Аскар Авейдэ

Аскар Авейдэ
польск.: Oskar Awejde
Род дзейнасці	адвакат, юрыст
Дата нараджэння	1837
Месца нараджэння	Мар’ямполь, Марыямпальскі павет, Літва
Дата смерці	20 кастрычніка 1897(1897-10-20)
Месца смерці	Кіраў, Вяцкі павет[d], Вяцкая губерня, Расійская імперыя
Грамадзянства	Польшча  Расійская імперыя
Дзеці	Mariya Aveyde[d]
Альма-матар	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт
Бітвы/войны	паўстанне 1863—1864 гадоў

Аскар Авейдэ (1837, Марыямпаль, Аўгустоўская губерня, цяпер Літва — 8 (20) ліпеня 1897, Вяцкая губерня, Расія) — гісторык, журналіст.

У 1858 скончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта, у 1859-61 працягваў вучыцца за мяжою. Служыў практыкантам у судовых установах Варшавы. Актыўны ўдзельнік паўстання 1863—1864 гадоў. З восені 1862 увайшоў у склад Цэнтральнага нацыянальнага камітэта ў Варшаве па падрыхтоўцы паўстання. У канцы ліпеня 1863 прыехаў у Вільню як камісар паўстанцкага варшаўскага ўрада. Належаў да памяркоўнага крыла чырвоных, крытыкаваў К. Каліноўскага за сепаратызм. Арыштаваны ў Вільні 22.8.1863. Падчас следства, якое вялося ў Вільні і Варшаве, выдаў многіх удзельнікаў паўстання. Напісаў пра паўстанне падрабязныя нататкі, якія ўпершыню надрукаваны ў 1866 у Варшаве абмежаваным тыражом; перавыдадзены ў 1961 у Маскве. Гэтыя нататкі сталі надзвычай важнай гістарычнай крыніцай пра паўстанне. У 1866 сасланы на пасяленне ў Вяцкую губерню, дзе і памёр.

Літаратура

• Авейдэ Аскар // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 10. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.