Яблык (батаніка)

Разрэз плода яблыні хатняй

Я́блык (лац.: pomum) — шматнасенны плод, характэрны для раслін падсямейства Яблыневыя сямейства Ружавыя (такі тып пладоў, у прыватнасці, маюць яблыня, груша, кізільнік, глог, мушмула, айва, рабіна). У вузкім сэнсе — плод яблыні хатняй. Дробныя плады яблыневых, звычайна сабраныя ў суквецці, маюць назву яблычак (напрыклад, рабіна).

Яблык утвараецца з ніжняй завязі, якая ўзнікае ў ружовых дзякуючы наяўнасці гіпантыя — пашыранага кветкаложа, зрослыя з калякветнікам і падставай андрацэя. Па будынку яблык нагадвае ягаду.

Морфагенетычна яблык утвараецца з апакарпнага гінецэя. Гіпантый у яблыневых зрастаецца з плодалістікамі і часткова або цалкам закрывае іх, утвараючы ніжнюю завязь. Затым плодалісты аказваюцца пагружанымі ў мякаць, якая ўяўляе з сябе мезакарпій. Экзакарпій («скурка» яблыка) утвораны гіпантыем, на ім захоўваюцца рэшткі тычыначных нітак і чашалісцікаў. Такім чынам, яблык сабой уяўляе шматлістоўку, аброслую мякаццю гіпантыя.

Тыповы яблык сустракаецца ў большасці прадстаўнікоў подсемейства — яблыні, грушы, рабіны, айвы, але ў некаторых родаў (глог, кізільнік) насенне заключана ў цвёрдую адраўнелых абалонку, такі плён называюць касцянкападобным яблыкам.

Гл. таксама

Яблык — аб плодзе яблыні.

Літаратура

• Сергиевская Е. В. Систематика высших растений: Практический курс. — СПб.: «Лань», 2002. — С. 231. — ISBN 5-8114-0452-2 (руск.)
• В. А. Нечитайло, Л. Ф. Кучерява Ботаніка. Вищі рослини. — видавництво Українського фітосоціоцентру, 2000. — С. 91. — ISBN 966-7459-80-2 (укр.)
• Левина Л. Е. Морфология и экология плодов. — Л.: «Наука», 1987. — С. 58. (руск.)