Філіт

Філі́т (ад грэч. phýllon — ліст) — сланцаватая метамарфічная горная парода, пераходная ад гліністага (аспіднага) сланца да слюдзянога.

Філіт у Музеі золата ў горадзе Златорыя (Польшча)

Філіт складаецца з тонкіх пласцінак або лускавінак серыцыту і хларыту з уключэннямі гліністых часцінак, крышталёў і зерняў кварцу, біятыту, графіту, кальцыту, даламіту, магнетыту, пірыту і інш. Мае дробназярністую цвёрдую структуру. Колер ад светла-шэрага да чорнага. Характэрны шаўкавісты бляск на паверхнях сланцаватасці (у адрозненне ад гліністых сланцаў) і здольнасць расколвацца на тонкія пласцінкі. Шчыльнасць 2,75—2,77 г/см².

Паходжанне і радовішчы

Філіт утвараецца пры рэгіянальным метамарфізме пясчана-гліністых асадкавых парод, туфаў, туфітаў і туфагенных парод ва ўмовах зеленасланцавай фацыі. Філіты шырока распаўсюджаны ў многіх рэгіёнах. Характэрны верхняй частцы старажытных дакембрыйскіх платформ і краявых зон складкавых горных абласцей.

Радовішчы ў Францыі (Брэтань, Ардэны), Англіі (крафства Дэваншыр), Германіі, Польшчы, Чэхіі (Судэты), ЗША, Расіі (Усходняя Сібір) і інш.

Са з'явай пірытызацыі філітаў (наяўнасць рассеяных уключэнняў пірыту) звязаная іх залатаноснасць і наяўнасць вялікіх і багатых россыпаў, з якіх дабываецца значная колькасць золата (басейны рэк Віцім і Алдан).

Сінонімы

Дробназярністы слюдзяны сланец, мікракрышталічны сланец, слюдзяны шыферны сланец, крышталічны шыферны сланец.

Выкарыстанне

Феліты выкарыстоўваюцца ў вытворчасці сланцавай мукі. Некаторыя з філітаў выкарыстоўваюцца ў будаўніцтве ў якасці дахавага матэрыялу.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 16. — С. 397. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0263-6 (Т. 16).

Спасылкі

• Филлит (руск.) // Энцыклапедыя Кругасвет
• Филлит: описание и изображения горной породы // Экологический центр "Экосистема"™ (руск.)