Удзельнік:Andrei Schutt/Чарнавік-12: Розніца паміж версіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 23:25, 2 жніўня 2019

Шаржы (адз. л. шаржа; ням.: Charge, польск.: szarża^[1] ад фр.: la charge — цяжар, абавязак) — агульная назва для кіруючых пасад (кіраўніцтва) у студэнцкіх карпарацыях (ням.) (бел.. Такім чынам ужо называлася кіраўніцтва ў студэнцкіх ордэнах (ням.) (бел. і гістарычных студэнцкіх зямляцтвах (ням.) (бел.. Той, хто займае пасаду-шаржу, называецца шаржыртарам (ням.: Chargierter)^[2] ці шаржаваным^[3]; пры гэтым абодва тэрміны — «шаржа» ды «шаржыртар» — у пазначэнні асобы пасадоўцы часта ўжываюцца як адпаведнікі^[4]. Назва запазычана са спецыялізаванай вайсковай мовы, дзе словы: ням.: Charge^[5], польск.: szarża^[6]^[7], бел.: «шаржа»^[8] ёсць сінонімамі ў сваіх мовах такіх слоў як: «званне», «чын», «ранг», «ступень».

Разнавіднасць шаржаў

Аўгуст Фурман. «Берлінскія студэнты ў 1912 годзе» (ручны роспіс фота).

Тыповымі для розных студэнцкіх карпарацый з'яўляецца наступныя склады шаржаў:

Фехтуючыя («мензурныя» (ням.) (бел.) карпарацыі

З'яўляючыся найстарэйшымі студэнцкімі злучэннямі, карпарацыі такога тыпу, як коры (ням.) (бел. (карпусы; ням.: Corps), вызначылі наступны склад шаржаў:

сеньёр (ням.) (бел. (ням.: Senior), які таксама можа звацца першым шаржыртарам (ням.: Erstchargierter) або рэчнікам (прамоўца, спікер; ням.: Sprecher);

кон-сеньёр (ням.) (бел. (ням.: Consenior), таксама — другі шаржыртар (ням.: Zweitchargierter) або фехтварт (захавальнік фехтавальнага звычая; ням.: Fechtwart);

суб-сеньёр (ням.) (бел. (ням.: Subsenior), таксама — трэці шаржыртар (ням.: Drittchargierter), шрыфтварт (захавальнік пісьменства; ням.: Schriftwart), сакратар (ням.: Sekretär) або актуары (пісар; ням.: Aktuar).

Звычайна пасадоўцы-шаржы да подпісаў, што імі ставяцца пасля цыркелей (ням.) (бел. (ням.: Zirkel) сваіх карпарацый, дадаюць адмысловыя сімвалы ў выглядзе крыжыкаў (ням.: Chargenzeichen): × — першы шаржыртар, ×× — другі шаржыртар і ××× — трэці шаржыртар. Але ў канвентах сеньёраў (ням.) (бел. (ням.: Senioren-Convent), якія ўтвараюць шаржы карпарацый, што дзейнічаюць у Гётынгене, Клаўсталі (ням.) (бел., Гановеры, Ене, Лейпцыге, Мюнхене, Пасау і Ульме, робіцца наадварот: сеньёр ставіць тры крыжыка, а суб-сеньёр — адзін крыжык.

Зноскі

↑ Banda (Słownik), Poznańska Korporacja Akademicka „Surma“ [dostęp 2019-07-30].
↑ Шаржиртер // Электронно-библиотечная система Znanium.com [дата доступа: 30.07.2019].
↑ Рыжакова С. Фуксы, коммильтоны, филистры...: некоторые предварительные заметки и материалы о студенческих корпорациях Латвии // «Антропологический форум» № 19 ONLINE [дата доступа: 30.07.2019].
↑ Robert Paschke: Studentenhistorisches Lexikon. SH-Verlag 1999, S. 64.
↑ Вызначэнне тэрміна «Charge» ў Wikiwörterbuch.
↑ Вызначэнне тэрміна «Szarża» ў Wikisłowniku.
↑ Szarża, Słownik języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN SA) [dostęp 2019-07-30].
↑ Слуцкі збройны чын 1920 г. у дакумэнтах і ўспамінах / Ул. Ляхоўскі, Ул. Міхнюк, А. Гесь. — 2-ое выд., дапрац. — Мн.: «Энцыклапедыкс», 2006. — С. 126.

[Surma-1] Banda (Słownik), Poznańska Korporacja Akademicka „Surma“ [dostęp 2019-07-30].

[Шаржиртер-2] Шаржиртер // Электронно-библиотечная система Znanium.com [дата доступа: 30.07.2019].

[Рыжакова-3] Рыжакова С. Фуксы, коммильтоны, филистры...: некоторые предварительные заметки и материалы о студенческих корпорациях Латвии // «Антропологический форум» № 19 ONLINE [дата доступа: 30.07.2019].

[Paschke-64-4] Robert Paschke: Studentenhistorisches Lexikon. SH-Verlag 1999, S. 64.

[5] Вызначэнне тэрміна «Charge» ў Wikiwörterbuch.

[6] Вызначэнне тэрміна «Szarża» ў Wikisłowniku.

[7] Szarża, Słownik języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN SA) [dostęp 2019-07-30].

[8] Слуцкі збройны чын 1920 г. у дакумэнтах і ўспамінах / Ул. Ляхоўскі, Ул. Міхнюк, А. Гесь. — 2-ое выд., дапрац. — Мн.: «Энцыклапедыкс», 2006. — С. 126.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Версія ад 23:14, 2 жніўня 2019 правіць Andrei Schutt (размовы \| уклад) 1 311 правак дрНяма тлумачэння праўкі Тэг: Візуальны рэдактар ← Папярэдняя праўка		Версія ад 23:25, 2 жніўня 2019 правіць адкат Andrei Schutt (размовы \| уклад) 1 311 правак дрНяма тлумачэння праўкі Наступная праўка →
Радок 19:		Радок 19:
	* '''{{нп3\|Суб-сеньёр (студэнцкія карпарацыі)\|суб-сеньёр\|de\|Subsenior}}''' ({{lang-de\|Subsenior}}), таксама — '''трэці шаржыртар''' ({{lang-de\|Drittchargierter}}), '''шрыфтварт''' (захавальнік пісьменства; {{lang-de\|Schriftwart}}), '''сакратар''' ({{lang-de\|Sekretär}}) або '''актуары''' (пісар; {{lang-de\|Aktuar}}).		* '''{{нп3\|Суб-сеньёр (студэнцкія карпарацыі)\|суб-сеньёр\|de\|Subsenior}}''' ({{lang-de\|Subsenior}}), таксама — '''трэці шаржыртар''' ({{lang-de\|Drittchargierter}}), '''шрыфтварт''' (захавальнік пісьменства; {{lang-de\|Schriftwart}}), '''сакратар''' ({{lang-de\|Sekretär}}) або '''актуары''' (пісар; {{lang-de\|Aktuar}}).

	Звычайна пасадоўцы-шаржы да подпісаў, што імі ставяцца пасля {{нп3\|Цыркель (студэнцкія карпарацыі)\|цыркелей\|de\|Zirkel (Studentenverbindung)}} ({{lang-de\|Zirkel}}) сваіх карпарацый, дадаюць адмысловыя сімвалы ў выглядзе крыжыкаў ({{lang-de\|Chargenzeichen}}): × — першы шаржыртар, ×× — другі шаржыртар і ××× — трэці шаржыртар. Але ў {{нп3\|Канвент сеньёраў (студэнцкія карпарацыі)\|канвентах сеньёраў\|de\|Senioren-Convent (Hochschule)}} ({{lang-de\|Senioren-Convent}}), якія ўтвараюць шаржы карпарацый, што дзейнічаюць у [[Гётынген\|Гётынгене]], Клаўсталі, [[Гановер\|Гановеры]], [[Ена\|Ене]], [[Лейпцыг\|Лейпцыге]], [[Мюнхен\|Мюнхене]], [[Пасау]] і [[Ульм\|Ульме]], робіцца наадварот: сеньёр ставіць тры крыжыка, а суб-сеньёр — адзін крыжык.		Звычайна пасадоўцы-шаржы да подпісаў, што імі ставяцца пасля {{нп3\|Цыркель (студэнцкія карпарацыі)\|цыркелей\|de\|Zirkel (Studentenverbindung)}} ({{lang-de\|Zirkel}}) сваіх карпарацый, дадаюць адмысловыя сімвалы ў выглядзе крыжыкаў ({{lang-de\|Chargenzeichen}}): × — першы шаржыртар, ×× — другі шаржыртар і ××× — трэці шаржыртар. Але ў {{нп3\|Канвент сеньёраў (студэнцкія карпарацыі)\|канвентах сеньёраў\|de\|Senioren-Convent (Hochschule)}} ({{lang-de\|Senioren-Convent}}), якія ўтвараюць шаржы карпарацый, што дзейнічаюць у [[Гётынген\|Гётынгене]], {{нп3\|Клаўсталь-Цэлерфельд\|Клаўсталі\|de\|Clausthal-Zellerfeld}}, [[Гановер\|Гановеры]], [[Ена\|Ене]], [[Лейпцыг\|Лейпцыге]], [[Мюнхен\|Мюнхене]], [[Пасау]] і [[Ульм\|Ульме]], робіцца наадварот: сеньёр ставіць тры крыжыка, а суб-сеньёр — адзін крыжык.