Сямён Міхайлавіч Фрумін

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сямён Міхайлавіч Фрумін
Род дзейнасці ваенны дзеяч, рэвалюцыянер
Дата нараджэння 12 лістапада 1900(1900-11-12)
Месца нараджэння
Дата смерці 1 верасня 1938(1938-09-01) (37 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Альма-матар
Узнагароды і прэміі
ордэн Чырвонай Зоркі

Сямён Міхайлавіч Фрумін (12 лістапада 1900, м. Раманава, Горацкі павет — 1 верасня 1938, палігон «Камунарка», Маскоўская вобласць) — дырэктар Маскоўскага інстытута фізкультуры, брыгадны камісар РСЧА.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Дзяцінства і юнацтва[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 12 лістапада 1900 года ў м. Раманава Горацкага павета ў яўрэйскай сям’і Міхася (Машэ) Фруміна — рабочага цагельні ў маёнтку княгіні Дандуковай-Корсакавай. У сям’і было шэсць дзяцей, Семён быў старэйшым. З дзяцінства працаваў на цагельні і вучыўся ў сельскай школе. У 1913 годзе з’ехаў на заробкі ў Ніжні Ноўгарад. Працаваў рабочым на прыватных прадпрыемствах.

Удзел у грамадзянскай вайне[правіць | правіць зыходнік]

У маі 1917 года ўступіў у партыю бальшавікоў і ў 1919 годзе пайшоў добраахвотнікам на фронт. Удзельнічаў у баях на Паўднёвым і Заходнім франтах. У 1920 годзе — намеснік ваенкама 144 стралковай брыгады [1] .

Удзельнічаў у баях з белапалякамі пад Варшавай. Падчас адступлення, у жніўні 1920 года, быў кантужаны, атручаны газам і трапіў у палон да палякаў. Сядзеў у Варшаўскай турме, а потым быў пераведзены ў Брэсцкую крэпасць. У чэрвені 1921 года збег з польскага палону і вярнуўся на тэрыторыю Савецкай Расіі.

Праца ў ЦК РКСМ. Вучоба ў Маскоўскім дзяржаўным універсітэце[правіць | правіць зыходнік]

Працаваў у ЦК РКСМ загадчыкам сакрэтна-дырэктыўнай часткі, затым — намеснікам загадчыка ваенна-спартыўнага аддзела. У 1927—1930 гадах апублікаваў 5 брашур па праблемах ваенна-спартыўнага выхавання моладзі. [2]. У 1926 годзе паступіў на медыцынскі факультэт Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта. У час вучобы актыўна займаўся спортам і арганізацыяй спартыўных мерапрыемстваў сярод моладзі і студэнтаў. Атрымаў спецыяльнасць лекара, але па спецыяльнасці не працаваў.

Дырэктар Маскоўскага інстытута фізкультуры[правіць | правіць зыходнік]

Па хадайніцтву Вышэйшага савета фізічнай культуры СССР яго ў 1931 годзе прызначылі дырэктарам і начальнікам ваеннага факультэта Маскоўскага інстытута фізкультуры. Падчас працы дырэктарам інстытута скончыў завочна ваенную школу «Выстрел» і год вучыўся на вячэрнім аддзяленні ў Ваеннай акадэміі РСЧА імя М. В. Фрунзэ. У 1934 годзе быў узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі. 17 лютага 1936 года было прысвоена званне брыгаднага камісара.

У гэтыя гады пад яго кіраўніцтвам былі пабудаваны новыя навучальныя корпусы, спартыўныя залы, сабраны кваліфікаваны калектыў выкладчыкаў. Па рашэнні Прэзідыума Усесаюзнага Савета фізічнай культуры пры ЦВК СССР у інстытуце быў уведзены фактычна паўваенны рэжым. Гэта была агульнай тэндэнцыяй ваенізацыі і абароннай накіраванасці фізкультурнай і спартыўнай працы ў краіне. Студэнтаў апранулі ў адзіную форму і забяспечылі бясплатным трохразовым харчаваннем, наведванне студэнтамі лекцый, семінараў і практычных заняткаў лічылася абавязковым.

С. М. Фрумін амаль 5 гадоў быў членам Прэзідыума Усесаюзнага савета фізічнай культуры пры ЦВК СССР, 10 гадоў — членам Ваенна-фізкультурнай камісіі ЦК УЛКСМ, членам бюро фізкультурнай камісіі УЦСПС, членам Бауманскага райкама партыі г. Масквы. Яму належыць ідэя паказу штогадовых фізкультурных дасягненняў навучэнцаў інстытута на Краснай плошчы, названыя фізкультурнымі парадамі. Студэнты інстытута прымалі актыўны ўдзел у спаборніцтвах, якія праводзіліся сумесна з арміяй і С. М. Фрумін на іх сустракаўся з камандзірамі РККА: на спартыўных пляцоўках, кортах інстытута. Тут бывалі М. В. Фрунзэ, Б. А. Кальпус, І. С. Уншліхт, М. П. Томскі, М. М. Тухачэўскі, В. К. Путна, Б. М. Фельдман і іншыя камандзіры РККА. Пра гэта сведчаць фатаграфіі, якія знаходзяцца ў фондах гісторыка-спартыўнага музея Расійскага дзяржаўнага універсітэта фізічнай культуры, спорту, моладзі і турызму.

Пасля арышту Б. А. Кальпуса, І. С. Уншліхта, М. П. Томскага, М. М. Тухачэўскага, В. К. Путна, Б. М. Фельдмана былі арыштаваны ўсе, хто з імі сустракаліся, у тым ліку і С. М. Фрумін.

Арышт, расстрэл, рэабілітацыя[правіць | правіць зыходнік]

21 ліпеня 1937 года С. М. Фрумін Пастановай Усесаюзнага Савета па справах фізкультуры і спорту пры СНК СССР быў зняты з пасады дырэктара інстытута з фармулёўкай «за сувязь з ворагамі народа», а 22 ліпеня 1937 года партыйная арганізацыя інстытута фізкультуры выключыла яго з партыі[3].

Арыштаваны 1 жніўня 1937 года і пасля допытаў быў уключаны ў расстрэльны спіс «Масква-цэнтр» ад 1 лістапада 1937 года на 123 чалавек, пад № 109. На спісе ёсць подпісы: «За». Сталін, Молатаў. Аднак справа была адпраўлена на даследаванне. Другі раз уключаны ў спіс № 1 «Масква-цэнтр» ад 20 жніўня 1938 года на 313 чалавек, пад № 286. Суправаджальная запіска М. І. Яжова: «Прашу санкцыі асудзіць усіх па першай катэгорыі». Подпісы: «За». Сталін, Молатаў [4]. Асуджаны Ваенная калегіяй Вярхоўнага суда СССР 1 верасня 1938 года па першай катэгорыі (расстрэл) па абвінавачванню ва ўдзеле ў контррэвалюцыйнай тэрарыстычнай арганізацыі[5].

Расстраляны 1 верасня 1938 года на палігоне НКУС «Камунарка» ў Маскоўскай вобласці[6]. Рэабілітаваны Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 4 ліпеня 1956 года.

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

  • Жонка — Ганна Іванаўна Паленава, як член сям’і здрадніка Радзімы (ЧСЗР) арыштавана ў 1937 годзе і выслана ў Кустанай у лагер на 5 гадоў. Рэабілітавана ў 1956 годзе. Пасля рэабілітацыі атрымала даведку аб тым, што яе муж памёр 1 снежня 1945 года.

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

  • Біяграфічны матэрыял аб С. М. Фруміне змешчаны ў экспазіцыі гісторыка-спартыўнага музея Расійскага дзяржаўнага універсітэта фізічнай культуры, спорту, моладзі і турызму.
  • Яго імя змешчана на «Сцяне смутку» на палігоне «Камунарка».
  • Па ініцыятыве ўнучкі С. М. Фруміна Ірыны Вольфсан, Міжнароднае гісторыка-асветніцкае, дабрачыннае і праваабарончае таварыства «Мемарыял» умацавала знак «Апошні адрас» у Маскве па адрасе: Арбат, д. 15/43.
  • Нарыс аб С. М. Фруміне надрукаваны ў кнізе «Революцией призванные». Очерки об участниках революционного движения в Нижегородской губернии, вступивших в партию в 1917 г. — Горький: 1987.С. 263—269.

Творы[правіць | правіць зыходнік]

  • Фрумин, С. Комсомол крепи оборону СССР / С. Фрумин. — М.: Молодая гвардия, 1930 — 77с.
  • Фрумин, С.Подготовка комсомола к обороне/ С. Фрумин . — М.:-Л. : Молодая гвардия, 1927 — 32 с.
  • Фрумин, С.По горам Кавказа. Воен.-туристское путешествие молодежи [Текст] : С рис. и карт. маршрута / С. Фрумин — М.:: Молодая гвардия, 1930 — 62с.
  • Фрумин, С.Jugendgenosse, starke die wehrmacht der UdSSR! : Die aufgabeder Ossoaviachim / S. Frumin. — Moscau : ZVV, 1930 — 48 с.
  • Фрумин, С.Komsomol na strazy ZSRR [Текст] / S. Frumin. — Moskwa. 1930. — 47 с.

Зноскі

  1. Фрумина, Д., Фрумина, Л. Косомол, крепи оборону страны (С. М. Фрумин) // Революцией призванные : Очерки об участниках революционного движения в Нижегородской губернии, вступивших в партию в 1917 г. — Горький : 1987.С. 263—264
  2. По горам Кавказа. Воен.-туристское путешествие молодежи: С рис. и карт. маршрута. Молодая гвардия (16 красавіка 1930).
  3. Сайт гісторыка-спартыўнага музея Расійскага дзяржаўнага універсітэта фізічнай культуры, спорту, моладзі і турызму. Старонка: Правда о страшных годах (недаступная спасылка)
  4. [1] Архівавана 21 лютага 2020. // Архіў Прэзідэнта РФ, воп.24, справа 412, ліст 140
  5. http://old.ihst.ru/projects/sohist/repress/kom/1938/frumin.htm(недаступная спасылка)
  6. МЕМОРИАЛ: растрельные списки Коммунарки. old.memo.ru.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Фрумина, Д., Фрумина, Л. Комсомол, крепи оборону страны(С. М. Фрумин)// Революцией призванные : Очерки об участниках рев. движения в Нижегор. губернии, вступивших в партию в 1917 г. — Горький : 1987. С.263-269.
  • Мельникова, В. Ф. «Хотелось бы назвать всех поименно…» // газета «На старт». 5.04. 1993.
  • Черушев Н. С., Черушев Ю. Н. Расстрелянная элита РККА (командармы 1-го и 2-го рангов, комкоры, комдивы и им равные). 1937—1941. Биографический словарь. М.: 2012. С.341-342.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]