Тэктоніка пліт: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Tectonic plates map
Радок 1: Радок 1:
[[Выява:Tectonic plates.png|thumb|right|320px|Тэктоніка пліт: Тэктанічныя пліты і кантыненты]]
[[Выява:Tectonic plates.png|thumb|right|320px|Тэктоніка пліт: Тэктанічныя пліты і кантыненты]]
'''Тэктоніка пліт''' — цэнтральная тэорыя [[Геалогія|геалогіі]] і [[Геафізіка|геафізікі]], прадметам вывучэння якой з'яўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў [[Зямная кара|зямной кары]] і ў верхняй частцы [[Мантыя Зямлі|мантыі]] [[Зямля|Зямлі]]. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя [[канвекцыяй мантыі]] ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух [[Літасфера|літасферных пліт]] — так званы [[кантынентальны дрыфт]] — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя з'явы. Да апошніх адносяцца ўтварэнне [[Складчатыя горы|складчатых гор]] ([[арагенэз]]) і [[Акіянская яміна|акіянскіх ямін]] у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. [[Дэфармацыя]] знешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фенаменаў — [[Вулканізм|вулканізму]] і [[Землятрус|землятрусаў]], якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненне [[цунамі]].
'''Тэктоніка пліт''' — цэнтральная тэорыя [[Геалогія|геалогіі]] і [[Геафізіка|геафізікі]], прадметам вывучэння якой з'яўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў [[Зямная кара|зямной кары]] і ў верхняй частцы [[Мантыя Зямлі|мантыі]] [[Зямля|Зямлі]]. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя [[канвекцыяй мантыі]] ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух [[Літасфера|літасферных пліт]] — так званы [[кантынентальны дрыфт]] — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя з'явы. Да апошніх адносяцца ўтварэнне [[Складчатыя горы|складчатых гор]] ([[арагенэз]]) і [[Акіянская яміна|акіянскіх ямін]] у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. [[Дэфармацыя]] знешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фенаменаў — [[Вулканізм|вулканізму]] і [[Землятрус|землятрусаў]], якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненне [[цунамі]].
[[Image:Tectonic plates Serret.png|thumb|300px|Tectonics plates (preserved surfaces) [http://mappamundi.free.fr/pageF.php Mappamundi]]]


[[Выява:Bridge across continents iceland.jpg|thumb|left|250px|Гэты мост у Ісландыі злучае Паўночнаамерыканскую пліту з Еўразійскай]]
[[Выява:Bridge across continents iceland.jpg|thumb|left|250px|Гэты мост у Ісландыі злучае Паўночнаамерыканскую пліту з Еўразійскай]]

Версія ад 00:06, 19 лютага 2012

Тэктоніка пліт: Тэктанічныя пліты і кантыненты

Тэктоніка пліт — цэнтральная тэорыя геалогіі і геафізікі, прадметам вывучэння якой з'яўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў зямной кары і ў верхняй частцы мантыі Зямлі. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя канвекцыяй мантыі ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух літасферных пліт — так званы кантынентальны дрыфт — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя з'явы. Да апошніх адносяцца ўтварэнне складчатых гор (арагенэз) і акіянскіх ямін у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. Дэфармацыя знешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фенаменаў — вулканізму і землятрусаў, якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненне цунамі.

Файл:Tectonic plates Serret.png
Tectonics plates (preserved surfaces) Mappamundi
Гэты мост у Ісландыі злучае Паўночнаамерыканскую пліту з Еўразійскай

Асноўным пастулатам тэорыі тэктонікі пліт з'яўляецца фрагментарная структура літасферы, якая падзяляецца на сем вялікіх пліт:

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA