Тэктоніка пліт: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др Bot: + Шаблон:Normdaten |
Tectonic plates map |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Выява:Tectonic plates.png|thumb|right|320px|Тэктоніка пліт: Тэктанічныя пліты і кантыненты]] |
[[Выява:Tectonic plates.png|thumb|right|320px|Тэктоніка пліт: Тэктанічныя пліты і кантыненты]] |
||
'''Тэктоніка пліт''' — цэнтральная тэорыя [[Геалогія|геалогіі]] і [[Геафізіка|геафізікі]], прадметам вывучэння якой з'яўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў [[Зямная кара|зямной кары]] і ў верхняй частцы [[Мантыя Зямлі|мантыі]] [[Зямля|Зямлі]]. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя [[канвекцыяй мантыі]] ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух [[Літасфера|літасферных пліт]] — так званы [[кантынентальны дрыфт]] — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя з'явы. Да апошніх адносяцца ўтварэнне [[Складчатыя горы|складчатых гор]] ([[арагенэз]]) і [[Акіянская яміна|акіянскіх ямін]] у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. [[Дэфармацыя]] знешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фенаменаў — [[Вулканізм|вулканізму]] і [[Землятрус|землятрусаў]], якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненне [[цунамі]]. |
'''Тэктоніка пліт''' — цэнтральная тэорыя [[Геалогія|геалогіі]] і [[Геафізіка|геафізікі]], прадметам вывучэння якой з'яўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў [[Зямная кара|зямной кары]] і ў верхняй частцы [[Мантыя Зямлі|мантыі]] [[Зямля|Зямлі]]. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя [[канвекцыяй мантыі]] ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух [[Літасфера|літасферных пліт]] — так званы [[кантынентальны дрыфт]] — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя з'явы. Да апошніх адносяцца ўтварэнне [[Складчатыя горы|складчатых гор]] ([[арагенэз]]) і [[Акіянская яміна|акіянскіх ямін]] у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. [[Дэфармацыя]] знешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фенаменаў — [[Вулканізм|вулканізму]] і [[Землятрус|землятрусаў]], якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненне [[цунамі]]. |
||
[[Image:Tectonic plates Serret.png|thumb|300px|Tectonics plates (preserved surfaces) [http://mappamundi.free.fr/pageF.php Mappamundi]]] |
|||
[[Выява:Bridge across continents iceland.jpg|thumb|left|250px|Гэты мост у Ісландыі злучае Паўночнаамерыканскую пліту з Еўразійскай]] |
[[Выява:Bridge across continents iceland.jpg|thumb|left|250px|Гэты мост у Ісландыі злучае Паўночнаамерыканскую пліту з Еўразійскай]] |
Версія ад 00:06, 19 лютага 2012
Тэктоніка пліт — цэнтральная тэорыя геалогіі і геафізікі, прадметам вывучэння якой з'яўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў зямной кары і ў верхняй частцы мантыі Зямлі. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя канвекцыяй мантыі ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух літасферных пліт — так званы кантынентальны дрыфт — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя з'явы. Да апошніх адносяцца ўтварэнне складчатых гор (арагенэз) і акіянскіх ямін у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. Дэфармацыя знешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фенаменаў — вулканізму і землятрусаў, якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненне цунамі.
Асноўным пастулатам тэорыі тэктонікі пліт з'яўляецца фрагментарная структура літасферы, якая падзяляецца на сем вялікіх пліт:
- Ціхаакіянская і Антарктычная пліты,
- Паўночна- і Паўднёваамерыканскія пліты,
- Афрыканская і Еўразійская пліты,
- а таксама Аўстралійская пліта.
Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA