Алжырская петыцыя за палітычныя правы 1920 года

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Алжырская петыцыя за палітычныя правы 1920 года
Жанр петыцыя[d], дакумент і пісьмо
Мова арыгінала французская
Выпуск 18 ліпеня 1920[1]
Месца публікацыі Алжыр і Французскі Алжыр

Петыцыя за палітычныя правы карэнных алжырцаў 1920 года, таксама вядомая як петыцыя № 30 — першая петыцыя, у якой патрабаваліся палітычныя правы для карэнных алжырцаў у Французскім Алжыры пасля муніцыпальных выбараў 1919 года.[2][3]

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Удзел дзясяткаў тысяч алжырскіх салдат у баях Першая сусветная вайны ў Францыі і іх значаная роля ў перамозе над Германскай імперскай арміяй прынеслі ім узнагароды па вяртанні ў Алжыр.[4]

Закон Жанара дазваляў ветэранам і тубыльцам-інвалідам служыць у каланіяльнай адміністрацыі і набываць нерухомасць у гарадах і сельскай мясцовасці ў знак асіміляцыі ў межах Кодэксу карэннага насельніцтва (індыгенату).[5]

Палажэнні, прынятыя законам 4 лютага 1919 года вызначылі прафесіі дазволеныя карэнным алжырцам і абмежаванні для іх у адміністрацыйнай прафесійнай іерархіі.[6]

Муніцыпальныя выбары 1919 годзе пашырылі палітычнае прадстаўніцтва карэнных жыхароў у муніцыпалітэтах, што спарадзіла большую патрэбу палітычных і іншых свабод.[7]

Генеральны саветнік Халід ібн Хашым у Алжыры, а таксама муніцыпальны саветнік Махамед Сегір Бушакі, як прадстаўнікі карэннага насельніцтва пачалі арганізоўваць акцыі ў абарону яго правоў праз французскія інстытуцыі, пачынаючы ад камун да французскага Сената, і нават праз ліст прэзідэнту ЗША Вудра Вільсану (1856—1924).[8]

Петыцыя[правіць | правіць зыходнік]

Патрабаванне палітычных правоў для карэнных алжырцаў пасля Першай сусветнай вайны было канкрэтызавана афіцыйнай петыцыяй ад 18 ліпеня 1920 года ў Сенат Францыі.[9]

Дакумент натхнёны эмірам Халедам і канкрэтызаваны муніцыпальнымі саветнікамі на чале з Махамедам Сегірам Бушакі, абраным у муніцыпалітэт Тэніі (раней Менервіль).

Сакратарыят Сената зарэгістраваў дакумент як петыцыю № 30, разумеючы важнасць пратэсту муніцыпальных саветнікаў ад алжырскага карэннага насельніцтва перад Сенатам супраць праекту новых палажэнняў Кодэкса карэннага насельніцтва (індыгенату).

У верхнюю палату парламента службамі французскага ўрада быў унесены законапраект пра змены правіл Кодэксу карэннага насельніцтва (індыгенату) у Алжыры і надання ўраджэнцам Алжыра палітычных правоў.[10]

Дэбаты ў сенаце[правіць | правіць зыходнік]

Сенатар ад Ландаў Шарль Кадыльён (1876—1940) быў упаўнаважаны і прызначаны французскім Сенатам дакладваць пра дыскусіі і дэбаты іншых сенатараў па змесце законапраекту падчас сесіі 19 мая 1921 года.[11][12]

Кадыльён адзначыў у дакладзе, што законапраект змянення Кодэксу (індыгенату), якога тычылася петыцыя прыняты і ўхвалены дзвюма французскімі парламенцкімі асамблеямі.[13] Праект стаў законам 4 жніўня 1920 года, пасля прыняцця большасцю дэпутатаў і сенатараў, і апублікаваны ў Journal officiel de la République française ад 6 жніўня 1920 года, пачынаючы са старонкі 11287.[14]

Па заканчэнні сенатарскіх дэбатаў па петыцыі № 30, камітэт пад старшынствам дакладчыка Шарля Кадыльёна канчаткова выступіў з адмовай адносна пашырэння палітычных правоў карэнных жыхароў, адмова была занесена ў рэестры Сената.[15]

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6466914t/f14.item.r=Boushaki.zoom
  2. ↑ Journal officiel de la République française. Débats parlementaires. Sénat : compte rendu in-extenso. Gallica (19 мая 1921).
  3. ↑ Sénat, France Assemblée nationale (1871-1942). Annales du Sénat: Débats parlementaires. Imprimerie des Journaux officiels (12 красавіка 1922).
  4. ↑ La requête de l'Emir Khaled au président Wilson | El Watan. www.elwatan.com.(недаступная спасылка)
  5. ↑ Lettre de l'Émir Khaled à Woodrow Wilson, Président des États-Unis d'Amérique (mai 1919) - Miages-Djebels. www.miages-djebels.org.
  6. ↑ Ageron, Charles-Robert (12 April 1980). "La petition de l'Emir Khaled au president Wilson (mai 1919)". 7 (19–20) – via www.projecttopics.org. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)(недаступная спасылка)
  7. ↑ Merad, Ali (12 April 1971). "L'émir Khaled (1875-1936) vu par Ibn Badis (1889-1940)". Revue des mondes musulmans et de la Méditerranée. 9 (1): 21–35. doi:10.3406/remmm.1971.1099 – via www.persee.fr.
  8. ↑ Ageron, Charles-Robert (2005). "La pétition de l'Émir Khaledau Président Wilson (mai 1919)". Dans Genèse de l'Algérie algérienne [Genesis of Algerian Algeria] [французская]. pp. 165–178.
  9. ↑ Benkada, Saddek (30 December 2004). "La revendication des libertés publiquesdans le discours politique du nationalisme algérien et de l'anticolonialisme français(1919-1954)". Insaniyat / إنسانيات. Revue algérienne d'anthropologie et de sciences sociales (25–26): 179–199. doi:10.4000/insaniyat.6387. S2CID 193875037 – via journals.openedition.org.
  10. ↑ Ageron, Charles-Robert (12 April 1980). "La petition de l'Emir Khaled au president Wilson (mai 1919)". Revue d'histoire maghrébine. 7 (19–20): 199–209 – via www.africabib.org.
  11. ↑ Répertoire administratif des maires et des conseillers municipaux. Gallica (12 верасня 1920).
  12. ↑ texte, France Sénat (1875-1942) Auteur du. Impressions : projets, propositions, rapports... / Sénat. Gallica (22 снежня 1922).
  13. ↑ texte, France Sénat (1875-1942) Auteur du. Impressions : projets, propositions, rapports... / Sénat. Gallica (7 ліпеня 1922).
  14. ↑ Pandectes françaises périodiques : Recueil mensuel de jurisprudence et de législation... | 1922 (фр.). Gallica (22 кастрычніка 2013). Праверана 29 красавіка 2022.
  15. ↑ Supplément à tous les codes : bulletin des lois usuelles, décrets, arrêtés, circulaires, etc. se référant et s'adaptant à tous les codes : recueil mensuel / fondé par Me A. Weber,... ; publié par M. Paul Roy,.... Gallica (12 лістапада 1920).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

  • "Pétitions". Sénat: Séance du 18 juillet 1920. Journal officiel de la République française. [French]. Vol. N° 73. Paris: Quai Voltaire. 20 May 1921. p. 1172. Citation: p. 1170{{cite book}}: Папярэджанні CS1: невядомая мова (link)

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Алжырская_петыцыя_за_палітычныя_правы_1920_года&oldid=4634448"