Ваенны пераварот у Судане (2021)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ваенны пераварот у Судане
Асноўны канфлікт: Пераход Судана да дэмакратыі, Пояс пераваротаў
Дата 25 кастрычніка 2021
Месца Судан Хартум, Судан
Вынік перамога ваенных
Праціўнікі
Узброеныя сілы Судана: Суверэнны савет Судана
Камандуючыя
Абдэль Фатах аль-Бурхан Абдала Хамдок #
Агульныя страты
10 забітых і 140 параненых сярод мірных жыхароў[1][2][3][4]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

25 кастрычніка 2021 года ў Судане адбыўся ваенны пераварот, падчас якога прынамсі 5 высокапастаўленых асоб былі затрыманы, у тым ліку прэм’ер-міністр Абдала Хамдок[5][6][7][8]. Мела месца блакаванне доступу да мабільнай сувязі і Інтэрнэту ў краіне[9][10]. Было абвешчана аб увядзенні рэжыму надзвычайнага становішча і роспуску ўрада[11][12].

Перадумовы[правіць | правіць зыходнік]

Гл. таксама: Суданская рэвалюцыя, Ваенны пераварот у Судане (2019) і Спроба дзяржаўнага перавароту ў Судане (2021)

Прэзідэнт Амар аль-Башыр, які кіраваў краінай з моманту дзяржаўнага перавароту 1989 года, быў скінуты вайскоўцамі ў 2019 годзе пасля некалькіх тыдняў масавых пратэстаў. Пратэстоўцы былі прыхільнікамі кааліцыі «Сілы за свабоду і перамены», якая пагадзілася на падзел улады з вайскоўцамі, стварыўшы Суверэнны савет Судана[13].

У верасні 2021 года адбылася няўдалая спроба ваеннага перавароту. Са слоў міністра інфармацыі, злачынцамі былі «прыхільнікамі ранейшага рэжыму», якія спрабавалі ўзяць пад кантроль будынка дзяржаўных тэлерадыёвяшчальных кампаній і цэнтральнае вайсковае камандаванне. Пасля інцыдэнту былі арыштаваны 60 ваенных[14][15][16].

З тых часоў напружанасць у адносінах паміж вайскоўцамі і грамадзянскімі асобамі ўзрасла, паколькі ваенныя лідары пачалі патрабаваць рэформаў з боку «Сіл за свабоду і перамены» і заклікалі да адстаўкі асоб з кабінета міністраў[17].

16 кастрычніка пратэстоўцы выйшлі на вуліцы, патрабуючы змены ўлады. Яны заклікалі генерала Абдэля Фатаха аль-Бурхана, кіраўніка Суверэннага савета, захапіць кантроль над краінай[17].

21 кастрычніка праваенныя пратэстоўцы правялі сядзячую дэманстрацыю ля прэзідэнцкага палаца, у той час як тысячы людзей выйшлі на вуліцы ў падтрымку пераходнага ўрада[18]. 24 кастрычніка яны заблакавалі асноўныя дарогі ў Хартуме. Сілы бяспекі ўжылі слёзацечны газ для разгону натоўпу[19].

Ход падзей[правіць | правіць зыходнік]

24 кастрычніка 2021 года суданскія вайскоўцы арыштавалі прынамсі пецярых высокапастаўленых дзяржаўных дзеячаў Судана. Пазней паведамлялася аб масавых адключэннях Інтэрнэту і мабільнай сувязі па ўсім Судане[9][10][16][20][21].

Па словах сведкі агенцтва Reuters, падчас перавароту на вуліцы Хартума выйшлі байцы сіл аператыўнай падтрымкі[22].

Пазней у той жа дзень Абдэль Фатах аль-Бурхан увёў надзвычайнае становішча і абвясціў аб роспуску ўрада і суверэннага савета[11][12][23]. У тэлезвароце ён заявіў, што новы тэхнакратычны ўрад будзе кіраваць краінай да наступных выбараў, якія адбудуцца ў ліпені 2023 года[24].

Па даных саудаўскай тэлекампаніі Al Hadath TV, узброеныя сілы змясцілі грамадзянскага прэм’ер-міністра Абдалу Хамдока пад дамашні арышт пасля аблогі яго дома[8][25]. Міністр прамысловасці Ібрагім аль-Шэйх, губернатар Хартума Айман Халід і міністр інфармацыі Хамза Балул таксама былі ўзяты пад варту[25]. Былі арыштаваны члены кіруючага суверэннага савета Махамед аль-Факі і Фейсал Салех, саветнік прэм’ер-міністра па СМІ[5].

У пазнейшых паведамленнях сцвярджалася, што яны былі дастаўлены ў неўстаноўленае месца, і незразумела, ці быў сярод іх Хамдок[26]. Па словах сведак, ваенныя разгарнуліся па ўсёй сталіцы, абмяжоўваючы перамяшчэнне грамадзянскіх асоб. Міжнародныя рэйсы былі прыпынены пасля закрыцця аэрапорта Хартума[21]. Адразу ж пасля інцыдэнту міжнародныя назіральныя групы, паведамілі аб маштабных адключэннях Інтэрнэту ў Судане. Гэтыя перабоі пазней былі пацверджаны міністэрствам інфармацыі[15]. Таксама паведамлялася пра перабоі мабільнай сувязі[9][10].

Грамадзяне, якія выступалі супраць ваеннага перавароту, выйшлі на вуліцы Хартума. Арыштаваны Абдала Хамдок падчас перавароту заклікаў выходзіць на дэманстрацыі[27]. Вайскоўцы пачалі страляніну па натоўпе пратэстоўцаў. Пацярпелі 12 грамадзянскіх асоб[28].

Пазней колькасць ахвяр павялічылася да 7 загінуўшых і 140 параненых. Потым колькасць забітых вырасла да 10.

Наступствы[правіць | правіць зыходнік]

У лістападзе замест Суверэннага савета ўтвораны Пераходны суверэнны савет[29][30][31].

Пагроза застацца без фінансавай падтрымкі звонку заахвоціла суданскіх вайскоўцаў аднавіць на пасадзе Абдалу Хамдока. 21 лістапада Бурхан падпісаў у Хартуме пагадненне з Хамдокам аб вяртанні апошняга на пасаду прэм’ер-міністра. Аднак прадстаўнікі грамадзянскай супольнасці, якія ўвесь месяц гэтага дамагаліся, вырашылі не спыняць пратэсты. У выніку сутыкненняў дэманстрантаў з сіламі правапарадку ў краіне за гэты месяц загінула каля 40 чалавек[32].

Рэакцыя[правіць | правіць зыходнік]

Джэфры Д. Фелтман, спецыяльны пасланнік ЗША на Афрыканскім Рогу, заявіў, што Злучаныя Штаты «глыбока ўстрывожаны» першапачатковымі паведамленнямі аб ваенным перавароце[33][34].

Місія Арганізацыі Аб’яднаных Нацый у Судане асудзіла дзяржаўны пераварот і заклікала да неадкладнага вызвалення ўсіх арыштаваных чыноўнікаў[33][35].

Афрыканскі Саюз выступіў з заявай, у якім таксама заклікаў вызваліць палітычных лідараў[24].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Во время протестов в Судане погибли семь человек (руск.). РИА Новости. Праверана 26 кастрычніка 2021.
  2. ↑ "Sudan coup: Seven protesters killed and dozens injured". BBC. 2021-10-26.
  3. ↑ Лейсан Давлетшина. Военные в Судане открыли стрельбу по участникам протеста (руск.). Известия (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  4. ↑ "Sudan coup: Protests continue after military takeover". BBC. 25 October 2021.
  5. ↑ а б Sudan’s army detains PM and other civilian leaders in coup attempt (англ.). the Guardian (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  6. ↑ Арестованный премьер Судана Хамдук призвал граждан «защищать революцию» (руск.). Газета.Ru. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  7. ↑ В Судане начался военный переворот. lenta.ru. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  8. ↑ а б Министерство информации Судана подтвердило сообщения о задержании министров (руск.). РИА Новости. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  9. ↑ а б в Похищение премьера, задержание министров и политических лидеров: что известно о попытке военного переворота в Судане (руск.). RT на русском. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  10. ↑ а б в Глеб Гладков. Столица Судана оказалась без связи и интернета в ходе переворота (руск.). Известия (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  11. ↑ а б Лидер Судана объявил о введении ЧП и роспуске Суверенного совета и кабмина. ТАСС. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  12. ↑ а б "Это военный переворот". Армия Судана арестовала переходное правительство и объявила чрезвычайное положение (руск.). BBC News Русская служба (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  13. ↑ "Sudan on the brink amid scramble for democracy". BBC News. 2021-10-19. Праверана 2021-10-25.
  14. ↑ СМИ: за попыткой переворота в Судане стоят офицеры из числа сторонников экс-президента. ТАСС. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  15. ↑ а б Sudan's military takes power in coup, arrests prime minister (англ.). ABC News. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  16. ↑ а б Sudanese government official says failed coup plotters were from Bashir regime. CNN. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  17. ↑ а б "Sudan: Protesters demand military coup as crisis deepens". BBC News. 2021-10-17. Праверана 2021-10-25.
  18. ↑ Crowds take to Sudan’s streets after calls for rival protests (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  19. ↑ Security forces fire tear gas to disperse protesters in Khartoum (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  20. ↑ Sudan's civilian leaders arrested - reports. www.msn.com. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  21. ↑ а б "Sudan Officials Detained, Communication Lines Cut in Apparent Military Coup". Bloomberg.com. 2021-10-25. Праверана 2021-10-25.
  22. ↑ Sudan’s army detains PM and other civilian leaders in coup attempt (англ.). the Guardian (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  23. ↑ ‘Utterly unacceptable’: World reacts to Sudan ‘coup’ (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  24. ↑ а б Live: Sudan’s General Burhan dissolves government, declares state of emergency (англ.). France 24 (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  25. ↑ а б Sudan security forces arrest PM Hamdok, civilian leaders (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  26. ↑ Sudan military dissolves government, arrests PM in ‘coup’ (англ.). South China Morning Post (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  27. ↑ В Судане начались уличные протесты из-за госпереворота. lenta.ru. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  28. ↑ Лейсан Давлетшина. Военные в Судане открыли стрельбу по участникам протеста (руск.). Известия (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  29. ↑ Constitutional decree forming Transitional Sovereignty Council issued. Архівавана з першакрыніцы 16 мая 2022. Праверана 1 мая 2022.
  30. ↑ В Судане назначен новый управляющий Суверенный совет
  31. ↑ Суданный день. Архівавана з першакрыніцы 1 мая 2022. Праверана 1 мая 2022.
  32. ↑ Переворот в Судане развернулся
  33. ↑ а б The Latest: Key pro-democracy group condemns Sudan coup (англ.). AP NEWS (25 кастрычніка 2021). Праверана 25 кастрычніка 2021.
  34. ↑ В США обеспокоены сообщениями о захвате переходного правительства Судана (руск.). RT на русском. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  35. ↑ Спецпредставитель генсека ООН обеспокоен переворотом в Судане (руск.). РИА Новости. Праверана 25 кастрычніка 2021.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Ваенны_пераварот_у_Судане_(2021)&oldid=4631023"