Аркада (архітэктура)

Аркада каралеўскага замка на Вавелі (Кракаў)

Арка́да (ад фр.: arcade) — рад аднолькавых па форме і памеру арак, якія абапіраюцца на калоны або на прамавугольныя ці квадратныя слупы - устоі. Устоі могуць быць упрыгожаны пілястрамі або паўкалонамі, што падтрымліваюць антаблемент, які вянчае аркаду.

Выкарыстанне раду арак павялічвае трываласць канструкцыі, таму аркады выкарыстоўваюцца для падтрымкі даху ці антаблементу і могуць вытрымліваць вялікія нагрузкі.

Аркады ўжываліся пры будаўніцтве старажытных акведукаў, пазней рымляне выкарыстоўвалі іх пры пабудове вялікіх сцен (Калізей).

У сярэднявечных англійскіх саборах і кляштарах сустракаліся крытыя аркады, якія ўяўляюць сабой крыты праход, як вядзе ад трансэпта ці нефа царквы да ўнутраных памяшканняў. Часта крытая аркада прылягала да кляштара з усходняга боку, закрываючы праходы, размешчаныя ў крыжападобных цэрквах паўднёвей трансепта. У Глостэршырскім саборы (1029 г.) крытая аркада размяшчаецца ў заходнім канцы нефа. Крытая аркада сустракалася ў вялікіх хрысціянскіх цэрквах XI стагоддзя (Вінчэстэрскі і Дарэмскі саборы).

Арка, якая прыпёрта да сцяны і не мае скразных пралётаў, завецца сляпой або несапраўднай. Рад сляпых арак утварае аркатуру.

Гл. таксама

• Аркатура
• Ордарная аркада

Літаратура

• Грубе Г., Кучмар А. Путеводитель по архитектурным формам — М.: Стройиздат, 2001.
• Архитектура. Краткий справочник / Под ред. М. В. Адамчика. — М.: Аст, 2007. — С. 20. — 624 с. — ISBN 978-5-17-031054-8.

Спасылкі

• Аркада // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.