Воты
Воты (ад лац.: votivus — ахвяра, прынашэнне па абяцанні) — ахвяраваныя рэчы рэлігійнага ўжытку, сасуды, статуэткі, зброя, таксама выявы частак чалавечага цела (сэрца, рука, нага, галава і г.д.) з каштоўнага металу, якія, як ахвяраванне, прымацоўваюцца да жывапіснай або скульптурнай выявы святога, за дапамогай да якога звяртаецца чалавек.
Традыцыя вядомая пачынаючы з часоў пячорнага чалавека да нашых дзён.
У археалогіі прынята адрозніваць закапаныя вотыўныя прадметы ад скарба: хоць яны маглі ўтрымліваць аднолькавыя рэчы, скарбы прызначаліся для адкопвання гаспадарамі ў будучыні, а дары багам — не.
Воты на вылячэнне
[правіць | правіць зыходнік]
Воты на вылячэнне — дары з выявай хворага органа, якія прыносілі хворыя з просьбай аб вылячэнні ці ў падзяку за яго. Знешні выгляд вызначаўся прынцыпам падабенства.
Шмат падобных матэрыяльных сведчанняў дайшло з часоў антычнасці. Вялікая калекцыя вотаў на вылячэнне, выкананых з гліны, дэманструецца ў музеі свяцілішча Асклепія ў Эпідаўры.[1] Цікавыя воты на вылячэнне ібераў, знойдзеныя ў гарачых крыніц[2].
Воты ў хрысціянстве
[правіць | правіць зыходнік]У каталіцтве воты (лац.: ex-voto) прыносяць у дар храму або па зароку, або ў падзяку. У нашы дні, як правіла, гэта спецыяльныя таблічкі са словамі малітвы і падзякі, свечкі, кветкі, творы мастацтва (статуі і іх адзенне).
Прыклады вядомых ахвяраванняў: статуя жонкі Генрыха III, зробленая з золата і падораная Вэстмінстэру; васковы сокал, усталяваны Эдуардам I на грабніцу Св. Вульстана; рубін з дыяментам, якія ўпрыгожваюць грабніцу Томаса Бекета; шматлікія мыліцы, пакінутыя ў Лурдскім гроце.[3] У касцёлах невялікімі металічнымі вотамі могуць быць завешанымі цэлыя сцены.[4]
Звычай падвешваць дары на іконы сустракаецца і ў праваслаўі.[5] У прыватнасці, ім была ўспрынята ў язычніцтва традыцыя падвешвання вотаў на вылячэнне на цудатворныя іконы на ланцужках. Многія шанаваныя цудатворныя іконы маюць вотыўныя прывескі (часам ланцужкі і нацельныя крыжы, часам — выявы з каштоўных металаў вылечаных органаў).
Зноскі
- ↑ Спафари Э. Петропулу К. Коринф. Микены. Эпидавр. Афины, 2005 г. С. 64
- ↑ Рэлігія старажытных ібераў
- ↑ Каталіцкая Энцыклапедыя пра дары
- ↑ Ахвярныя дары як від прыкладнога мастацтва
- ↑ Прорись иконы «Богоматерь Троеручица» с указанием следов вотивных предметов
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Архітэктура, выяўленчае і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва: Дапаможнік для вучняў. Менск: Беларусь, 2001. ISBN 985-01-0124-5
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Воты
