Юлія Аляксандраўна Канопка

Юлія Аляксандраўна Канопка
Юлія Аляксандраўна Канопка
	; Партрэт Юліі Канопкі з 5-га тома «Рускіх партрэтаў XVIII и XIX стагоддзяў. Выданне Вялікага князя Мікалая Міхайлавіча»
	; Навіна
Дата нараджэння	1785
Месца нараджэння	Скоўдзічы, Слонімскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Дата смерці	22 красавіка 1834
Месца пахавання	Касцёл Святых Пятра і Паўла;
Грамадзянства	Вялікае Княства Літоўскае;
Бацька	Францішак Канопка[d]
Маці	Ганна дэ Кандэ[d]
Муж	Мікалай Аляксеевіч Безабразаў[d] і Дзмітрый Паўлавіч Тацішчаў[d]
Дзеці	Алена Мікалаеўна Безабразава[d]
Узнагароды і прэміі
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Юлія Аляксандраўна Канопка (1785 — 22 красавіка 1834) — услаўленая сваёй «гішпанскай» прыгажосцю дачка слонімскага шляхціца, сястра генерала Яна Канопкі і сваячка Аляксандра, жонка генерал-маёра М. А. Безабразава (развяліся) і дыпламата Д. П. Тацішчава (з 1810). Кавалерственая дама ордэна св. Кацярыны (18 траўня 1822) і жаночага ордэна каралевы Марыі Луізы^[es].

Біяграфія

Нарадзілася ў сям’і маёра войска Рэчы Паспалітай Францішка Канопкі ў радавым маёнтку Скалодычы пад Слонімам. Юзаф Эмануэль Працлаўскі у сваім «Калейдаскопе ўспамінаў» кажа пра сям’ю Францішка Канопкі, што «іх было 4 браты і 3 сястры». З братоў, пасля раздзелу Рэчы Паспалітай, трое служылі ў французскім войску, а малодшы ў расійскім, ва ўланах, пасля стаў гараднічым у Слоніме. «Гэтая сям’я адрознівалася незвычайнай ветранасцю, легкадумнасцю і наогул адсутнасцю разумовых якасцяў», — сцвярджае мемуарыст.

Атрымала павярхоўную хатнюю адукацыю і зусім юнай выйшла замуж за рускага афіцэра Мікалая Аляксеевіча Безабразава, які прывёз яе ў Пецярбург і ўвёў у мясцовы вышэйшы свет. У 1808 годзе ў Вене пазнаёмілася з Дзмітрыем Пятровічам Тацішчавым.

К. Я. Булгакаў, які знаходзіўся там, пісаў свайму брату ў Маскву, што Тацішчаў шалёна закаханы ў мадам Безабразаву і праводзіць у яе ўвесь час, хоць «не хоча ў гэтым прызнавацца». Атрымаўшы развод, у 1810 г. Юлія Аляксандраўна выйшла замуж за Тацішчава. Шлюб быў бяздзетным і не зусім удалым. У студзені 1815 года A. Я. Булгакаў паведамляў брату:

Усё, што ты кажаш мне пра Тацішчава, мяне засмучае. Я ўсё гэта сабе ўяўляў, але твая ўпэўненасць, з якой ты мне паведамляеш, бясконца мяне засмучае: ён заслугоўвае лепшай долі. Вось следства дурной жаніцьбы. Яна яго спустошыць, ды й дакладна кіне.

Праз чатыры гады, А. Булгакаў у Парыжы наведаў Тацішчаву і так расказваў пра гэта брату:

Мы абедалі з Шродэрам у Тацішчавай, якая ўспамінала ўсе твае венскія свавольствы; яна едзе праз два дні ў Пецярбург і таксама будзе ў Маскве; старая стала, але яшчэ файная і добрая бабёнка. Я ўсё запэўніваю Шродэра, што ён у яе закаханы.

Абодва мужа не адрозніваліся вернасцю, так што часам разыходзіліся чуткі аб будучым разводзе. У лютым 1821 года А. Тургенеў пісаў князю П. А. Вяземскаму, што «Безабразава-Тацішчава павінна была ісці замуж за коннагвардзейскага афіцэра, так казаў горад, але разышліся». Добра і даўно ведаўшы Тацішчаву князь Вяземскі ўвесь час пасылаў у лістах замест паклонаў сваё «padam do nog», называў яе «цудоўнай Юліяй»:

Калі гаворка мне Вас малявала,
Я думаў, што яна не беражэ пахвалаў,
Але Вас я ўбачыў і вопытам спазнаў,
Што шмат чаго гаворка не даказала.

Суправаджаючы мужа ва ўсіх яго дыпламатычных прызначэннях, пыхлівая Юлія Аляксандраўна не прапускала выпадку бліснуць у грамадстве. Яна любіла гуляць заўсёды і ва ўсім першую ролю, калі ў 1825 годзе паехала за мяжу былая царская фаварытка М. А. Нарышкіна, К. Я. Булгакаў быў таго меркавання, што «зараз у Вене будзе небяспечная суперніца ў Юліі Аляксандраўны для фігуры і фарсістасці». А. Рыбап’ер называў Тацішчаву «прыхітрай і прытонкай штукай». Жонка англійскага пасланца лэдзі Дысбара ў 1825 годзе пісала сваім родным з Пецярбурга:

Тацішчава не рушыла ўслед за мужам … у яе маюцца некаторыя асцярогі, што ў Вене яна прынята не будзе, паколькі тамака яе персона занадта добра вядомая. Калісьці яна была прыгажуняй, і цяпер усё яшчэ прыгожая… яна самая развясёлая з вясёлых, у раскошных сукенках і каштоўнасцях, і да таго ж лічыцца з прыстойнага грамадства. Да гэтага часу я ўхіляюся ад знаёмства з ёй і зараз усёй душой спадзяюся, што яна з’едзе ў Вену, інакш жа мне гэтага будзе больш не пазбегнуць, паколькі мы наведваем графіню Апраксіну, якая даводзіцца ёй дачкой.

Юлія Аляксандраўна памерла 22 красавіка 1834 г. па дарозе з Вены ў Пецярбург, пахаваная ў кафедральным саборы св. апосталаў Пятра і Паўла ў Коўна. Яе сучасніца Долі Фікельмон пісала:

Мадам Тацішчава памерла ў Коўна пасля сумнага здарэння… Уначы яна вырашыла пераправіцца на пароме праз раку ў наваколлях Коўна. Дабрашчасна дасягнула берага з першым паромам. Другім рэйсам перавозілі экіпаж з дзяўчынамі Апраксінай і Безабразавай… Нечакана паром стукнуўся ў нейкую лодку, і адзін з вазоў перакуліўся ў раку. Тацішчава, якой і да гэтага нездаровілася, чакала на другім беразе; яна пачула гучныя крыкі, і ўслед за тым хтосьці паведаміў ёй, што абедзве паненкі патанулі. У сапраўднасці ж… дзяўчыны не пацярпелі. Для Тацішчавай гэты спалох аказаўся смяротным. Ледзь жывую яе перавезлі ў Коўна, нервовая гарачка ўскладнілася многімі іншымі хваробамі, і пасля доўгіх пакут яна раптоўна памерла, удалечыні ад мужа, дачкі і ўсяго звыклага для яе існавання. Яна была асабліва добрай, разумнай ад прыроды. І за гэтыя сапраўды выдатныя якасці ёй можна прабачыць вельмі фрывольнае жыццё, але, несумнеўна, яна была неацэнным сябрам Тацішчаву, і я ўпэўнена, што ён будзе вельмі смуткаваць аб ім.

Дзеці

Ад першага шлюбу мела дачку:

Алена Мікалаеўна (1800—1891), у 1824 годзе ў Пецярбургу выйшла замуж за графа Аляксандра Пятровіча Апраксіна (1784—1845), які быў камергерам (з 1825 года) і агентам рускага ўрада пры Венскім двары. У студзені 1824 г. А. Тургенеў пісаў Вяземскаму, што «Алена Безабразава заручана трэцяга дня за гусарскага палкоўніка Апраксіна, пляменніка графа Разумоўскага, і патанае ў шчасці». У ліпені 1841 года, ужо ў вельмі сталым узросце, выйшла замуж за венгерскага арыстакрата графа Юзафа Эстэргазі (1791—1847) (па першай жонцы зяць канцлера Метэрніха).

Крыніцы

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Юлія Аляксандраўна Канопка