Хвост каметы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Схема ўтварэння дзвюх тыпаў хвастоў каметы
Камета Холмса (17P/Holmes) у 2007 годзе, справа бачны блакітны іонны хвост

Хвост каметы — выцягнуты шлейф з пылу і газу каметнага рэчыва, які ўтвараецца пры набліжэнні каметы да Сонца і бачны дзякуючы рассейванні на ім сонечнага святла. Звычайна накіраваны ад Сонца.

Механізм фарміравання[правіць | правіць зыходнік]

Пры набліжэнні каметы да Сонца з паверхні яе ядра пачынаюць сублімаваць лятучыя рэчывы з малой тэмпературай кіпення, такія як вада, монааксід, аксід вугляроду, метан, азот і, магчыма, іншыя змёрзлыя газы[1]. Гэты працэс прыводзіць да ўтварэння комы, якая можа ў папярочніку дасягаць 100 000 км[2]. Выпарэнне гэтага бруднага лёду вызваляе пылавыя часціцы, якія адносяцца газам ад ядра. Малекулы газаў у коме паглынаюць сонечнае святло і перавыпраменьваюць яго затым на розных даўжынях хваль (гэта з'ява называецца флуарэсцэнцыяй), а пылавыя часціцы рассейваюць сонечнае святло ў розных напрамках без змены даўжыні хвалі. Абодва гэтыя працэсы прыводзяць да таго, што кома становіцца бачнай для іншага назіральнік[3].

Дзеянне сонечнага выпраменьвання на каму прыводзіць да ўтварэння хваста каметы. Але і тут пыл і газ паводзяць сябе па-рознаму. Ультрафіялетавае выпраменьванне сонца іанізуе частку малекул газаў[3], і ціск сонечнага ветру, які прадстаўляе сабой паток выпусканых Сонцам зараджаных часціц, штурхае іоны, выцягваючы кому ў доўгі хвост, які можа мець працягласць больш чым 100 мільёнаў кіламетраў[1][4]. Змены ў патоку сонечнага ветру могуць прыводзіць да назіраным хуткім зменам выгляду хваста і нават поўнага або частковага абрыву. Іоны разганяюцца сонечным ветрам да хуткасцяў ў дзесяткі і сотні кіламетраў у секунду , шмат вялікіх , чым хуткасць арбітальнага руху каметы. Таму іх рух накіравана амаль сапраўды ў кірунку ад Сонца, як і фармаваны імі хвост I тыпу. Іонныя хвасты маюць абумоўленае флуарэсцэнцыяй блакітнаватае свячэнне. На каметны пыл сонечны вецер амаль не дзейнічае, яе выштурхвае з комы ціск сонечнага святла. Пыл разганяецца святлом значна слабей, чым іоны сонечным ветрам, таму яго рух вызначаецца пачатковай арбітальнай хуткасцю руху і паскарэннем пад дзеяннем ціску святла. Пыл адстае ад іоннага хваста і фармуе выгнутыя ў кірунку арбіты хвасты II або III тыпу. Хвасты II тыпу фармуюцца раўнамерным патокам пылу з паверхні. Хвасты III тыпу з'яўляюцца вынікам кароткачасовага выкіду вялікага воблака пылу. З прычыны роскіду паскарэнняў, якія набываюцца пылінкамі рознага памеру пад дзеяннем сілы ціску святла, пачатковае воблака таксама расцягваецца ў хвост, звычайна выгнуты яшчэ мацней, чым хвост II тыпу. Пылавыя хвасты свецяцца рассеяным чырванаватым святлом.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б Brandt J. C.. McGraw-Hill AccessScience: Halley’s Comet(недаступная спасылка). McGraw-Hill. Архівавана з першакрыніцы 6 студзеня 2009. Праверана 12 ліпеня 2010.
  2. What Have We Learned About Halley’s Comet?. Astronomical Society of the Pacific (No. 6—Fall 1986) (1986). Архівавана з першакрыніцы 20 жніўня 2011. Праверана 12 Июля 2010.
  3. а б Delehanty M.. Comets, awesome celestial objects. Astronomy Today. Архівавана з першакрыніцы 20 жніўня 2011. Праверана 12 Июля 2010.
  4. Crovisier J., Encrenaz T. (2000). Comet Science (pdf). Cambridge University Press. ISBN 9780521645911. {{cite book}}: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр: |coauthors= (даведка)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]