Ясы

Ясы
	Герб
Краіна	Румынія
Каардынаты	47°09′44″ пн. ш. 27°35′20″ у. д.HGЯO
Кіраўнік	Міхай Кірыка[d]
Першае згадванне	1408
Плошча	93,9 км²
Вышыня цэнтра	200 м
Насельніцтва	290 422 чалавек (2011)
Шчыльнасць	3417 чал./км²
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Тэлефонны код	+40 x32
Паштовы індэкс	700xxx
Афіцыйны сайт	primaria-iasi.ro; (рум.) (англ.)
	Ясы на Вікісховішчы

Ясы (рум.: Iaşi) — горад на паўночным усходзе Румыніі. Адміністрацыйны цэнтр аднайменнага жудзецу, былая сталіца Малдаўскага княства, цэнтр Заходняй Малдовы. Другі па велічыні горад у краіне пасля Бухарэста, насельніцтва 362 142 чалавекі (2016).

Ясы часам называюць «калыскай румынскай культуры»^[2].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Да 1862 года Ясы былі сталіцай Малдаўскага княства. З аб’яднаннем Малдавіі і Валахіі, у 1859—1862 гадах у Ясах знаходзіўся адзін з двух урадаў Румыніі.

У 1916—1918 гадах у Ясах знаходзіўся ўрад Румыніі, які падтрымліваў саюзныя адносіны з Антантай (Бухарэст быў акупаваны аўстрыйскімі войскамі).

Яўрэі складалі значную частку, а перыядычна і большасць насельніцтва, пачынаючы з XVIII стагоддзя. У Ясах паўстаў першы яўрэйскі тэатр, які граў на ідыш. Падчас Другой сусветнай вайны большая частка яўрэйскага насельніцтва была дэпартавана ў Трансністрыю; большасць тых, хто выжыў рэпатрыявалася ў Ізраіль у пасляваенныя гады. З 127 сінагог засталася толькі адна.

У наш час горад сумнавядомы вялікай колькасцю злодзеяў-кішэннікаў^[3], у сувязі з чым горад таксама называюць «школай кішэннікаў»^[4].