Сямён Сямёнавіч Абамелік-Лазараў

Сямён Сямёнавіч Абамелік-Лазараў
Сямён Сямёнавіч Абамелік-Лазараў
Род дзейнасці	дзяржаўны служачы, археолаг, геолаг, прамысловец
Дата нараджэння	12 (24) лістапада 1857
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	19 верасня (2 кастрычніка) 1916 (58 гадоў)
Месца смерці	Кіславодск, Пяцігорскі павет[d], Церская вобласць[d], Расійская імперыя;
Месца пахавання	Smolensk Armenian cemetery[d];
Грамадзянства	Расійская імперыя;
Бацька	Semyon Davydovich Abamelik-Lazarev[d]
Маці	Yelizaveta Abamelek-Lazareva[d]
Жонка	Maria Pavlovna Abamelik-Lazareva (Demidova)[d]
Месца працы	Міністэрства народнай асветы Расійскай імперыі[d]; Горны дэпартамент;
Альма-матар	Пецярбургскі гісторыка-філалагічны інстытут (1877); Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт (1881);
Член у	Маскоўскае археалагічнае таварыства[d];
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Князь Сямён Сямёнавіч Абамелек-Лазараў (1857 — 19 верасня 1916; да 1873 года — князь Абамелек, таксама сустракаецца напісанне прозвішча Абамелік-Лазараў) — буйны расійскі прамысловец канца XIX — пачатку XX стагоддзя.

Быў уладальнікам Чармозскай прыватнаўласніцкай горназаводскай акругі, спадчыннік і апошні прадстаўнік прамысловага роду Лазаравых і князёў Абамелек-Лазаравых; да пачатку Першай сусветнай вайны — адзін з найбагатшых людзей Расіі. Ганаровы апякун Лазараўскага інстытута ўсходніх моў; старшыня Савета маскоўскіх армянскіх цэркваў. Шталмайстар імператарскага двара Археолаг-аматар, аўтар шматлікіх твораў на розныя тэмы.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў 1857 годзе. Сын князя Сямёна Давыдавіча Абамелека (1815—1888), прадстаўніка арыстакратычнага армянскага роду, і княгіні Лізаветы Хрыстафораўны Абамелек, у дзявоцтве Лазаравай (1832—1904). Пасля смерці ў 1873 годзе дзеда па маці Хрыстафора Акімавіча Лазарава, прамыслоўца і апошняга прадстаўніка мільянерскага роду Лазаравых, прозвішча Лазаравых найвышэйшым указам было далучана да прозвішча князёў Абамелек.

У 1881 годзе скончыў гісторыка-філалагічны факультэт Імператарскага Санкт-Пецярбургскага ўніверсітэта са ступенню кандыдата (дысертацыя «Ферэйскія тыраны»).

У 1881—1882 гадах разам з мастаком В. Д. Паленавым і прафесарам А. В. Прахавым здзейсніў вандроўку па краінах Міжземнамор'я. У 1882, падчас падарожжа ў Сірыю, на раскопах Пальміры знайшоў мармуровую пліту з надпісам на грэчаскай і арамейскай мовах, якая змяшчае мытны тарыф 137 г. н.э., што адыграла потым вялікую ролю ў даследаванні арамейскай мовы. За гэта адкрыццё Акадэмія надпісаў Францыі (адна з пяці акадэмій Інстытута Францыі) прызнала Абамелек-Лазарава сваім ад'юнктам. У 1884 годзе выдаў па выніках раскопаў раскошна аформленую кнігу «Пальміра», у 1897 годзе — кнігу «Джараш». З канца 1880-х гадоў Абамелек-Лазараў, засяродзіўшыся на кіраванні бізнесам, адыходзіць ад археалогіі.

З 1888 года, пасля смерці бацькі, Абамелек-Лазараў становіцца кіраўніком матчынага «Пермскага маёнтка» — Чармозскай прыватнаўласніцкай горназаводскай акругі. Абамелек-Лазараў асабіста і актыўна кіраваў велізарным комплексам прадпрыемстваў да самай смерці. Асноўны вытворчы комплекс знаходзіўся на Урале; Абамелек-Лазараў наведваў яго, зазвычай, прыкладна на месяц раз у годзе, астатні час жывучы ў Санкт-Пецярбургу і ў Італіі.

З 1893 года — на пасадзе шталмайстра.

З 1897 года член Горнага савета — калегіі пры Горным дэпартаменце Міністэрства Фінансаў (а потым Міністэрства Гандлю і прамысловасці). З 1898 года — сапраўдны стацкі саветнік.

У 1897 годзе жаніўся з Марыяй Паўлаўнай Дзямідавай (вядомай пад імем Міна), князёўнай Сан-Даната (1877—1950), прадстаўніцай іншага вядомага ўральскага горназаводскага роду, дачкой Паўла Паўлавіча Дзямідава, князя Сан-Даната. Шлюб быў бяздзетным.

У 1904 годзе ўспадкаваў ад маці ўсю яе велізарную маёмасць.

З 1905 года — таемны саветнік, шталмайстар.

У 1916 годзе раптоўна (ад разрыву сэрца) сканаў у Кіславодску. Пахаваны ў сямейным склепе на Смаленскіх армянскіх могілках Санкт-Пецярбурга.

Абамелек-Лазараў быў ганаровым апекуном Лазараўскага інстытута ўсходніх моў (заснаванага яго продкамі па матчынай лініі ў 1815 годзе); ганаровым міравым суддзём Крапівенскага павета Тульскай губерні; членам Камітэта Апякунства імператрыцы Марыі Фёдараўны аб глуханямых; сапраўдным членам Рускага археалагічнага таварыства; членам Адменнага камітэта па ўзмацненні вайсковага флота на самаахвотныя ахвяраванні; членам Таварыства апекі пра знявечаных ваяроў, калек і кінутых дзяцей; старшынём будаўнічага камітэта рускага праваслаўнага храма ў Рыме (храм Св. Мікалая Цудадзея). Абамелек-Лазараў працягваў па звычаі армянскіх продкаў Лазаравых фінансава падтрымваць армяна-грыгарыянскую царкву ў Расіі. Абамелек-Лазараў, аднак, не захапляўся дабрачыннай дзейнасцю ў аб'ёме большым, чым тое было прынята ў вышэйшым арыстакратычным асяроддзі таго часу.

Абамелек-Лазараў — аўтар кніг як па адмысловых пытаннях горнай справы і падаткаабкладання ў данай сферы, так і па геапалітычных і ваенных пытаннях (магчымасць усеагульнага міру, вынікі і ацэнка дзейнасці рускага войска ў руска-японскую вайну). У сферы горнай справы Абамелек-Лазараў выступаў супраць ідэі так званай «горнай свабоды» (свабоднага доступу да радовішчаў карысных выкапняў), за захаванне гістарычных прывілеяў горназаводчыкаў. Палітычныя пагляды Абамелек-Лазарава былі кансерватыўна-манархічнымі і антысеміцкімі (у прыватнасці, ён не наймаў на працу яўрэяў), ён браў удзел у дзейнасці манархічнага палітычнага салона Б. В. Шцюрмера.

Абамелек-Лазаравым быў заснаваны «Раманаўскі кубак» — прыз за авіяцыйны пералёт з Санкт-Пецярбурга ў Маскву і назад за 24 гадзіны (1912—1913 гады) і «Кубак імя С. С. Абамелек-Лазарава» за пералёт з Адэсы ў Санкт-Пецярбург.

Па тэстаменце Абамелек-Лазарава, віла ў Рыме і прыбыткі ад замежных каштоўных папер перадаваліся ў пажыццёвае карыстанне яго жонцы, пасля яе смерці віла павінна была перайсці ў карыстанне Акадэміі Мастацтваў, а прыбыткі ад капіталаў — на арганізацыю медыка-санітарных пунктаў у Крапівенскім павеце Тульскай губерні

Сачыненні С. С. Абамелік-Лазарава[правіць | правіць зыходнік]

Джераш (Gerasa). Археологическое исследование кн. С. Абамелек-Лазарева. — СПб., 1897. — 140 с.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в Армянская савецкая энцыклапедыя / пад рэд. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Грузинов А. С. Хозяйственный комплекс князей Абамелек-Лазаревых во второй половине XIX - начале XX вв. — М.: РОССПЭН, 2009. — 503 с. — (Экономическая история. Документы, исследования, переводы.). — ISBN 978-5-8243-1268-3.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[_79c3caa78713c188-1] а ^б ^в Армянская савецкая энцыклапедыя / пад рэд. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[1]