Дом Пераца

даходны дом
Дом Пераца
53°53′36,40″ пн. ш. 27°32′31,70″ у. д.
Краіна	Беларусь
Горад	Мінск
Архітэктурны стыль	эклектычны кірунак
Дата пабудовы	1899 год
Вядомыя жыхары	Нічыпар Лукіч Аксючыц
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000222
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дом Пе́раца — колішні даходны дом у Мінску. Месціцца па адрасе вуліца Савецкая, 2. Частка гістарычнай забудовы колішняй Захар’еўскай вуліцы.Гісторыка-культурная каштоўнасць рэгіянальнага значэння.

Гісторыя

Дом Пераца

Стары адрас — вуліца Захар'еўская, 4; у 1896—1912 гадах — 6—8. Не пазней чым з 1895 года ўласнік участка — фабрыкант Перац Хаім Мееравіч. Двухпавярховы мураваны дом пабудаваны у 1899 годзе з прыбудовай (калідорам) і склепам.

Фабрыка абутку «Орел» Пераца месцілася ў 3-павярховым мураваным доме (1910) па гэтым жа адрасе, які размяшчаўся ў двары дома № 2 па сённяшняй вуліцы Савецкай і дома № 3 па вуліцы Бабруйскай. У 1-павярховай адрыне з 1897 года месцілася мазаічная фабрыка Пераца, адрына месцілася ў тым жа двары.

У 1902—1912 гадах ў доме месцілася аптэка, хіміка-бактэрыялагічны кабінет і лабараторыя правізара Каварскага А. В. (у 1913—1917 — Шмуйловіча Г. Б.), у 1915—1917 гадах — кабінет лекара-практыканта гарадскога радзільнага прытулку Ландау Эмануіла Ісакавіча, у 1917 годзе — 713 зводны палявы шпіталь.

У 1920 годзе Перацы выехалі за мяжу. У 1921 годзе маёмасць нацыяналізаваная савецкімі ўладамі. У 1925—1926 гадах у доме месціцца працоўны калектыў Дрэвавугалю, у 1927—1928 гадах — Беларускае аддзяленне Дзяржаўнага выдавецтва РСФСР.

У 1928—1929 гадах у доме сярод іншых жыў беларускі дзяржаўны дзеяч Нічыпар Лукіч Аксючыц.

Архітэктура

Двухпавярховы П-падобны ў плане будынак з 2 бакавымі рызалітамі на дваровым фасадзе. Галоўны фасад арыентаваны на лінію забудовы вуліцы. Паверхі падзеленыя шырокім прафіляваным поясам. 1-ы паверх дэкараваны глыбокім рустам, расчлянёны прамавугольнымі аконнымі праёмамі, 2-і — пілястрамі па баках, вокнамі з паўцыркульнымі завяршэннямі і сіметрычна размешчанымі балконамі. Уваходы з боку дваровага фасада. Унутраная планіроўка калідорнага тыпу. У архітэктуры праявіліся рысы эклектыкі.

• На фотаздымках
• 
  Пачатак вуліцы Захар'еўскай, Чыгуначная капліца. Праваруч за кадрам дом Пераца
• 
  Пачатак вуліцы Захар'еўскай, Чыгуначная капліца. Праваруч за кадрам дом Пераца
• 
  Чырвонаармейцы на фоне дома Пераца, 11 чэрвеня 1920 года (Савецка-польская вайна)
• 
  Вуліца Савецкая ў 1941 годзе. Дом Пераца першы справа
• 
  Дом Пераца (злева), чэрвень 1941 года

Літаратура

• Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь: [Даведнік] / Склад. В. Я. Абламскі, І. М. Чарняўскі, Ю. А. Барысюк. — Мн.: БЕЛТА, 2009. — 684 с. — ISBN 978-985-6828-35-8.
• Леанід Маракоў. Галоўная вуліца Мінска. 1880-1940 гг. Кніга I.. — Мінск: Мастацкая літаратура, 2012. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-02-1426-3.
• Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дом Пераца