Перайсці да зместу

Яфім Львовіч Дзіган

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Яфім Львовіч Дзіган
Дата нараджэння 2 (14) снежня 1898[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 31 снежня 1981(1981-12-31)[1] (83 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Месца працы
Прафесія кінарэжысёр, акцёр, тэатральны рэжысёр, сцэнарыст
Кірунак сацыялістычны рэалізм
Узнагароды
ордэн Леніна ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
народны артыст СССР Народны артыст РСФСР Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР Сталінская прэмія
IMDb ID 0246206

Яфім Львовіч Дзіган (руск.: Ефи́м Льво́вич Дзига́н; 1898—1981) — савецкі кінарэжысёр, тэатральны рэжысёр, акцёр, сцэнарыст, педагог, публіцыст. Народны артыст СССР (1969). Лаўрэат Сталінскай прэміі другой ступені (1941).

Нарадзіўся 2 (14) снежня 1898 года ў Маскве, у сям’і Льва Абрамавіча Дзігана (1869—1938) і Лізаветы Міхайлаўны Дзіган (1879—1968). Вучыўся ў вучылішчы пры евангеліцка-рэфармацкай царкве ў Вялікім Трохсвяціцельскім завулку.

У 1918 годзе вучыўся ў камерцыйным вучылішчы. Рана пачаў працоўную дзейнасць — грузчыкам, рабочым-будаўніком, чорнарабочым на кніжным складзе. Удзельнік Грамадзянскай вайны. У 1919—1922 гадах служыў у войску, ВЧК, ДПУ.

У 1923 годзе скончыў кінашколу Б. В. Чайкоўскага.

З 1924 года — акцёр, памочнік аператара, асістэнт рэжысёра на розных студыях краіны («Сеўзапкіно» (цяпер «Ленфільм»), «Саўкіно» (Масква), трэст АТ «Госкінпрам Грузіі» (цяпер «Грузія-фільм»), «Белдзяржкіно» (цяпер «Беларусьфільм») і інш. У 1932—1941 гадах і з 1954 года — рэжысёр кінастудыі «Масфільм». У 1941—1954 гадах працаваў на кінастудыях Алма-Аты (цяпер «Казахфільм»), Баку (цяпер «Азербайджанфільм»), Мінска, Кіева, Ленінграда.

Рэжысёрскую дзейнасць пачаў у 1928 годзе ў трэсце АТ «Дзяржкінпрам Грузіі», дзе зняў фільм «Першы карнет Страшнёў» (сумесна з М. Э. Чыаўрэлі). Вяршыняй творчасці стаў фільм «Мы з Кранштата». Зняў шэраг дакументальных фільмаў. Ажыццявіў шэраг сумесных пастановак, у тым ліку «У адзіным страі» (1959, з КНР). Суаўтар сцэнарыяў да шэрагу сваіх фільмаў.

Займаўся рэжысурай у тэатры: «Бравы салдат Швейк» паводле Я. Гашэка, «За тых, хто ў моры!» Б. А. Лаўрэнёва, «Брандэнбургскія вароты» М. А. Святлова (1944—1946).

З 1937 года — выкладчык УДІКа ў Маскве (з 1965 — прафесар). Чытаў лекцыі на Вышэйшых рэжысёрскіх курсах пры «Масфільме» (цяпер «Вышэйшыя курсы сцэнарыстаў і рэжысёраў»), у кінаінстытуце Пекіна (КНР).

Аўтар кніг «Мы з Кранштата. Прынцыпы рэжысёрскай пабудовы фільма» (М., Л., 1937), «Спасцігаючы героіку часу» (М., 1979), многіх артыкулаў пра кінамастацтва, успаміны.

Член Саюза кінематаграфістаў СССР. Член ВКП(б) з 1943 года.

Яфім Львовіч Дзіган памёр 31 снежня 1981 года ў Маскве. Пахаваны на Новадзявочых могілках.

Зноскі

  1. а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. Дзиган Ефим Львович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.