Павел Пятровіч Валошын

Павел Пятровіч Валошын
Дата нараджэння	28 чэрвеня (10 ліпеня) 1891
Месца нараджэння	Гаркавічы, Сакольскі павет, Гродзенская губерня, Літоўскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	3 лістапада 1937(1937-11-03) (46 гадоў)
Месца смерці	Сандармох[d], Павянецкае гарадское паселішча[d], Мядзведжагорскі раён[d], Карэльская АССР[d], РСФСР, СССР
Пахаванне	Сандармох[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  Польская Рэспубліка  БССР
Партыя	Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя Беларуская партыя незалежных сацыялістаў Камуністычная партыя Заходняй Беларусі
Член у	Беларускі пасольскі клуб
Род дзейнасці	грамадска-палітычны дзеяч, публіцыст
Месца працы	МАДР Нацыянальная бібліятэка Беларусі
Удзельнік	Першая сусветная вайна Грамадзянская вайна ў Расіі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Павел Пятровіч Валошын (28 чэрвеня (10 ліпеня) 1891, в. Гаркавічы Сакульскага павета Гродзенскай губерні (цяпер Падляскае ваяводства, Польшча) — 3 лістапада 1937, Сандармох, Карэла-Фінская АССР, цяпер Мядзвеж'ягорскі раён, Карэлія, Расія) — беларускі грамадска-палітычны дзеяч, публіцыст.

Біяграфія

У 1908—1912 гг. працаваў паштовым служачым у Крынках (Беласточчына). У 1912 годзе прызваны ў войска. Удзельнічаў у Першай сусветнай вайне, быў паранены, трапіў у нямецкі палон. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі служыў міліцыянерам у Екацярынаславе. У жніўні 1919 у дзянікінскай арміі. Потым ваяваў на баку Чырвонай Арміі (у атрадзе Р. Катоўскага).

У 1922 годзе вярнуўся на радзіму. Уваходзіў у Беларускую сацыял-дэмакратычную партыю, потым у Беларускую партыю незалежных сацыялістаў. 31 ліпеня 1923 г. абраны дэпутатам польскага сейма (замест знятага і высланага з краіны Уладзіміра Каліноўскага), увайшоў у Беларускі пасольскі клуб.

Стаў адным з заснавальнікаў БСРГ, у 1926—1927 гг. член яе ЦК. У 1926 г. увайшоў у КПЗБ. Пасля забароны БСРГ арыштаваны польскімі ўладамі ў лютым 1927 г.; на працэсе над грамадоўцамі («працэс 56-ці») асуджаны на 12 гадоў турмы. У выніку абмену палітычнымі зняволенымі з 1932 г. у СССР.

Выступаў з лекцыямі і публікацыямі. З сакавіка 1933 г. у Менску. Працаваў у Беларускай дзяржаўнай бібліятэцы і ў Бібліяграфічным інстытуце пры гэтай бібліятэцы, займаўся грамадскай дзейнасцю. Арыштаваны 1 верасня 1933 г. у Менску па адрасе: Падгорны завулак, д. 4, кв. 1 па справе «Беларускага нацыянальнага цэнтра». 9 студзеня 1934 г. Калегіяй ДПУ БССР прыгавораны да расстрэлу, замененага 10 гадамі лагераў. Этапаваны ў Беламорска-Балтыйскі лагер НКУС. Пакаранне адбываў на Салаўках, 9 кастрычніка 1937 г. Асобай «тройкай» УНКУС па Ленінградскай вобласці зноў прыгавораны да расстрэлу. Расстраляны на ст. Мядзведжая Гара (Сандармох) Карэла-Фінскай АССР (цяпер Мядзвеж'ягорскі раён, Карэлія, Расія).

Рэабілітаваны па абодвух прыгаворах 16.8.1956. Асабовая справа П. Валошына захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.

Літаратура

• Бергман А. Павел Валошын // Беларускі каляндар на 1983 год. Беласток, 1983
• / ЭГБ, т. 2.
• [0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.
• [2 3] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.
• Остання адреса: Розстріли соловецьких в'язнів з України у 1937—1938 роках: В 2 т. — 2-е вид., доопрац. і доп. — Київ: Сфера, 2003. (укр.)