Афанасій (Мартас)

Афанасій
Адукацыя:	Навагрудская беларуская гімназія Варшаўскі ўніверсітэт (1930)
Навуковая ступень:	доктар багаслоўя[d] (1939)
Прафесія:	святар
Месца працы:	Pokrov monastery in Turkowice[d]
Нараджэнне:	21 верасня 1904(1904-09-21) Завітая, Навагрудскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Смерць:	3 лістапада 1983(1983-11-03) (79 гадоў) Буэнас-Айрэс, Аргенціна
Пахаванне:	Джорданвіл[d]

Афанасій, свецкае імя Антон Вікенцьевіч Ма́ртас (8 верасня 1904 — 3 лістапада 1983, Буэнас-Айрэс) — праваслаўны манах і святар, епіскап Віцебскі і Полацкі, рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч, гісторык. Магістр багаслоўя (1933).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і Вікенція Мартаса. Скончыў Навагрудскую гімназію, у 1930 годзе багаслоўскі факультэт Варшаўскага ўніверсітэта. У 1933 годзе абараніў магістарскую дысертацыю з багаслоўя. На 2-м курсе ўніверсітэта пастрыгся ў манахі ў Пачаеўскай лаўры. Архімандрыт (1938). Служыў у мястэчку Кодзень на Падляшшы, рускай калоніі Благадатнае паблізу Варшавы, горадзе Валомін. Служыў святаром на Холмшчыне (з 1940).

Епіскап Віцебскі і Полацкі (з 8.3.1942). Удзельнік Усебеларускага царкоўнага сабору (30.8—28.9.1942), на якім была абвешчана аўтакефалія беларускай праваслаўнай царквы. З 1944 года ў Германіі кіраваў прыходамі ў брытанскай зоне акупацыі. 6 мая 1946 года далучыўся, разам з іншымі беларускімі епіскапамі, да Рускай замежнай праваслаўнай царквы (РЗПЦ). З пачатку 1950-х гадоў архіепіскап РЗПЦ у Аргенціне, з 1970 года ў Аўстраліі (архіепіскап Сіднейскі і Новазеландскі). З 1971 года жыў у Аргенціне.

Пахаваны на царкоўных могілках пры рускім праваслаўным манастыры Св. Тройцы ў Джорданвілі, штат Нью-Ёрк.

Навуковая дзейнасць

Даследаваў гісторыю беларускага царкоўнага і рэлігійнага жыцця. Аўтар манаграфіі «Матырыялы да гісторыі Праваслаўнай Беларускай царквы» (Германія, 1947) і кнігі «Беларусь в исторической государственной и церковной жизни» (Буэнас-Айрэс, 1966; Мінск, 1990).

Літаратура

• Гарбінскі Ю. Беларускія рэлігійныя дзеячы XX стагоддзя. — Мінск-Мюнхен, 1999.
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.10: Малайзія — Мугараджы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0169-9 (Т. 10).