Палацава-паркавы ансамбль Талстых (Грудзінаўка)
| Палацава-паркавы ансамбль | |
| Палацава-паркавы ансамбль Талстых | |
|---|---|
 | |
| 53°38′04,59″ пн. ш. 30°28′48,33″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Аграгарадок | Грудзінаўка |
| Архітэктурны стыль | класіцызм |
| Заснавальнік | Дзмітрый Аляксандравіч Талстой |
| Дата пабудовы | першая палова XIX стагоддзя |
| Будынкі | |
| палац • гаспадарчыя пабудовы • парк | |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 512Г000216 |
| Стан | закінуты |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Палацава-паркавы ансамбль Талстых — палацава-паркавы ансамбль XIX стагоддзя, размешчаны ў аграгарадку Грудзінаўка (Быхаўскі раён, Магілёўская вобласць).
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]
Першым уладальнікам маёнтка быў Дзмітрый Аляксандравіч Талстой, брат П. А. Талстога. Маёнтак ён атрымаў пры раздачы беларускіх маёнткаў ад Кацярыны II і ператварыў Грудзінаўку ў квітнеючую фамільную сядзібу. У час вайны 1812 года, Дзмітрый Аляксандравіч быў губернатарам Магілёва з 1812 па 1813. Пахаваны ён быў у Грудзінаўскай царкве ў 1832 г..
Апошняй уладальніцай Грудзінаўкі была графіня Аляксандра Рыгораўна Талстая (народжаная Шчарбатава). Каля Грудзінаўкі ў 1899 г. на ўласныя сродкі пабудавала Рыжкоўскую бальніцу, якая захавалася да нашых дзён. У шпіталі працавалі лепшыя на той час урачы Магілёўскай губерні. Графіня Аляксандра Рыгораўна аплачвала працу медыцынскага персаналу з уласных сродкаў, кожны год прыязджала ў маёнтак і наведвала бальніцу разам са сваімі дзвюма дочкамі.
У маёнтку працавала фабрыка «фламскага» палатна[1].
У 1905 годзе графіня Талстая з’яўлялася членам Быхаўскага павятовага камітэта Чырвонага Крыжа. Акрамя маёнтка ў Грудзінаўцы, у яе быў дом у Санкт-Пецярбургу, на вуліцы Махавой. Графіня Аляксандра Рыгораўна памерла і была пахаваная ў Парыжы ў 1925 г.
У Вялікую Айчынную вайну будынак сядзібы прыстасавалі пад шпіталь. Пасля вайны тут знаходзіліся сярэдняя школа, дзіцячы дом, санаторная школа-інтэрнат для дзяцей, хворых на рэўматызм.
Маёнтак наведаў Аляксандр Мсціслававіч Талстой — аташэ па культуры пры французскім пасольстве ў Мінску.
Архітэктура
[правіць | правіць зыходнік]
Палац
[правіць | правіць зыходнік]Будынак сядзібы ўяўляе сабой невялікі двухпавярховы палац з купалам (са шпілем), калонамі, параднай лесвіцай і адкрытай тэрасай з краявідам на парк. Да двухпавярховага будынку прымыкаюць дзве аднапавярховыя прыбудовы. Таксама да двухпавярховага будынку прымыкае паўцыркулярная двухпавярховая веранда.
Парк
[правіць | правіць зыходнік]Перад сядзібай на плошчы ў 10 гектараў разбіты парк у англійскім стылі. Дрэвы ў парку — дубы, бярозы, хвоі, елкі, туя, сібірскі кедр. Акрамя гэтага, у парку прадстаўлена больш за 40 відаў раслін. Панскі дом размешчаны ў боку парку. У цэнтры парка — сажалка.
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Матэрыялы да гісторыі мануфактуры Беларусі ў часы распада феадалізма / Беларус. акад. навук, Ін-т гісторыі імя М. Н. Пакроўскага. — № 1. [1795—1840]/ Менск : Бел. акад. навук, 1934. — 300 с. С. 131
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]
- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5. — С. 188
- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Магілёўская вобласць. — 408 с., іл. — С. 139—140
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Палацава-паркавы ансамбль Талстых (Грудзінаўка)- Палацава-паркавы ансамбль Талстых (Грудзінаўка) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
- Палацава-паркавы ансамбль Талстых (Грудзінаўка) на сайце Radzima.org
- Сядзіба на Meridian28.com
- Палацава-паркавы ансамбль Талстых (Грудзінаўка) на сайце «Архіварта»
