Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др added Category:Збудаванні Украіны ў стылі барока using HotCat |
|||
| Радок 67: | Радок 67: | ||
[[Катэгорыя:Храмы Святога Мікалая Цудатворца|К]] |
[[Катэгорыя:Храмы Святога Мікалая Цудатворца|К]] |
||
[[Катэгорыя:Праекты А. І. Мяленскага|Святога Мікалая на Аскольдавай магіле]] |
[[Катэгорыя:Праекты А. І. Мяленскага|Святога Мікалая на Аскольдавай магіле]] |
||
[[Катэгорыя:Збудаванні Украіны ў стылі барока]] |
|||
Версія ад 10:52, 6 лістапада 2015
| Царква | |
| Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле | |
|---|---|
| укр.: Церква Святого Миколая на Аскольдовій могилі | |
 Аскольдава магіла | |
| 50°26′38″ пн. ш. 30°33′05″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Украіна |
| Горад | Кіеў |
| Епархія | Ukrainian Catholic Archeparchy of Kyiv[d] |
| Архітэктурны стыль | барока |
| Архітэктар | Андрэй Іванавіч Мяленскі |
| Будаўніцтва | 1809 — 1 верасня 1810 |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле — храм ва ўрочышчы Аскольдова магіла (Кіеў), спраектаваны Андрэем Мяленскім і пабудаваны ў 1809 годзе на месцы культавых збудаванняў, якія існавалі на гэтым месцы з XI стагоддзя і з самага пачатку былі прысвечаны Святому Мікалаю.
Старажытная гісторыя
Старажытная Мікольская царква была пабудаваная не пазней Х стагоддзя нейкім Ольмам побач са сваім дваром, над магілай князя Аскольда ва ўрочышчы Угорскім , якое з XVIII стагоддзя завецца Аскольдавай магілай. Назву царква атрымала па імі, якое прыняў Аскольд пры хрышчэнні ў 867 годзе — Мікалай.
Некаторы час было распаўсюджана меркаванне пра тое, што да будаўніцтва царквы датычная княгіня Вольга, а, такім чынам, царква з'яўляецца старажытнай на Русі. Узнікла гэтая думка, хутчэй за ўсё, з-за памылкі перапісчыка, які ў свой час замест «Олма» напісаў «Олга». Зрэшты, некаторыя даследчыкі і аўтары прытрымліваюцца процілеглай версіі. Выказана меркаванне, што Ольма — гэта Ольмаш (Альмаш), хан уграў, супольнік Аскольда-Мікалая, які на мяжы ІХ і Х стагоддзя пад ціскам печанегаў вывеў арду мадзьяр з прычарнаморскіх стэпаў у Панонію[1].
У 971 годзе царкву Святога Мікалая зруйнаваў сын Вольгі — Святаслаў, кіраванне якога звязана з жорсткай паганскай рэакцыяй, пераследам хрысціян і знішчэннем цэркваў. Толькі ў 990 годзе князь Уладзімір зноў пабудаваў тут драўляны храм. У 1036 годзе пры царкве заснавалі жаночы манастыр, у якім дажывала свой век маці аднаго з заснавальнікаў Кіева-Пячэрскага манастыра прападобнага Феадосія. Ён знаходзіўся ці то на самой Аскольдавай магіле, ці то на ўзвышшы над ёй.
Існуе паданне, звязанае з падзеяй, якая адбылася ў 1113 ў жыцці вялікага князя кіеўскага Мсціслава Уладзіміравіча, сына Манамаха. Вяртаючыся позняй парой з палявання, ён заблукаў у пралесе, які пакрываў сабой тэрыторыю сучаснага Пячэрска. Шукаючы дарогу з яго, князь нечакана ўбачыў яркае святло, што выпраменьваў абраз Святога Мікалая, размешчаны на высокім пяньку, якраз каля той самай дарогі. У памяць пра цудоўную з'яву князь у 1115 годзе заснаваў пры Мікалаеўскай царквы на Аскольдавай магіле (або ператварыў з названага вышэй жаночага) мужчынскі манастыр (або аднавіў пасля разбурэння яго ў 1096 годзе полаўцамі). Праз некаторы час на месцы здарэння, якое адбылося з Мсціславам, з'явілася стоўпападобная капліца (слуп) з абразам Святога Мікалая, якая паказвала кірунак руху да манастыра на Аскольдавай магіле.
Да самога Мікольскага манастыра, акружанага густым пустынным лесам, дадаліся назвы Пустынны, Слупскі або Стаўповы. У 1147 годзе князь Андрэй Багалюбскі прыпісаў яго да Кіева-Пячэрскага манастыра. Адноўлены пасля разбурэння, прычыненага 1240 годзе манголамі хана Батыя, манастыр у XV стагоддзі зноў разрабавалі татары.
Найстаражытная выява царквы Святога Мікалая — драўлянай, з трыма купаламі — захавалася на плане Кіева А. Кальнафойскага (1638). У канцы XVI стагоддзя манастыр быў пэўны час уніяцкім [2]. З часоў мітрапаліта Кіеўскага Пятра Магілы ён атрымаў ад казацкіх гетманаў шматлікія ўніверсалы і граматы на валоданне маёнткамі. У прыватнасці, Іван Мазепа на працягу 1690—1696 гг. за свой кошт пабудаваў на гары над Мікалаеўскай царквой па праекце архітэктара Восіпа Старцава вялікі каменны 5-купальны Мікольскі Вайсковы сабор, які стаў саборным храмам Мікольскага манастыра. У келлі вакол яго перасялілася большая частка браціі з тэрыторыі на Аскольдавай магіле, а пад гарой застаўся манастырскі цвінтар з драўлянай Мікалаеўскай царквой, якая з галоўнай ператварылася ў прыпісную могілкавую.
Зноскі
- ↑ Брайчевський М. Ю. Утвердження християнства на Русі. — К.: Наукова думка, 1988.
- ↑ Прыход УГКЦ св. Мікалая Цудатворца на Аскольдавай магіле
Літаратура
- Київ. Історична енциклопедія. З найдавніших часів до 1917 року. (укр.)
- Київ. Історична енциклопедія. 1917—2000 рр. (укр.)
- Проценко П. Історія київського некрополя. К., 1995. (укр.)
- Третяк К. О. Київ: Путівник по зруйнованому місту. — 2-ге вид., перероб. і доп. — К.: Видавничо-поліграфічний центр «Київський університет», 2001. — 200 с. (укр.)
- Шумило С.В. Древнейшая святыня Православной Руси. Краткая история Свято-Николаевской церкви на Оскольдовой могиле. (укр.)
