Суданам^[15]. Афіцыйны прадстаўнік МЗС Эфіопіі Дзіна Муфці заявіў, што эфіопская армія будзе вымушана пачаць контрнаступленне, калі Судан не спыніць сваё прасоўванне ў раёне Аль-Фашака^[16].
30 снежня — камандаванне суданскай арміі заявіла, што пад кантроль Судана перайшло звыш за 80 працэнтаў тэрыторыі спрэчнага раёна Аль-Фашака^[17].
31 снежня — міністр замежных спраў Судана Амар Камар ад-Дын заявіў, што Судан узяў пад свой кантроль усе межы і спрэчныя тэрыторыі з Эфіопіяй^[18].

Студзень 2021[правіць | правіць зыходнік]

5 студзеня — узброеныя сілы Судана адбілі два напада эфіопскай арміі, падраздзяленне дэсантнікаў суданскай арміі захапіла ў палон 1 эфіопскага салдата^[19].
6 студзеня — прадстаўнік МЗС Эфіопіі абвінаваціў армію Судана ва ўзброеных нападах на эфіопскае мірнае насельніцтва ў раёне Аль-Фашака з выкарыстаннем буйнакаліберных кулямётаў і браніраваных аўтамабіляў^[20].
7 студзеня — суданскія крыніцы паведамілі аб палоне аднаго эфіопскага ваеннага^[21].
11 студзеня — эфіопскія апалчэнцы, паводле заявы Судана, напалі на памежны суданскі пасёлак Альгіраіш, у выніку чаго загінулі 6 мірных жыхароў^[22].
12 студзеня — прэс-служба МЗС Эфіопіі абвінаваціла Судан ў парушэнні дзяржаўнай мяжы Эфіопіі^[23]. У адказ на гэта эфіопы перакінулі да мяжы ЗРГК Панцыр-С1^[24].
13 студзеня — верталёт ВПС Судана, што ўзляцеў з аэрадрома «Вад-Зайд» у рэгіёне Гедарэф, пацярпеў крушэнне на мяжы з Эфіопіяй, усе тры члены экіпажа выжылі^[25]. Адначасова эфіопскі самалёт парушыў паветраную прастору суседняй дзяржавы^[26].
14 студзеня — па заяве суданскіх крыніц, у прыгранічнай паласе эфіопскія апалчэнцы пры нявысветленых абставінах забілі аднаго суданскага жыхара. Яшчэ тры чалавека былі імі арыштаваны^[27].
17 студзеня — эфіопская армія вызваліла васьмярых суданскіх вайскоўцаў, якія знаходзіліся ў палоне са снежня^[28].
24 студзеня — на мяжы дзвюх краін эфіопскія сілы абстралялі з мінамётаў суданскі ваенны патруль^[29].
28 студзеня — стала вядома, што Эфіопія перакінула цяжкае ўзбраенне на спрэчную тэрыторыю. Армія краіны разгарнула ўзбраенне, уключаючы танкі і зенітныя батарэі, у памежным раёне^[30].
30 студзеня — паведамлялася, што загінулі яшчэ трое мірных суданцаў^[31].

Люты 2021[правіць | правіць зыходнік]

9 лютага — падраздзяленне 17-й дывізіі суданскай арміі патрапіла ў засаду эфіопскіх апалчэнцаў у раёне Джэбель-Халава паміж штатамі Сенар і Гедарэф, падчас чаго быў забіты 1 афіцэр суданскай арміі^[32].
11 лютага — салдаты суданскай арміі ўсталявалі кантроль над 50 тысячамі акраў сельскагаспадарчых угоддзяў на мяжы з Эфіопіяй пасля сутыкнення з эфіопскімі апалчэнцамі^[33].
23 лютага — апалчэнцы з рэгіёну Амхара ўжылі зброю і адабралі ў суданскіх фермераў у раёне Аль-Фашака тысячу мяшкоў кукурузы^[34].
26 лютага — эфіопскія апалчэнцы выкралі двух суданскіх фермераў ў памежным раёне^[35].
28 лютага — падраздзяленні суданскай арміі выціснулі эфіопскіх апалчэнцаў з памежных сельскагаспадарчых раёнаў Абера і Тадалі^[36].

Сакавік 2021[правіць | правіць зыходнік]

2 сакавіка — суданскія войскі ўступілі ў жорсткія сутыкненні з эфіопскімі апалчэнцамі ў раёне Берхта^[37].
23 сакавіка — урад Судана паведаміў аб прапанове Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў ажыццявіць пасрэдніцкія функцыі ў эфіопа-суданскіх перамовах аб памежным крызісе ў раёне Аль-Фашака^[38].
24 сакавіка адбылося боесутыкненне паміж суданскімі войскамі з эфіопскімі апалчэнцамі ў памежным раёне Басінда^[39].
29 сакавіка — суданскія вайскоўцы выявілі на тэрыторыі запаведніка Дзіндэр эфіопскіх апалчэнцаў, якія спрабавалі замяніць існуючыя памежныя знакі^[40]. Адбылося боесутыкненне з удзелам 200 эфіопаў і невядомай колькасці салдат суданскай арміі, загінулі 2 чалавекі — 1 салдат арміі Судана і 1 эфіопскі апалчэнец^[41].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Судана-эфіопскія адносіны

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

[1] "Sudanese Military Enters Disputed Lands Neighboring Tigray Region", By Naba Mohiedeen, voanews.com. December 05, 2020.

[2] "Board accuses Sudanese forces of conspiring with TPLF to kill civilians", By Yonas Abiye, thereporterethiopia.com. 12 December 2020.

[3] Sudan officers ambushed by Ethiopian forces

[4] Burhan inspects sudanese troops deployed on ethiopian border

[5] Burhan inspects sudanese troops deployed on ethiopian border

[6] [1]

[7] [2]

[8] [3]

[9] [4]

[10] [5]

[11] Эфиопские военные провели масштабную атаку против армии Судана

[12] [6]

[13] [7]

[14] [8]

[15] [9]

[16] [10]

[17] [11]

[18] [12]

[19] [13]

[20] [14]

[21] Situation Report EEPA HORN No. 47 - 07 January 2021.

[22] Sudan: 6 killed on Ethiopia border

[23] Ethiopia accuses Sudan of breaching border

[24] Эфиопия перебрасывает «Панцири» к границе с Суданом

[25] Sudanese helicopter crashes near Ethiopian border

[26] Sudanese helicopter crashes near Ethiopian border

[27] Ethiopian forces kill Sudanese citizen, arrest 3 others at border area

[28] Ethiopia accuses Sudan of breaching border

[29] Sudanese patrol shelled by Ethiopian forces: Report

[30] Ethiopia Moves Artillery to Sudanese Border After Deadly Clashes // Blomberg, 28 января 2021

[31] السودان ينشر تعزيزات عسكرية في الحدود الشرقية بعد اختطاف مليشيات إثيوبية لـ 3 تجار - سودان تربيون.

[32] Sudanse army officer killed in new attack by Ethiopian troops

[33] Sudanese army, Ethiopian militia clash again on border area

[34] Ethiopian army-backed militias carry out fresh attacks on Sudanese farmers

[35] Ethiopian militiamen abduct two Sudanese farmers in fresh cross border raid

[36] Sudanese army chases Ethiopian militia out of border area

[37] Sudanese troops inch closer to Ethiopian militiamen stronghold

[38] Sudan unveils UAE initiative to end tensions with Ethiopia - Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan

[39] Sudanese forces repel cross-border incursion by Ethiopian militiamen - Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan

[40] Sudan aborted Ethiopian attempt to tamper with border markers- Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan

[41] Sudan aborted Ethiopian attempt to tamper with border markers- Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]