Інтэрвенцыя

Інтэрве́нцыя (лац.: interventio — умяшанне) — ваеннае, палітычнае ці эканамічнае ўмяшанне аднаго ці некалькіх дзяржаў ва ўнутраныя справы іншай краіны, парушаючае яе суверэнітэт.

Інтэрвенцыя можа быць ваеннай (адна з формаў агрэсіі), эканамічнай, дыпламатычнай. Усе віды інтэрвенцыі несумяшчальныя са Статутам ААН і забаронены міжнародным правам.

З пункту гледжання міжнароднага права, гэта паняцце не можа быць выразна вызначана. Ці з'яўляецца прыгнечанне паўстанняў у Берліне ў 1953 г., Венгрыі ў 1956 г., Чэхаславакіі ў 1968 г. інтэрвенцыяй ці не — спрэчнае пытанне.

Нягледзячы на катэгарычную забарону інтэрвенцыі сучасным міжнародным правам, яна па-ранейшаму шырока практыкуецца шэрагам дзяржаў. Гэтыя акты ўмяшання носяць характар адкрытай узброенай інтэрвенцыі.

Інтэрвенцыя ў Сярэднявеччы

• Інтэрвенцыя Рэчы Паспалітай ў Маскву ў 1611—1612 гадах.

Інтэрвенцыя ў новы час

• Інтэрвенцыя Аўстрыі і Прусіі супраць Францыі ў 1792 годзе
• Інтэрвенцыя Расіі ў Венгрыю ў 1849 годзе

Інтэрвенцыя ў XX—XXI стагоддзях

• Замежная ваенная інтэрвенцыя ў Расіі (1918—1921)
• Інтэрвенцыя СССР у Фінляндыі (1939—1940) (савецка-фінская вайна)
• Інтэрвенцыя ЗША ў Гватэмале (1954) (аперацыя PBSUCCESS)
• Інтэрвенцыя СССР у Венгрыю (1956) (Венгерскае паўстанне)
• Інтэрвенцыя ЗША на Кубу
• Інтэрвенцыя Егіпта ў Емене
• Інтэрвенцыя ЗША ў В'етнаме
• Інтэрвенцыя ЗША ў Дамініканскую рэспубліку
• Інтэрвенцыя краін Варшаўскага дагавора ў ЧССР у 1968 г.
• Інтэрвенцыя Сірыі ў Іарданіі
• Інтэрвенцыя В'етнама ў Кампучыі
• Інтэрвенцыя СССР у Афганістане
• Інтэрвенцыя Лівіі ў Чадзе
• Інтэрвенцыя ЗША на Грэнадзе
• Інтэрвенцыя ЗША ў Панаме
• Інтэрвенцыя Ірака ў Кувейце
• Вайна НАТА супраць Югаславіі (1999)
• Інтэрвенцыя ЗША ў Афганістане (2001—2021) (Вайна ў Афганістане)
• Інтэрвенцыя ЗША ў Іраку
• Інтэрвенцыя Грузіі ў Паўднёвай Асеціі ў 2008 г.
• Інтэрвенцыя краін НАТА ў Лівіі (2011)

Гл. таксама

• Гуманітарная інтэрвенцыя
• Анексія
• Акупацыя
• Інтэрвенцыя, фільм