Радыёхвалі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др шаблон
дапаўненне на аснове БелЭн і РуВікі (перанос з артыкула-дубліката)
Радок 1: Радок 1:
'''Радыёхвалі''' — [[электрамагнітныя хвалі]], даўжыні якіх пераўзыходзяць 0,1 мм (частата менш за 3х10<sup>12</sup> Гц = 3000 ГГц). Радыёхвалі падзяляюцца на:
'''Радыёхвалі''' - [[электрамагнітнае выпрамяненне]], [[даўжыня хвалі]] якога большая за ўмоўную граніцу 50 мкм (частата менш за 6{{e|12}} Гц = 6000 ГГц).

⚫
# Звышдоўгія хвалі з даўжынёй хвалі больш 10 км (частата менш 3х10<sup>4</sup> гц = 30 кГц);
Паводле тэхнічных стандартаў<ref>Регламент радиосвязи. Статьи. — Швейцария, Женева: МСЭ, 2012. Статья 1.5.</ref><ref>ГОСТ 24375-80 Радиосвязь. Термины и определения</ref><ref>Е. Г. Геннадиева, В. Г. Дождиков, А. В. Кульба, Ю. С. Лифанов, В. Н. Саблин, М. И. Салтан; под ред. В. Н. Саблина. Краткий энциклопедический словарь по радиоэлектронике и радиопромышленности. — Москва: Диво, 2006. — С. 276. — 286 с. — ISBN 5-87012-028-4</ref>, '''радыёхвалі''' – [[электрамагнітныя хвалі]], частоты якіх умоўна абмежаваныя частотамі ніжэй за 3000 ГГц, якія распаўсюджваюцца ў прасторы без штучнага [[хвалявод]]а.
⚫
# Доўгія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 10 км да 1 км (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>4</sup> Гц — 3х10<sup>5</sup> Гц = 300 кГц);

⚫
# Сярэднія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 1 км да 100 м (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>5</sup> Гц — 3х10<sup>6</sup> Гц = 3 МГц);
Радыёхвалі ў электрамагнітным спектры размяшчаюцца ад вельмі нізкіх частот аж да інфрачырвонага дыяпазону. З улікам класіфікацыі [[Міжнародны саюз электрасувязі|Міжнародным саюзам электрасувязі]] радыёхваль па дыяпазонах, да радыёхваль адносяць электрамагнітныя хвалі з частотамі ад 0,03 Гц да 3 ТГц, што адпавядае даўжыні хвалі ад 10 млн. кіламетраў да 0,1 міліметра.
⚫
# Кароткія хвалі ў інтэрвале даўжынь хваль ад 100 м да 10м (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>6</sup> Гц — 3х10<sup>7</sup> Гц = 30 МГц);

⚫
# Ультракароткія хвалі з даўжынёй хвалі менш 10 м (частата больш 3х10<sup>7</sup> Гц = 30 МГц). Ультракароткія хвалі ў сваю чаргу падзяляюцца на:
У шырокім сэнсе радыёхвалямі з'яўляюцца разнастайныя хвалевыя працэсы электрамагнітнага поля ў апаратуры (напрыклад, у хваляправодных прыладах, у [[інтэгральная схема|інтэгральных схемах]] і інш.), у лініях перадачы і, нарэшце, у прыродных умовах, у асяроддзі, якая падзяляе перадатачную і прыёмную антэны<ref>В. В. Никольский, Т. И. Никольская. Электродинамика и распространение радиоволн. М.: Наука, 1989. С. 467.</ref>.

Радыёхвалі, зʼяўляючыся электрамагнітнымі хвалямі, распаўсюджваюцца ў свабоднай прасторы са скорасцю святла. Натуральнымі крыніцамі радыёхваль зʼяўляюцца ўспышкі маланак і астранамічныя абʼекты. Штучна створаныя радыёхвалі выкарыстоўваюцца для стацыянарнай і мабільнай радыёсувязі, радыёвяшчання, радыёлакацыі, радыёнавігацыі, спадарожнікавай сувязі, арганізацыі бесправадных кампʼютарных сетак і ў мностве іншых абласцей.

Працэсы выпрамянення, распаўсюджвання і пераўтварэння радыёхваль вывучае [[радыёфізіка]] і [[радыётэхніка]].

Існаванне радыёхваль эксперыментальна даказана [[Генрых Герц|Г.Герцам]] (1888).

Адрозніваюць радыёхвалі, узбуджаныя штучнымі крыніцамі ([[радыёперадатчык]]амі), і радыёхвалі, якія паступаюць ад пазаземных крыніц ці выкліканы [[маланка]]й.
Радыёхвалі ад штучных крыніц умоўна падзяляюць па даўжыні хвалі (частаце) на дыяпазоны (гл. радыёчастоты), з іх дапамогай перадаюць інфармацыю, вызначаюць адлегласці да аб’ектаў і інш. Энергію такіх радыёхваль можна канцэнтраваць у вузкі пучок з дапамогай накіраваных [[антэна|антэн]] ці [[радыёхвалявод]]аў.
Радыёхвалі выкарыстоўваюцца ў [[радыёсувязь|радыёсувязі]], [[радыёлакацыя|радыёлакацыі]], [[радыёастраномія|радыёастраноміі]] і інш.

== Дыяпазоны радыёчастот і даўжынь радыёхваль ==
Радыёхвалі падзяляюцца на:
⚫
# звышдоўгія хвалі з даўжынёй хвалі больш 10 км (частата менш 3{{e|4}} Гц = 30 кГц);
⚫
# доўгія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 10 км да 1 км (частата ў дыяпазоне 3{{e|4}} Гц — 3{{e|5}} Гц = 300 кГц);
⚫
# сярэднія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 1 км да 100 м (частата ў дыяпазоне 3{{e|5}} Гц — 3{{e|6}} Гц = 3 МГц);
⚫
# кароткія хвалі ў інтэрвале даўжынь хваль ад 100 м да 10м (частата ў дыяпазоне 3{{e|6}} Гц — 3{{e|7}} Гц = 30 МГц);
⚫
# ультракароткія хвалі з даўжынёй хвалі менш 10 м (частата больш 3{{e|7}} Гц = 30 МГц). Ультракароткія хвалі ў сваю чаргу падзяляюцца на:
## [[метр]]овыя хвалі;
## [[метр]]овыя хвалі;
## сантыметровыя хвалі;
## сантыметровыя хвалі;
Радок 10: Радок 29:
## субміліметровыя ці мікраметровыя.
## субміліметровыя ці мікраметровыя.


Хвалі з даўжынёй хвалі менш, чым 1 м (частата менш чым 300 МГц) завуцца мікрахвалямі ці хвалямі звышвысокіх частот (ЗВЧ-хвалі).
Хвалі з даўжынёй хвалі менш, чым 1 м (частата менш чым 300 МГц) называюцца мікрахвалямі ці хвалямі звышвысокіх частот (ЗВЧ-хвалі).

== Гл. таксама ==
Адбіццё хваль, Выпрамяненне і прыём радыёхваль,
Дыфракцыя хваль, Інтэрферэнцыя
хваль, Палярызацыя хваль, Пераламленне хваль.

== Зноскі ==
{{reflist}}

== Літаратура ==
* {{крыніцы/БелЭн|13к|Радыёхвалі}} С. 238.

== Спасылкі ==
* [http://www.femto.com.ua/articles/part_2/3245.html Радиоволны] // Физическая энциклопедия.


{{phys-stub}}
{{phys-stub}}
Радок 16: Радок 49:
{{Электрамагнітны спектр}}
{{Электрамагнітны спектр}}


[[Катэгорыя:Электрамагнітныя з’явы]]
[[Катэгорыя:Электрамагнітнае выпраменьванне]]
[[Катэгорыя:Радыёфізіка]]
[[Катэгорыя:Хвалевая фізіка]]
[[Катэгорыя:Радыётэхніка]]
[[Катэгорыя:Радыётэхніка]]


Версія ад 16:35, 31 студзеня 2018

Радыёхвалі - электрамагнітнае выпрамяненне, даўжыня хвалі якога большая за ўмоўную граніцу 50 мкм (частата менш за 6×1012 Гц = 6000 ГГц).

Паводле тэхнічных стандартаў[1][2][3], радыёхвалі – электрамагнітныя хвалі, частоты якіх умоўна абмежаваныя частотамі ніжэй за 3000 ГГц, якія распаўсюджваюцца ў прасторы без штучнага хвалявода.

Радыёхвалі ў электрамагнітным спектры размяшчаюцца ад вельмі нізкіх частот аж да інфрачырвонага дыяпазону. З улікам класіфікацыі Міжнародным саюзам электрасувязі радыёхваль па дыяпазонах, да радыёхваль адносяць электрамагнітныя хвалі з частотамі ад 0,03 Гц да 3 ТГц, што адпавядае даўжыні хвалі ад 10 млн. кіламетраў да 0,1 міліметра.

У шырокім сэнсе радыёхвалямі з'яўляюцца разнастайныя хвалевыя працэсы электрамагнітнага поля ў апаратуры (напрыклад, у хваляправодных прыладах, у інтэгральных схемах і інш.), у лініях перадачы і, нарэшце, у прыродных умовах, у асяроддзі, якая падзяляе перадатачную і прыёмную антэны[4].

Радыёхвалі, зʼяўляючыся электрамагнітнымі хвалямі, распаўсюджваюцца ў свабоднай прасторы са скорасцю святла. Натуральнымі крыніцамі радыёхваль зʼяўляюцца ўспышкі маланак і астранамічныя абʼекты. Штучна створаныя радыёхвалі выкарыстоўваюцца для стацыянарнай і мабільнай радыёсувязі, радыёвяшчання, радыёлакацыі, радыёнавігацыі, спадарожнікавай сувязі, арганізацыі бесправадных кампʼютарных сетак і ў мностве іншых абласцей.

Працэсы выпрамянення, распаўсюджвання і пераўтварэння радыёхваль вывучае радыёфізіка і радыётэхніка.

Існаванне радыёхваль эксперыментальна даказана Г.Герцам (1888).

Адрозніваюць радыёхвалі, узбуджаныя штучнымі крыніцамі (радыёперадатчыкамі), і радыёхвалі, якія паступаюць ад пазаземных крыніц ці выкліканы маланкай. Радыёхвалі ад штучных крыніц умоўна падзяляюць па даўжыні хвалі (частаце) на дыяпазоны (гл. радыёчастоты), з іх дапамогай перадаюць інфармацыю, вызначаюць адлегласці да аб’ектаў і інш. Энергію такіх радыёхваль можна канцэнтраваць у вузкі пучок з дапамогай накіраваных антэн ці радыёхваляводаў. Радыёхвалі выкарыстоўваюцца ў радыёсувязі, радыёлакацыі, радыёастраноміі і інш.

Дыяпазоны радыёчастот і даўжынь радыёхваль

Радыёхвалі падзяляюцца на:

  1. звышдоўгія хвалі з даўжынёй хвалі больш 10 км (частата менш 3×104 Гц = 30 кГц);
  2. доўгія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 10 км да 1 км (частата ў дыяпазоне 3×104 Гц — 3×105 Гц = 300 кГц);
  3. сярэднія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 1 км да 100 м (частата ў дыяпазоне 3×105 Гц — 3×106 Гц = 3 МГц);
  4. кароткія хвалі ў інтэрвале даўжынь хваль ад 100 м да 10м (частата ў дыяпазоне 3×106 Гц — 3×107 Гц = 30 МГц);
  5. ультракароткія хвалі з даўжынёй хвалі менш 10 м (частата больш 3×107 Гц = 30 МГц). Ультракароткія хвалі ў сваю чаргу падзяляюцца на:
    1. метровыя хвалі;
    2. сантыметровыя хвалі;
    3. міліметровыя хвалі;
    4. субміліметровыя ці мікраметровыя.

Хвалі з даўжынёй хвалі менш, чым 1 м (частата менш чым 300 МГц) называюцца мікрахвалямі ці хвалямі звышвысокіх частот (ЗВЧ-хвалі).

Гл. таксама

Адбіццё хваль, Выпрамяненне і прыём радыёхваль, Дыфракцыя хваль, Інтэрферэнцыя хваль, Палярызацыя хваль, Пераламленне хваль.

Зноскі

  1. ↑ Регламент радиосвязи. Статьи. — Швейцария, Женева: МСЭ, 2012. Статья 1.5.
  2. ↑ ГОСТ 24375-80 Радиосвязь. Термины и определения
  3. ↑ Е. Г. Геннадиева, В. Г. Дождиков, А. В. Кульба, Ю. С. Лифанов, В. Н. Саблин, М. И. Салтан; под ред. В. Н. Саблина. Краткий энциклопедический словарь по радиоэлектронике и радиопромышленности. — Москва: Диво, 2006. — С. 276. — 286 с. — ISBN 5-87012-028-4
  4. ↑ В. В. Никольский, Т. И. Никольская. Электродинамика и распространение радиоволн. М.: Наука, 1989. С. 467.

Літаратура

Спасылкі

Шаблон:Phys-stub

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Радыёхвалі&oldid=3091461"