Лагафет

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Лагафе́т (грэч. λογοθέτης, лац.: logotheta, італ.: logoteta, рум.: logofăt; ад λόγος — тут: пастанова, загад, лік, адлік; θέτης — які кладзе, накладае) — вышэйшы чыноўнік (аўдытар, канцлер і да т.п.) царскай ці патрыяршай канцылярыі ў Візантыі, а затым і ў некаторых Усходніх Цэрквах. Царкоўны лагафет быў захавальнікам патрыяршай пячаткі, кіраваў патрыяршай канцылярыяй і яе архівам; на ім жа ляжала грашовая справаздачнасць па патрыярхіі; ён часта быў членам патрыяршага суда. Іх абавязкі апісвае Георгій Кадзін у «De officialibus palatii Constantinopolitani etc». Грамадзянскія лагафеты адказвалі за розныя галіны дзяржаўных расходаў: лагафет прыватных маёмасцей, лагафет сакрэтаў, лагафет статкаў, лагафет вайсковага казначэйства, лагафет пошты (лагафет дрома). Вялікі лагафет кіраваў дзяржаўным казначэйствам.

Візантыйскія лагафеты[правіць | правіць зыходнік]

Лагафеты за межамі Візантыі[правіць | правіць зыходнік]

Сіцылія[правіць | правіць зыходнік]

З Візантыі тытул перайшоў на Захад, дзе трывала замацаваўся ў Сіцыліі. Тытул быў эквівалентны або нават больш значны, чым лац.: Magnus Cancellarius; яго насіў, напрыклад, П'етра дэла Вінья, усемагутны прыдворны імператара Фрыдрыха II.

Дунайскія княствы[правіць | правіць зыходнік]

Тытул лагафет выкарыстоўваўся ў сярэднявечных Малдаўскім княстве і Валахіі для абазначэння главы гаспадарскай канцылярыі і захавальніка дзяржаўнай пячаткі. У адсутнасць гаспадара выконваў яго функцыі. Праз лагафета праходзіла афармленне дзяржаўных папер. Пазней з’явіліся тытулы «другі лагафет» і «трэці лагафет» — іх маглі насіць некалькі асоб. Тэрмін «лагафет» прыйшоў у Малдавію з Візантыі праз Балгарыю.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]