Юрый Юр’евіч Вараны
Юрый Юр’евіч Вараны | |
---|---|
укр.: Юрій Юрійович Вороний | |
Дата нараджэння | 9 (21) жніўня 1895 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 13 мая 1961 (65 гадоў) |
Месца смерці | |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | |
Бацька | Georgy Voronoy[d] |
Жонка | Q12133618? |
Род дзейнасці | урач, хірург |
Навуковая сфера | медыцына |
Навуковая ступень | доктар медыцынскіх навук |
Альма-матар | |
Навуковы кіраўнік | Vladimir Shamov[d] |
Юрый Юр’евіч (Георгій Георгіевіч[1]) Вараны (1895, Жураўка — 1961, Кіеў) — украінскі хірург, доктар медыцынскіх навук, прафесар. Здзейсніў першую ў свеце аперацыю па перасадцы ўнутранага органа жывому чалавеку. 3 красавіка 1933 года перасадзіў нырку рэцыпіенту ад загінулага чалавека.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Нарадзіліся ў 1895 годзе ў вёсцы Жураўцы Палтаўскай губерні (сёння Варвінскага раёна Чарнігаўскай вобласці) у сям’і ўкраінскага вучонага, прафесара матэматыкі Варшаўскага ўніверсітэта Георгія Варанога .
У 1913 годзе паступіў на медыцынскі факультэт Універсітэта Святога Уладзіміра ў Кіеве, але перапыніў вучобу, бо ў гады Першай сусветнай вайны як студэнт-медык працаваў у перавязачным атрадзе Чырвонага Крыжа.
Будучы студэнтам добраахвотна ўступіў у перавязачны атрад войскаў Цэнтральнай Рады. 16 студзеня 1918 года Юрый Вараны ўдзельнічаў у баі пад Крутамі. Яго жонка Нячаеўская Вера Іосіфаўна была членам Цэнтральнага савета ад жанчын[2].
У 1921 годзе скончыў Кіеўскі медыцынскі інстытут і стаў аспірантам кафедры хірургіі. Пасля заканчэння аспірантуры яго прызначылі асістэнтам Харкаўскага медыцынскага інстытута, дзе працаваў у 1926—1931 гадах пад кіраўніцтвам Уладзіміра Шамава .
У 1931—1934 гадах працаваў галоўным урачом бальніцы ў Херсоне, дырэктарам і прафесарам хірургіі Херсонскага вытворчага медыцынскага інстытута, а затым — старшым навуковым супрацоўнікам Усеўкраінскага інстытута неадкладнай хірургіі і пералівання крыві.
У 1936—1941 гадах загадваў кафедрай хірургіі Харкаўскага стаматалагічнага інстытута.
Падчас нямецка-савецкай вайны апынуўся на тэрыторыі, акупаванай немцамі, і быў дэпартаваны за мяжу.
Пасля вяртання на радзіму натыкнуўся на забарону займацца выкладаннем хірургіі ў Харкаве, таму пераехаў у Жытомір, дзе на працягу 1944—1950 гадоў працаваў урачом-уролагам гарадской і абласной бальніц.
З 1950 года жыў у Кіеве, у 1950—1953 гадах кіраваў аддзяленнем эксперыментальнай хірургіі Інстытута эксперыментальнай біялогіі і паталогіі , а ў 1953—1960 гадах такім жа аддзяленнем Кіеўскага інстытута гематалогіі і пералівання крыві. У 1953 годзе ўзначаліў Кіеўскі навукова-даследчы інстытут пералівання крыві і неадкладнай хірургіі[3].
Памёр у 1961 годзе. Пахаваны ў Кіеве на Байкавых могілках.
Муж і жонка мелі двух дзяцей: сына 1918 года нараджэння і дачку 1926 года нараджэння[3].
Першая ў свеце аперацыя па перасадцы ныркі
[правіць | правіць зыходнік]У 1930 годзе Вараны ў Харкаве упершыню перасадзіў нырку сабаку, злучыўшы сасуды шыі і донарскай ныркі.
3 красавіка 1933 года, працуючы галоўным урачом у Херсоне, упершыню ў свеце выканаў клінічную перасадку трупнай ныркі ў бальніцы Харкава, калі праходзіў там стажыроўку. Справаздача аб гэтай аперацыі была апублікаваная ў італьянскім часопісе «Minerva Chirurgica»[4], у якім адзначалася, што нырка ўключылася ў кровазварот і пачала самастойна функцыянаваць. Гэтая перасадка ныркі была першай у гісторыі спробай перасадкі любога цэлага органа чалавеку.[5], хоць першая рэцыпіентка пражыла з новым органам толькі 48 гадзін.[6] Аб выніках даследавання таксама было паведамленне ў іспанскім часопісе «El Siglo Medico» (1936)[7].
Зноскі
- ↑ Аркуш метричної книги Різдво-Богородицької церкви містечка Журавки за 1895 рік з записом про народження сина Георгія у професора Варшавського університету Георгія Феодосійовича Вороного
- ↑ И. Е. Король, И. И. Полюх, С. Ю. Волченко. Страницы жизни Ю. Ю. Вороного (правда и вымысел) Архівавана 20 червня 2009.// Офіційний сайт Херсонської обласної клінічної лікарні
- ↑ а б Matevossian, Edouard; Kern, Hans; Hüser, Norbert; Doll, Dietrich; Snopok, Yurii; Nährig, Jörg; Altomonte, Jennifer; Sinicina, Inga; Friess, Helmut (2009). "Surgeon Yurii Voronoy (1895-1961) - a pioneer in the history of clinical transplantation: in Memoriam at the 75th Anniversary of the First Human Kidney Transplantation". Transplant International. 22 (12): 1132–1139. doi:10.1111/j.1432-2277.2009.00986.x. ISSN 0934-0874. (англ.)
- ↑ 80 лет назад, 3 апреля 1933 года, украинский хирург Юрий Вороной провел первую в мире операцию по пересадке почки // Факты. № 56 (3795). 29 марта 2013. с. 31.
- ↑ Михайло Дідовець. Вічне перехрестя Вороних // Деснянська правда, 28 квітня 2011. № 46 . Архівавана з першакрыніцы 4 березня 2016. Праверана 30 березня 2013.
- ↑ Історія медицини. Видатні постаті. Юрій Вороний / Здоров'я України . Архівавана з першакрыніцы 17 жовтня 2018. Праверана 30 березня 2013.
- ↑ The first publication of the first human kidney transplantation in Spanish journal El Siglo Medico (title page, 1936)
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- «Агапіт», український історико-медичний журнал
- Surgeon Yurii Voronoy (1895—1961) — a pioneer in the history of clinical transplantation: in Memoriam at the 75th Anniversary of the First Human Kidney Transplantation Архівавана 2 червня 2013. by Edouard Matevossian, Hans Kern, Norbert Huser, Dietrich Doll and oth. (Department of Surgery, Klinikum Rechts der Isar, Technische Universität of Munich, Germany) // Transplant International — ISSN 0934-0874. European Society for Organ Transplantation — 2009. — c. 1132—1139
- History of nephrology: Ukrainian aspects / by Dmytro Khadzhynov and Harm Peters Архівавана 8 липня 2013.
- Кляп С. І. Ю. Ю. Вороний і його роль в становленні трансплантації нирок Архівавана 1 лютого 2014. Благодійний фонд імені Георгія Вороного
- Юрій Юрійович Вороний — Піонер клінічної трансплантології Архівавана 4 березня 2016.
- Верстюк В., Осташко Т. Діячі Української Центральної Ради. — HAH України, К.: 1998, с. 206—209.
- Пиріг Л. А., Перцева Ж. М. Юрій Юрійович Вороний / Енциклопедія сучасної України, Т.4, 2005.
- Хірург Вороний, який вперше пересадив нирку людині: українізатор і учасник бою під Крутами Архівавана 31 липня 2020. bbc.com/ukrainian
- Voronoy Y. Sobre el bloqueo del aparato reticulo-endothelial del hombre en algunas formas de intoxicacion por el sublimado y sobre la transplantacion del rinon cadaverico como metodo de tratamiento de la anuria consecutive a aquella intoxicacion. El Siglo Med 1936; 97: 296
- Stefoni S., Campieri C., Donati G., Orlandi V. The history of clinical renal transplant. — J Nephrol 2004, #17, pp. 475—478
- D.N.H.Hamilton and W.A.Reid, «Yu.Yu.Voronoy and the First Human Kidney Allograft» Surgery, Gynecology & Obstetrics 159, no. 3 [September 1984]: 289-94
- Tatyana I. Ulyankina, «Origin and Development of Immunology in Russia», Cellular Immunology 126, no. 1 (March 1990): 227-32
- David Hamilton. A History of Organ Transplantation: Ancient Legends to Modern Practice. University of Pittsburgh Pre, 2012—576
- Voronoy YY (1896—1961)researchgate.net