Барысаглебская царква Бельчыцкага манастыра

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Праваслаўны храм
Барысаглебская царква
Барысаглебская царква, 1890
Барысаглебская царква, 1890
55°28′32″ пн. ш. 28°47′03″ у. д.HGЯO
Краіна Полацкае княства
Горад Полацк
Канфесія Праваслаўе
Епархія Полацкая
Архітэктурны стыль Полацкая школа дойлідства
Архітэктар дойлід Іаан
Дата пабудовы XII стагоддзе
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Барысаглебская царква — адна з чатырох вядомых цэркваў Бельчыцкага манастыра ў Полацку.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Бельчыцкі Барысаглебскі манастыр на малюнку Івана Трутнева (1866). Злева Барысаглебская, справа — Пятніцкая царква, на пярэднім плане бачны падмуркі Вялікага сабора

Храм быў узведзены ў сярэдзіне XII ст. Архітэктарам Барысаглебскага храма, як і Пятніцкай царквы, лічыцца майстар Іаан[1]. Такое меркаванне грунтуецца на тым, што ў названых будынках выкарыстаны шэраг прыёмаў, якія знайшлі потым найбольш поўнае і завершанае ўвасабленне ў Спаса-Праабражэнскім саборы, аўтарам якога, што пацверджана летапіснымі крыніцамі, ён быў.

Пасля Першай сусветнай вайны на манастырскім двары размяшчаліся ваенныя склады. У гэты час Барысаглебская царква пачала трухлець. Сцены храма мясцовае насельніцтва разбірала на будматэрыялы. У 1928 годзе вывучэнне Барысаглебскай і Пятніцкай цэркваў Барысаглебскага манастыра праводзіў І. М. Хозераў. Ён замаляваў фрагменты фрэскавага роспісу помнікаў[2].

Архітэктура[правіць | правіць зыходнік]

План царквы

Цакрва ўяўляў сабой аднакупальны храм з трыма паўкруглымі апсідамі, унутраная прастора падзялялася на тры нефы шасцю слупамі, што ішлі ў два рады, прычым цэнтральны неф вылучаўся большымі памерамі за бакавыя. У заходняй частцы будынка слупы злучаліся прасценкамі з паўднёвай і паўночнай сценамі, утвараючы аб'ём прытвора з корабавымі скляпеннямі. На ім знаходзіліся хоры. Па бакавых фасадах ішлі плоскія пілястры, паміж якімі ў два рады размяшчаліся вокны — большыя па вышыні зверху і меншыя — знізу. Сцены царквы выкладзены з плінфы на вапнавай рошчыне з цамянкай у тэхніцы «са схаваным радам» — традыцыйны спосаб муроўкі полацкіх будынкаў. Але ў адрозненне ад іншых храмаў у гэтым маляўнічы выгляд быў узмоцнены дадатковай афарбоўкай радоў цэглы ў чырвоны колер і спецыяльнай апрацоўкай светлых палос кладкі, якая, за кошт выкарыстаных спецыяльных штампаў, імітавала мур з пясчаніку[3].

Месца Барысаглебскай царквы

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. Памяць : Гіст.-дакум. хроніка Полацка / Пад рэд. Г. П. Пашкова. — Мн.: БелЭн, 2002. — С. 72—73.
  2. Штыхов, Г. В. София Ивана Хозерова // Родина
  3. Лазука Б. А. Гісторыя беларускага мастацтва (у двух тамах). Том І. Мінск, «Беларусь», 2007, ст.38

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]