Гама (літара): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.1) (робат дадаў: lb:Gamma
др арфаграфія, replaced: сыстэ → сістэ, вэрсі → версі using AWB (7794)
Радок 2: Радок 2:
{{Move|Γ, γ|Спрэчнасць транслітарацыі ў беларускай мове грэцкага алфавіту}}
{{Move|Γ, γ|Спрэчнасць транслітарацыі ў беларускай мове грэцкага алфавіту}}
{{Грэчаскі алфавіт}}
{{Грэчаскі алфавіт}}
'''Γ, γ''' (грэч. Γάμμα: '''Гамма''', '''Гама''' <ref name=pr>У адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997, С.510: ''Грэчаскае пісьмо''</ref>; лат. ''Gamma'': '''Кгамма''', '''Ґамма''') — 3-я літара [[грэчаскі алфавіт|грэчэскага алфавіту]]. У сыстэме грэчэскага алфавітнага запісу лікаў мае лікавае значэнне 3. Паходзіць ад фінікійскае літары - гімел. Ад літары «гама» паходзяць кірылічныя літары Г, Ґ і лацінскія C, G.
'''Γ, γ''' (грэч. Γάμμα: '''Гамма''', '''Гама''' <ref name=pr>У адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997, С.510: ''Грэчаскае пісьмо''</ref>; лат. ''Gamma'': '''Кгамма''', '''Ґамма''') — 3-я літара [[грэчаскі алфавіт|грэчэскага алфавіту]]. У сістэме грэчэскага алфавітнага запісу лікаў мае лікавае значэнне 3. Паходзіць ад фінікійскае літары - гімел. Ад літары «гама» паходзяць кірылічныя літары Г, Ґ і лацінскія C, G.


== Назва і транскрыпцыя ў беларускай мове ==
== Назва і транскрыпцыя ў беларускай мове ==


'''Гамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[Г]]. Назва у [[Царкоўнаславянская мова| Цэркоўнаславянскай мове]] Дадзены вар'янт назвы з'яўляець ся [[транслітэрацыя]]й першага узроўню конвэрсіи з грэчэскай мовы.
'''Гамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[Г]]. Назва у [[Царкоўнаславянская мова|Цэркоўнаславянскай мове]] Дадзены вар'янт назвы з'яўляець ся [[транслітэрацыя]]й першага узроўню конверсіи з грэчэскай мовы.


'''Гама''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[Г]]. Дадзены вар'янт назвы з'яўляець ся [[фанетычная транскрыпцыя| фонэтичнай транскрипцыяй]] вышай прыведзенай [[транслітэрацыя| транслітэрацыи]] ''Гамма''. Назва ''Гама'' замацована, па апошніх звестках <ref name=pr>У адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997, С.510: ''Грэчаскае пісьмо''</ref>, як правільная у правапісе сучаснай беларускай мовы.
'''Гама''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[Г]]. Дадзены вар'янт назвы з'яўляець ся [[фанетычная транскрыпцыя|фонэтичнай транскрипцыяй]] вышай прыведзенай [[транслітэрацыя|транслітэрацыи]] ''Гамма''. Назва ''Гама'' замацована, па апошніх звестках <ref name="pr"/>, як правільная у правапісе сучаснай беларускай мовы.


[[транскрыпцыя|Транскрипцыя]] [[Г]] дакладна перадае гучанне літэры '''Γ, γ''' у сучаснай [[Грэчаская мова| грэчэскай мове]] і адпавядае традицыйнаму беларускаму вымаўленню.
[[транскрыпцыя|Транскрипцыя]] [[Г]] дакладна перадае гучанне літэры '''Γ, γ''' у сучаснай [[Грэчаская мова|грэчэскай мове]] і адпавядае традицыйнаму беларускаму вымаўленню.


'''Кгамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[зычны гук Г выбухны |''Кг'']]. Транслітэрацыя традицыйнага [[Лацінская мова| латинскага]] напісання назвы літэры '''Γ, γ''' - ''Gamma''. Дадзены вар'янт назвы уяўляе сабой традицыйную для [[Старабеларуская мова| старабеларускай мовы]] [[Транслітэрацыя| транслітэрацыю]] латинскае літэры [[G]] у двузнак [[зычны гук Г выбухны |''Кг'']].
'''Кгамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[зычны гук Г выбухны|''Кг'']]. Транслітэрацыя традицыйнага [[Лацінская мова|латинскага]] напісання назвы літэры '''Γ, γ''' - ''Gamma''. Дадзены вар'янт назвы уяўляе сабой традицыйную для [[Старабеларуская мова|старабеларускай мовы]] [[Транслітэрацыя|транслітэрацыю]] латинскае літэры [[G]] у двузнак [[зычны гук Г выбухны|''Кг'']].


'''Ґамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[зычны гук Г выбухны |''Ґ'']]. Транслітэрацыя традицыйнага [[Лацінская мова| латинскага]] напісання назвы літэры '''Γ, γ''' - ''Gamma''. Дадзены вар'янт назвы уяўляе сабой сучасны вар'янт [[Транслітэрацыя| транслітэрацыи]] латинскае літэры [[G]] у літэру [[зычны гук Г выбухны |''Ґ'']] у [[Беларуская альтэрнатыўная арфаграфія, 2005|сучаснай "Тарашкевіцы"]].
'''Ґамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[зычны гук Г выбухны|''Ґ'']]. Транслітэрацыя традицыйнага [[Лацінская мова|латинскага]] напісання назвы літэры '''Γ, γ''' - ''Gamma''. Дадзены вар'янт назвы уяўляе сабой сучасны вар'янт [[Транслітэрацыя|транслітэрацыи]] латинскае літэры [[G]] у літэру [[зычны гук Г выбухны|''Ґ'']] у [[Беларуская альтэрнатыўная арфаграфія, 2005|сучаснай "Тарашкевіцы"]].


Вар'янты [[транскрыпцыя|транскрипцыи]] ''Кг'' і ''Ґ'' дакладна перадаюць гучанне літэры '''Γ, γ''' у займаннях з грэцкай мовы у большасці моваў, якія выкарыстоўваюць [[лацінскі алфавіт| латинскі алфавіт]], а таксама у сучаснай [[Руская мова| рускай мове]], у якой прыняцце заходнеэўропэйскага стандарту привяло да скасавання спрадвечнага славянскага фрикатиўнага гука "Г" [Gh] з нормы літэратурнага вымаўлення. Гэткі ж процэсс, звязаны з приняццем транскрипцыи '''Ґамма''', зараз назіраець ся у сучаснай [[Русінская мова| русінскай мове]] ва [[Украіна|Украині]]. [[транскрыпцыя|Транскрипцыя]] літэры '''Γ, γ''' як ''Кг'' або ''Ґ'' з'яўляець ся цалкам нетрадицыйнай для беларускай мовы, і не адпавядае нормам грэчэскай мовы.
Вар'янты [[транскрыпцыя|транскрипцыи]] ''Кг'' і ''Ґ'' дакладна перадаюць гучанне літэры '''Γ, γ''' у займаннях з грэцкай мовы у большасці моваў, якія выкарыстоўваюць [[лацінскі алфавіт|латинскі алфавіт]], а таксама у сучаснай [[Руская мова|рускай мове]], у якой прыняцце заходнеэўропэйскага стандарту привяло да скасавання спрадвечнага славянскага фрикатиўнага гука "Г" [Gh] з нормы літэратурнага вымаўлення. Гэткі ж процэсс, звязаны з приняццем транскрипцыи '''Ґамма''', зараз назіраець ся у сучаснай [[Русінская мова|русінскай мове]] ва [[Украіна|Украині]]. [[транскрыпцыя|Транскрипцыя]] літэры '''Γ, γ''' як ''Кг'' або ''Ґ'' з'яўляець ся цалкам нетрадицыйнай для беларускай мовы, і не адпавядае нормам грэчэскай мовы.


{{зноскі}}
{{зноскі}}

[[Катэгорыя:Грэчаскія літары]]
[[Катэгорыя:Грэчаскія літары]]



Версія ад 18:20, 20 лістапада 2011

Грэчаскі алфавіт
Α α — альфа Β β — бэта
Γ γ — гама Δ δ — дэльта
Ε ε — эпсілон Ζ ζ — дзэта
Η η — эта Θ θ — тэта
Ι ι — іота Κ κ — капа
Λ λ — лямбда Μ μ — мю (мі)
Ν ν — ню (ні) Ξ ξ — ксі
Ο ο — амікрон Π π — пі
Ρ ρ — ро Σ σ ς — сігма
Τ τ — тау Υ υ — іпсілон
Φ φ — фі Χ χ — хі
Ψ ψ — псі Ω ω — амега
Выйшлі з ужывання
Ϝϝ,Ͷͷ — дыгама
(вав)
Ϛϛ — стыгма
Ͱͱ — гета Ϻϻ — сан
Ϟϟ, Ϙϙ — копа Ϡϡ,Ͳͳ — сампі
Ϸϸ — шо

Γ, γ (грэч. Γάμμα: Гамма, Гама [1]; лат. Gamma: Кгамма, Ґамма) — 3-я літара грэчэскага алфавіту. У сістэме грэчэскага алфавітнага запісу лікаў мае лікавае значэнне 3. Паходзіць ад фінікійскае літары - гімел. Ад літары «гама» паходзяць кірылічныя літары Г, Ґ і лацінскія C, G.

Назва і транскрыпцыя ў беларускай мове

Гамма, транскрипцыя: Г. Назва у Цэркоўнаславянскай мове Дадзены вар'янт назвы з'яўляець ся транслітэрацыяй першага узроўню конверсіи з грэчэскай мовы.

Гама, транскрипцыя: Г. Дадзены вар'янт назвы з'яўляець ся фонэтичнай транскрипцыяй вышай прыведзенай транслітэрацыи Гамма. Назва Гама замацована, па апошніх звестках [1], як правільная у правапісе сучаснай беларускай мовы.

Транскрипцыя Г дакладна перадае гучанне літэры Γ, γ у сучаснай грэчэскай мове і адпавядае традицыйнаму беларускаму вымаўленню.

Кгамма, транскрипцыя: Кг. Транслітэрацыя традицыйнага латинскага напісання назвы літэры Γ, γ - Gamma. Дадзены вар'янт назвы уяўляе сабой традицыйную для старабеларускай мовы транслітэрацыю латинскае літэры G у двузнак Кг.

Ґамма, транскрипцыя: Ґ. Транслітэрацыя традицыйнага латинскага напісання назвы літэры Γ, γ - Gamma. Дадзены вар'янт назвы уяўляе сабой сучасны вар'янт транслітэрацыи латинскае літэры G у літэру Ґ у сучаснай "Тарашкевіцы".

Вар'янты транскрипцыи Кг і Ґ дакладна перадаюць гучанне літэры Γ, γ у займаннях з грэцкай мовы у большасці моваў, якія выкарыстоўваюць латинскі алфавіт, а таксама у сучаснай рускай мове, у якой прыняцце заходнеэўропэйскага стандарту привяло да скасавання спрадвечнага славянскага фрикатиўнага гука "Г" [Gh] з нормы літэратурнага вымаўлення. Гэткі ж процэсс, звязаны з приняццем транскрипцыи Ґамма, зараз назіраець ся у сучаснай русінскай мове ва Украині. Транскрипцыя літэры Γ, γ як Кг або Ґ з'яўляець ся цалкам нетрадицыйнай для беларускай мовы, і не адпавядае нормам грэчэскай мовы.

Зноскі

  1. а б У адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997, С.510: Грэчаскае пісьмо