Юлія Восіпаўна Бібіла

Юлія Восіпаўна Бібіла
Юлія Восіпаўна Бібіла
Дата нараджэння	10 студзеня 1897
Месца нараджэння	Поразава, Гродзенская губерня, Літоўскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя;
Дата смерці	9 снежня 1974 (77 гадоў)
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Род дзейнасці	бібліятэкарка, бібліёграф
Месца працы	Нацыянальная бібліятэка Беларусі; Саратаўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. Г. Чарнышэўскага;
Альма-матар	Ваўкавыская жаночая гімназія[d]; Бабруйская жаночая гімназія[d]; Бястужаўскія курсы[d]; Факультэт грамадскіх навук БДУ[d];
Вядомая як	стаяла ля вытокаў дзяржаўнай рэгістрацыі беларускіх друкаваных выданняў, стваральніца першай беларускай краязнаўчай бібліяграфічнай картатэкі
Член у	Беларускае таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны; Беларускае культурна-асветнае таварыства (Бабруйск);

Ю́лія Во́сіпаўна Бібі́ла (10 студзеня 1897, Поразава Ваўкавыскі павет Гродзенскай губерні, Расійская імперыя — 9 снежня 1974, Мінск, Беларуская ССР) — беларуская бібліятэкарка, бібліёграф. Стаяла ля вытокаў дзяржаўнай рэгістрацыі беларускіх друкаваных выданняў, стваральніца першай беларускай краязнаўчай бібліяграфічнай картатэкі.

Біяграфія

Нарадзілася ў сям’і валаснога пісара ў мястэчку Поразаве Ваўкавыскага павета Гродзенскай губерні (цяпер у Свіслацкім раёне Гродзенскай вобласці). Навучалася ў Ваўкавыскай, пасля ў Бабруйскай жаночай гімназіі. Брала ўдзел у працы Бабруйскага аддзела Таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны.

У 1915 годзе паступіла на Бястужаўскія вышэйшыя жаночыя курсы ў Петраградзе. Пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 года вярнулася ў Бабруйск. Працавала настаўніцай. Арганізавала ў гарадскай бібліятэцы аддзел краязнаўчай літаратуры, была сяброўкай Беларускага культурна-асветнага таварыства.

З 1921 года — у Мінску. У 1922—1937 гадах працавала загадчыцай беларускага аддзела Дзяржаўнай бібліятэкі БССР імя Леніна. Скончыла этнолага-лінгвістычнае аддзяленне факультэту грамадскіх навук БДУ (1925). Выкладала ў даследчыцка-паказальнай школе-сямігодцы пры педагагічным факультэце, працавала сакратаркай бібліяграфічнай камісіі Інбелкульту.

У 1937 годзе рэпрэсаваная і высланая з Беларусі. Працавала майстрыхай у саратаўскай арцелі «Каруначніца» (1937—1938). У 1938—1939 гадах зняволеная ў турму. У 1939—1959 гадах — галоўная бібліёграф бібліятэкі Саратаўскага ўніверсітэта.

Вярнулася ў Мінск у 1959 годзе. Працавала ў Дзяржаўнай бібліятэцы БССР.

Дзейнасць

Распачала бібліяграфічную рэгістрацыю друку БССР, разам з калегамі ўдзельнічала ва ўкладанні першай беларускай краязнаўчай бібліяграфічнай картатэкі.

Арганізавала выданне «Летапісу беларускага друку» (з 1924). Апублікавала бібліяграфію твораў Цішкі Гартнага (зборнік «Цішка Гартны ў літаратурнай крытыцы», 1928), матэрыялы да біяграфіі Цёткі (часопіс «Запіскі аддзела гуманітарных навук», 1928). Падрыхтавала сістэматычны паказальнік «Беларускі перыядычны друк, 1917—1927» (1929).

Аўтар-складальнік шэрагу бібліяграфічных паказальнікаў «Русская дореволюционная книга о Белоруссии (1802—1916 гг.)» (1964), «Беларуская ССР у друку сацыялістычных краін, 1946—1965» (1966), «Бібліяграфія па гісторыі Беларусі: феадалізм і капіталізм» (1969), «Асвета ў Беларускай ССР за 50 гадоў Савецкай улады» (1973) і інш. Пакінула ўспаміны пра Янку Купалу, пра Дзяржаўную бібліятэку БССР, пра Саратаўскую бібліятэку.

Самадзейная майстрыха мастацкага ткацтва (паясы, гальштукі, закладкі для кніг), удзельніца выставак, збіральніца ўзораў беларускага народнага ткацтва.

Працы

Літаратурныя працы Ц. Гартнага // Цішка Гартны ў літаратурнай крытыцы: да дваццацігоддзя яго літаратурнай дзейнасці, 1908―1928. Менск, 1928. С. 186―212.
Матэрыялы да біяграфіі Цёткі (Алаізіі Пашкевіч Кейрысавай)// Запіскі Аддзела гуманітарных навук (Інстытут беларускай культуры). — 1928. ‒ Кн. 2, т. 1: Працы класа філалогіі. С. 291‒302.
Беларускі перыядычны друк, 1917—1927. Менск: выданне Беларускай дзяржаўнай бібліятэкі, 1929. — 243 с.
Сусветная мастацкая літаратура ў перакладзе на беларускую мову / [Ю. Бібіла і Ніна Ватацы // Кніга-масам: бібліяграфічна-крытычны часопіс. ‒ 1932. ‒ № 4/5. С. 25‒36.
Рекомендательный список художественной литературы (в помощь самообразованию). Саратов, 1946. — 32 с.
Библиография Саратовской области в картотеках Научной библиотеки // Труды Научной библиотеки при Саратовском государственном университете. Вып. 1. Саратов, 1947.
Издания Саратовского государственного университета (1932—1947 гг.): библиографический указатель. Саратов, 1948. — 49 с.
Каталог литературы по истории Саратовского государственного университета имени Н. Г. Чернышевского. Саратов, 1959. — 80 л.
Почвы Юго-Востока Европейской части СССР: библиографический указатель. Саратов: Изд-во Сарат. ун-та, 1959. — 253 с.
Русская дореволюционная книга о Белоруссии (1802―1916 гг.): библиография. Минск: Госбиблиотека БССР, 1964. — 311 с.
Бібліяграфія па гісторыі Беларусі: феадалізм і капіталізм. Мінск, 1969. — 437 с.
Асвета ў Беларускай ССР за 50 гадоў Савецкай улады = Просвещение в Белорусской ССР за 50 лет Советской власти / А. А. Сакольчык, Ю. І. Бібіла. Мінск, 1973. — 188 с.

Крыніцы

Літаратура

Бібі́ла Юлія Іосіфаўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 138—139. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
Адрасы талентаў зямлі роднай: [пра беларускага бібліёграфа Ю. І. Бібілу, ураджэнку г.п. Поразава Свіслацкага раёна] // Свіслацкая газета. — 1998. — 21 ліпеня. — С. 3.
Бібіла Ю. В.: [беларускі бібліёграф, ураджэнка г.п. Поразава Свіслацкага раёна] // Гродзенскія запісы. Вып. 2. — Гродна, 1996. — С. 193—194.
Ватацы Н. Б. Бібіла Юлія Іосіфаўна: [(1897, г.п. Поразава Свіслацкага раёна — 1974), беларускі бібліёграф. Прыведзены кароткія бібліяграфічныя звесткі] // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. У 5 т. Т.1. — Мн., 1984. — С.433 — 434.
Юлія Бібіла: [біяграфічныя звесткі] // Пяткевіч А. Літаратурная Гродзеншчына. Мн., 1996. — С. 24.

Спасылкі

Свіслацкая раённая бібліятэка