Вуглавая скорасць: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Памылкі |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Фізічная велічыня |
{{Фізічная велічыня |
||
| Назва = Вуглавая |
| Назва = Вуглавая скорасць |
||
| Сімвал = <math>\omega</math> |
| Сімвал = <math>\omega</math> |
||
| Размернасць = {{math|''T'' <sup>−1</sup>}} |
| Размернасць = {{math|''T'' <sup>−1</sup>}} |
||
Радок 8: | Радок 8: | ||
| Заўвагі = |
| Заўвагі = |
||
}} |
}} |
||
[[Выява:Anglespeed1.svg|thumb|right|Вуглавая |
[[Выява:Anglespeed1.svg|thumb|right|Вуглавая скорасць (сіняя стрэлка) у адну адзінку па [[гадзіннікавая стрэлка|гадзіннікавай стрэлцы]]]] |
||
[[Выява:Anglespeed2.svg|thumb|right|Вуглавая |
[[Выява:Anglespeed2.svg|thumb|right|Вуглавая скорасць (сіняя стрэлка) у паўтары адзінкі па гадзіннікавай стрэлцы]] |
||
[[Выява:Anglespeed3.svg|thumb|right|Вуглавая |
[[Выява:Anglespeed3.svg|thumb|right|Вуглавая скорасць (сіняя стрэлка) у адну адзінку супраць гадзіннікавай стрэлкі]] |
||
'''Вуглава́я ху́ткасць''' — [[фізіка|фізічная]] велічыня, якая характарызуе, наколькі хутка змяняецца [[вугал]] павароту цела пры яго [[вярчэнне (рух)|вярчэнні]]. Кажучы больш фармальна, вуглавая |
'''Вуглава́я ско́расць'''<ref>Вучэбныя праграмы: Фізіка VI—XI класы. Астраномія XI клас. — Мн.: Нацыянальны інстытут адукацыі, 2012.</ref><ref>Вуглавая скорасць // Беларуская энцыклапедыя т. 4, с. 285.</ref>, ці '''вуглава́я ху́ткасць''' — [[фізіка|фізічная]] велічыня, якая характарызуе, наколькі хутка змяняецца [[вугал]] павароту цела пры яго [[вярчэнне (рух)|вярчэнні]]. Кажучы больш фармальна, вуглавая скорасць — гэта [[вытворная функцыі|вытворная]] вугла павароту па [[час]]е: |
||
: <math>\omega = \frac {d\Phi} {dt}</math> |
: <math>\omega = \frac {d\Phi} {dt}</math> |
||
Пры павароце [[пункт]]а, які рухаецца па [[акружнасць|акружнасці]] з [[радыус]]ам R, на вугал <math>d\Phi</math> яго перамяшчэнне складае: |
Пры павароце [[пункт]]а, які рухаецца па [[акружнасць|акружнасці]] з [[радыус]]ам R, на вугал <math>d\Phi</math> яго перамяшчэнне складае: |
||
Радок 19: | Радок 19: | ||
: <math>v = \frac {dr} {dt} = R \frac {d\Phi} {dt} = \omega R</math> |
: <math>v = \frac {dr} {dt} = R \frac {d\Phi} {dt} = \omega R</math> |
||
Такім чынам, пры вярчэнні кожны пункт цела мае сваю |
Такім чынам, пры вярчэнні кожны пункт цела мае сваю скорасць, якая залежыць ад яго адлегласці R ад воcі вярчэння. У той жа час, вуглавая скорасць усіх пунктаў (для [[абсалютна цвёрдае цела|абсалютна цвёрдага цела]]) аднолькавая. |
||
Вуглавая |
Вуглавая скорасць можа разглядацца як [[Вектар, матэматыка|вектар]], які накіраваны ўздоўж [[вось вярчэння|восі вярчэння]] так, што калі глядзець у напрамку вектара, то вярчэнне адбываецца па гадзіннай стрэлцы. Вектар вуглавой скорасці належыць да [[псеўдавектар]]аў. |
||
Вектар вуглавой |
Вектар вуглавой скорасці можна вызначыць наступным чынам: |
||
: <math>\mathbf{\omega} = \frac {\mathbf{r} \times \mathbf{v}} {r^2},</math> |
: <math>\mathbf{\omega} = \frac {\mathbf{r} \times \mathbf{v}} {r^2},</math> |
||
дзе <math>\mathbf{r}</math> — вектар радыуса, накіраваны ад цэнтра акружнасці да матэрыяльнага пункта. |
дзе <math>\mathbf{r}</math> — вектар радыуса, накіраваны ад цэнтра акружнасці да матэрыяльнага пункта. |
||
Модуль вуглавой |
Модуль вуглавой скорасці вымяраюць [[радыян]]амі за [[секунду]]. |
||
'''Частата вярчэння''' — фізічная велічыня, роўная колькасці [[абарот]]аў, якія [[Цела, фізіка|цела]] зрабіла за 1 [[секунда|секунду]]. |
'''Частата вярчэння''' — фізічная велічыня, роўная колькасці [[абарот]]аў, якія [[Цела, фізіка|цела]] зрабіла за 1 [[секунда|секунду]]. |
Версія ад 22:02, 9 ліпеня 2018
Вуглавая скорасць | |
---|---|
Размернасць | T −1 |
Адзінкі вымярэння | |
СІ | рады/с |
СГС | рады/с |
Вуглава́я ско́расць[1][2], ці вуглава́я ху́ткасць — фізічная велічыня, якая характарызуе, наколькі хутка змяняецца вугал павароту цела пры яго вярчэнні. Кажучы больш фармальна, вуглавая скорасць — гэта вытворная вугла павароту па часе:
Пры павароце пункта, які рухаецца па акружнасці з радыусам R, на вугал яго перамяшчэнне складае:
Адсюль вынікае сувязь між вуглавой і лінейнай скорасцю матэрыяльнага пункта:
Такім чынам, пры вярчэнні кожны пункт цела мае сваю скорасць, якая залежыць ад яго адлегласці R ад воcі вярчэння. У той жа час, вуглавая скорасць усіх пунктаў (для абсалютна цвёрдага цела) аднолькавая.
Вуглавая скорасць можа разглядацца як вектар, які накіраваны ўздоўж восі вярчэння так, што калі глядзець у напрамку вектара, то вярчэнне адбываецца па гадзіннай стрэлцы. Вектар вуглавой скорасці належыць да псеўдавектараў.
Вектар вуглавой скорасці можна вызначыць наступным чынам:
дзе — вектар радыуса, накіраваны ад цэнтра акружнасці да матэрыяльнага пункта.
Модуль вуглавой скорасці вымяраюць радыянамі за секунду.
Частата вярчэння — фізічная велічыня, роўная колькасці абаротаў, якія цела зрабіла за 1 секунду.
Гл. таксама
Зноскі
Літаратура
- Вуглавая скорасць // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. С. 285.