Дафінэ: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 14:56, 3 снежня 2019

Дафінэ́ (фр.: Dauphiné) — гістарычная вобласць Францыі, якая ўключае цяперашнія дэпартаменты Ізер, Верхнія Альпы, большую частку дэпартамента Дром і невялікую частку дэпартамента Ваклюз. Галоўны горад — Грэнобль.

Геаграфія

Дафінэ арашаецца двума прытокамі Роны: Дром і Дзюранс; усходняя частка (Верхняе Дафінэ) узвышаная (Каційскія Альпы); тут знаходзіцца багатая на глетчары гара Пельву вышынёй 4103 м (найвышэйшая ў Францыі, акрамя Савоі). Дафінэ належыць да самых маляўнічых частак Францыі; багатая на мінералы; асноўная вытворчасць — збожжавы хлеб, віно, алей, сена, каноплі, тутавыя ягады, шоўк.

Гісторыя

Дафінэ, краіна алаброгаў, знаходзілася з часоў Цэзара пад рымскім валадарствам і пасля падзення Заходняй Рымскай імперыі ўтварыла паўднёвую частку Бургундскага каралеўства, разам з якім увайшло ў склад дзяржавы франкаў. З 880 г. належала Арэлацкай дзяржаве; з 1032 г. да сярэдзіны XIV ст. — у складзе Свяшчэннай Рымскай імперыі. Сярэднявечнае Дафінэ служыла буферам паміж Французскім каралеўствам і Савойскім герцагствам.

Графы д’Альбон, якія займалі пасаду сенешаля Арэлацкай дзяржавы, насілі тытул дафінаў (верагодна, ад выявы дэльфіна ў іх гербе) і далі гэту назву самой краіне. Першая дынастыя дафінаў згасла ў канцы XII стагоддзя. Спадчынніца роду, Беатрыса, была ў шлюбе з герцагам Бургундскім, і сын яе, Гіг VI Андрэ (пам. 1237), быў заснавальнікам другой, Бургундскай дынастыі дафінаў. Спадчыніццай апошняга з гэтай дынастыі Гіга VII (пам. 1282) стала яго сястра Ганна (пам. 1293), якая была ў шлюбе з Юмберам I дэ Ла Тур-дзю-Пін (пам. 1307), іх сын, Жан II (пам. 1319), пачаў сабой трэцюю дынастыю дафінаў. Апошнім прадстаўніком яе быў Юмбер II (пам. 1355), які ў 1342 годзе прадаў Дафінэ каралю Францыі.

Насуперак пагадненню, паводле якога Дафінэ было далучана да Францыі, з цягам часу яно страціла большую частку сваіх вольнасцей і паступова злілося з Францыяй. Тытул дафіна стаў насіць старэйшы сын караля. Лічыцца, што Карл VI першым у гісторыі атрымаў пры нараджэнні тытул «дафін» і правінцыю Дафінэ ў якасці апанажу^[1].

Зноскі

↑ "Charles VI le Fou" [французская]. Paris: France pittoresque. Праверана 10 лютага 2009.

Літаратура

Chapuys-Montlaville, «Histoire du Dauphiné» (1827);
Lory, «Description géologique du Dauphiné» (1860-64);
Chorier, «Histoire générale du Dauphiné» (1883);
Guy-Albard, «Dictionnaire historique, chronologique, géographique etc. du Dauphiné» (1864-65) и др.

Спасылкі

Дофинэ // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Пры напісанні артыкула выкарыстаны матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Эфрона (1890—1907).

[1] "Charles VI le Fou" [французская]. Paris: France pittoresque. Праверана 10 лютага 2009.

[1]

@@ Радок 8: / Радок 8: @@
 {{See also|Спіс графаў д'Альбон і дафінаў В'енскіх}}
-Дафінэ, краіна [[Алаброгі|алаброгаў]], знаходзілася з часоў [[Юлій Цэзар|Цэзара]] пад рымскім валадарствам і пасля падзення [[Заходняя Рымская імперыя|Заходняй Рымскай імперыі]] ўтварыла паўднёвую частку [[Каралеўства Бургундыя|Бургундскага каралеўства]], разам з якім увайшло ў склад дзяржавы [[франкі|франкаў]]. З [[880]] г. належала [[Арэлацкая дзяржава|Арэлацкай дзяржаве]]; з [[1032]] г. да сярэдзіны [[XIV стагоддзе|XIV ст.]] — у складзе [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]]. Сярэднявечнае Дафінэ служыла буферам паміж [[Францыя|Французскім каралеўствам]] і [[Савойскае герцагства|Савойскім герцагствам]]. [[Выява:Dauphiné flag.svg|thumbnail|left|150px|На сцягу Дафінэ намаляваны [[флёр-дэ-ліс|каралеўскія лілеі]] і дэльфіны.]]
+Дафінэ, краіна [[Алаброгі|алаброгаў]], знаходзілася з часоў [[Юлій Цэзар|Цэзара]] пад рымскім валадарствам і пасля падзення [[Заходняя Рымская імперыя|Заходняй Рымскай імперыі]] ўтварыла паўднёвую частку [[Каралеўства Бургундыя|Бургундскага каралеўства]], разам з якім увайшло ў склад дзяржавы [[франкі|франкаў]]. З [[880]] г. належала [[Арэлацкая дзяржава|Арэлацкай дзяржаве]]; з [[1032]] г. да сярэдзіны [[XIV стагоддзе|XIV ст.]] — у складзе [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]]. Сярэднявечнае Дафінэ служыла буферам паміж [[Францыя|Французскім каралеўствам]] і [[Савойскае герцагства|Савойскім герцагствам]]. [[Выява:Flag of Dauphiné.svg|thumbnail|left|150px|На сцягу Дафінэ намаляваны [[флёр-дэ-ліс|каралеўскія лілеі]] і дэльфіны.]]
 [[Спіс графаў д'Альбон і дафінаў В'енскіх|Графы д’Альбон]], якія займалі пасаду [[сенешаль|сенешаля]] Арэлацкай дзяржавы, насілі тытул [[дафін]]аў (верагодна, ад выявы [[дэльфін]]а ў іх гербе) і далі гэту назву самой краіне. Першая дынастыя дафінаў згасла ў канцы [[XII]] стагоддзя. Спадчынніца роду, Беатрыса, была ў шлюбе з герцагам Бургундскім, і сын яе, Гіг VI Андрэ (пам. [[1237]]), быў заснавальнікам другой, Бургундскай дынастыі дафінаў. Спадчыніццай апошняга з гэтай дынастыі Гіга VII (пам. [[1282]]) стала яго сястра Ганна (пам. [[1293]]), якая была ў шлюбе з Юмберам I дэ Ла Тур-дзю-Пін (пам. [[1307]]), іх сын, Жан II (пам. [[1319]]), пачаў сабой трэцюю дынастыю дафінаў. Апошнім прадстаўніком яе быў Юмбер II (пам. [[1355]]), які ў [[1342]] годзе прадаў Дафінэ каралю Францыі.