Перайсці да зместу

Ваэргорскі замак

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Замак
Ваэгорскі замак
Voergaard Slot
Ваэгорскі замак, 2008 год
Ваэгорскі замак, 2008 год
57°14′33″ пн. ш. 10°20′07″ у. д.HGЯO
Краіна  Данія
Месцазнаходжанне Паўночная Ютландыя
Архітэктурны стыль Адраджэнне
Дата заснавання 1588
Будаўніцтва

1481 — датаванне самай старой часткі замка; 1520 — Торнхус (цяперашняе паўночнае крыло) пабудаванае ў гарадзішчы — 1588 — заканчэнне будавання асноўнай часцы замка 1876 — пабудаваны заходні франтон з грабянямі ў паўночным крыле;

1960 — заканчэнне рэстаўрацыі
Статус Дзяржаўны фонд
Сайт voergaardslot.dk
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ваэргор, Ваэргорскі замак (дацк.: Voergaard Slot) — гэта сядзіба ў стылі рэнесансу, размешчаная ў прыходзе Ваэр, Дронінглунская сотня, Бронерслеўская камуна, у Дацкім каралеўстве на паўднёвым усходзе ад Венсісэля. Самая старая частка замка можа быць датавана 1481 годам, а самая маладая — 1590 годам[1].

Ваэргорскі замак у XIX стагоддзі; малюнак Дж. Хансена

У 1510 годзе зброяносец Енс Андэрсен перадаў Ваэргор рыма-каталіцкаму епіскапу Сцюгэ Крумпену ў манастыры Бёрглум.[2]

Упрыгожванні брам

Падчас Графскай вайны (1534—1536) Клемен Андэрсен захапіў сялянскую армію Ваэргора, а пасля прыняцця Даніяй лютэранства, Ваэргор быў канфіскаваны каралём.[2][3]

У 1578 годзе Фрэдэрык II перадаў замак ва ўладу Карэн Крабэ, чыя дачка Інгеборг Скеэль атрымала замак і пабудавала будынак у стыле эпохі Адраджэння[2], будаўніцтва якога было завершана ў 1588 годзе. Партал з пяшчаніку ў Ваэргорскім замку, спачатку быў пабудаваны для замка Фрэдэрыксборг, але быў падараваны Інгеборг Скеэль каралём Фрэдэрыкам ІІ. Пазней яна была ўспрынятая сваімі сялянамі тыранам, а пасля яе смерці з’явіліся легенды пра прывіда Ваэргора, які з’яўляецца менавіта Інгеборг[4].

У паўночным крыле замка знаходзіцца падзямелле, прысвечанае епіскапу Крумпену, самая маленькая ячэйка якога была вядомая як Розедонтэн, і ў якой чалавек не можа «ні стаяць, ні ляжаць». Пра Інгеборг Скеэль апавядалі, што яна ўтапіла ў бетоне будаўніка ўсходняга крыла Піліпа Брандзіна ў роўнай сцяне; у залежнасці ад інтэрпрэтацыі, альбо каб ён не змог пабудаваць яшчэ адзін замак у пышнасці Ваэргора, альбо проста каб зэканоміць на сваёй аплаце. Кажуць, што Інгеборг Скеэль, чый заклік, верагодна, засноўваўся ў асноўным на злых прамовах з боку яе падначаленых, пазней неаднаразова заўважалася як прывідная белая жанчына, для ўтаймавання якой, у рэшце рэшт, прыйшлося заклікаць на дапамогу святара. Яшчэ адзін анекдот, які падкрэслівае рэпутацыю Ваэргора як замка з прывідамі — гэта цёмная пляма на масніцах пакоя ў паўночна-ўсходняй вежы, якая павінна быць крывёю нявінна забітага чалавека, і якая, нягледзячы на ўсе спробы шліфавання, нібыта не можа быць выдалена.

У ходзе некалькіх дацка-шведскіх войнаў замак неаднаразова падвяргаўся аблозе ў XVII стагоддзі і перыядычна акупаваўся шведскімі войскамі. З 1686 па 1791 год ён належаў дацкай сям’і Рэц.

Гурт Virelai іграе сярэднявечную музыку каля Ваэргорскага замку

Пасля доўгага перыяду змены ўладальнікаў, Петэр Бронум Скавэніўс набыў Ваэргор ў 1872 годзе. Ён правёў капітальны рамонт і выкупіў большую частку адчужанай зямлі.[2] на момант яго смерці ў 1914 годзе, каля 1944,4 га. зямлі належала Ваэргору і такім чынам, замак быў адным з найбуйнейшых маёнткаў краіны, а сёння яго тэрыторыя складае 336,1 га.

Міністр замежных спраў Даніі Эрык Скавеніўс валодаў Ваэргорам з 1914 па 1945 год[2].

У 1955 годзе дацка-французскі граф Эйнар Обербэх-Клаўсен купіў Ваэргар. Сам Эйнар нарадзіўся ў Нюбарзе ў сям’і ўладальніка крамы і зрабіў сваю кар’еру ў Францыі ў Каталіцкай Царкве. Ён таксама стаў імперскім графам Рыма і ажаніўся з дачкой французскага хірурга Жуля-Эміля Пеана, які вынайшаў «шчыпцы Пеана». Яна была ўдавой графа Шэню-Лафіта, і ад гэтых двух сем’яў у замку знаходзіцца вялікая частка багатай і ўнікальнай калекцыі мастацкіх твораў.

Пара валодала некалькімі замкамі ў ваколіцах Бардо, але пасля смерці жонкі ў 1941 годзе, Обербэк-Клаўсен пераехаў у Парыж, а пазней вырашыў вярнуцца ў сваю родную Данію. Ён набыў Ваэргор і, з адабрэння французскай дзяржавы, прывёз з сабой у Данію 12 вагонаў твораў мастацтва. Ён распачаў комплексную і дарагую рэстаўрацыю замка, якая працягвалася на працягу некалькіх гадоў. Пасля яго смерці, ў 1963 годзе, замак і калекцыі былі перададзеныя фонду і адкрыты для публікі.

Таксама, на тэрыторыі, замка часта праводзяцца мерапрыемствы і крмашы, прысвечаныя Сярэднявеччу.

Апісанне замка

[правіць | правіць зыходнік]

Замак размешчаны на амаль квадратным востраве і акружаны шырокім палацавым ровам, ранейшыя сцены цалкам выраўнаваны. Гэта «г»-вобразнае двухстворкавы цагляны будынак з двума лесвічнымі вежамі ў двары, а таксама двума жылымі вежамі ў якасці працягу ўсходняга крыла. Форма будынка складае паўночнае крыло, падобнае на замок, якое да гэтага часу хавае ў сабе рэшткі епіскапскай крэпасці пачатку XVI стагоддзя і заканчваецца на захадзе гатычным лесвічным франтонам.

Галоўны тракт замка складае багата упрыгожанае ўсходняе крыло, яно было пабудавана ў стылі скандынаўскага Адраджэння пры Інгеборг Скеэль у 1586 годзе, як мяркуецца галандскім будаўніком Філіпам Брандзінам. Двухпавярховы будынак над цокальным паверхам падзелены дванаццаццю вокнамі, да знешніх канцоў прымацаваныя жылыя вежы, падобныя на павільёны. Увесь фасад упрыгожаны багатымі ўпрыгожваннямі з пяшчаніку. Першапачаткова партал прызначаўся для каралеўскага замка Фрэдэрыксбарг, але быў падараваны каралём Фрэдэрыкам ІІ двару Інгеборг Скеэль. Інтэр’еры замка ўяўляюць сабой падарожжа па еўрапейскай гісторыі мастацтва і па сваім строі ўзыходзяць да эпох ад Рэнесансу да Класіцызму. Асаблівасцю, акрамя так званага Залатога пакоя з скуранымі шпалерамі, з’яўляецца часоўня ў паўночным крыле, якая належала каталіцкаму Мальтыйскаму ордэну і была створана пры графе Обербэк-Клаўсене, які сам быў гаспітальерам (мальтыйцам).

Сады замка сёння ў значнай ступені пакрытыя лясамі і складаюцца, перш за ўсё, з некалькіх газонаў і кветкавых участкаў на востраве замка, а таксама з набярэжнай, якая вядзе вакол Валграбена. На ўсход да замка прымыкае комплекс былога гаспадарчага двара, ад якога вясковая дарога вядзе да царквы Ваэр.

Бірк Ваэра і парк

Вялікі парк быў першапачаткова разбудаваны ў 1768 годзе. У 1955 годзе ён быў перароблены ў французскім стылі. Будынкі на тэрыторыі ўключаюць фахверкавы будынак, які ў XVIII—XIX стагоддзях выкарыстоўвалася біркам Ваэра, судом маёнтка, дзе разглядаліся справы людзей, якія здзейснілі мясцовыя правіны і дробныя злачынствы.

Мастацкая калекцыя

[правіць | правіць зыходнік]
Дарога да замку

Калекцыя мастацкіх твораў уключае працы, якія прыпісваюцца Франсіску Гоя, Пітэру Рубенсу, Рафаэлю, Эль Грэку, Антуану Вато і Франсу Халсу[5], а таксама мэбля часоў Людовіка XIV, Людовіка XVI і ўласнасць Марыі-Антуанеты. Акрамя таго, мэбля і шкляны сервіз з выгравіраванай манаграмай Напалеона. Сярод дарагой мэблі ёсць два серванта часоў Людвіга XIV; такія ж ёсць у Версалі і ў Луўры.

8 сакавіка 2008 года з калекцыі былі скрадзеныя дзве карціны «Вар’яцкі Гойі» і партрэт Марыі Медычы Рубенса. Атрыбуцыі вельмі сумніўныя і ніколі не пацвярджаліся гісторыкамі мастацтва[6]. Дацкая служба бяспекі і разведкі не змагла знайсці злачынцаў, пакуль праз некалькі гадоў пра карціны не паведаміў інфарматар. У 2015 годзе яны вярнуліся ў калекцыю замка[7].

Калі Обербех-Клаўсен памёр у 1963 годзе, замак ператварыўся ў сямейны фонд.[2]

  • 1520 — Торнхус (цяперашняе паўночнае крыло) пабудаванае ў гарадзішчы;
  • 1534 — замак быў часткова разбураны шкіперам Клементам Андэрсенам;
  • 1536 — замак канфіскаваў кароль па прычыне таго, што епіскап і вернікі заставаліся вернымі Каталіцкай Царкве;
  • 15861591 — усходняе крыло, пабудаванае Філіпэ Брандзіне ў двух сцёках з вуглавымі вежамі, двума лесвічнымі вежамі і праходам праз брамы;
  • Каля 1611 — пашырана паўночнае крыло;
  • Каля 1738 — усходняе крыло адноўлена;
  • 1872 — паўночнае крыло адноўлена;
  • 1874 — пабудаваны новы жывёльны двор;
  • 1876 — пабудаваны заходні франтон з грабянямі ў паўночным крыле;
  • 1908 — Стары жывёльны двор часткова згарэў;
  • 19551960 — рэстаўрацыя галоўнага будынка.

Спіс уладальнікаў

[правіць | правіць зыходнік]
  • (1481—1509) — Андэрс Педэрсен;
  • (1509—1518) — Эрык Грон і Якаб Андэрсен;
  • (1518—1519) — Ніэльс Стругэ;
  • (1519—1536) — Сцюгэ Крумпен;
  • (1536—1578) — Дацкая карона;
  • (1578—1586) — Карэн Крабэ;
  • (1586—1608) — Інгеборг Скеэль;
  • (1608—1611) — Ханс Аксельсен Арэнфельд;
  • (1611—1661) — Ёрген Арэнфельд;
  • (1661—1670) — Хрыстафор Фр. Бук і Таге Хёг;
  • (1670—1686) — Енс Юэль;
  • (1686—1694) — Фрэдэрык Він і Холгер Рэц;
  • (1694—1732) — Холгер Рэц (самастойна);
  • (1732—1780) — Педэр Рэц;
  • (1780—1791) — Холгер Рэц-Тот;
  • (1791—1825) — Н. і Ё. Андэрсен Сцеэнільд;
  • (1825—1841) — Ё. Фр. Шульц;
  • (1841—1872) — розныя невядомыя ўладальнікі;
  • (1872—1914) — Пэтэр Бронум Скавеніўс;
  • (1914—1946) — Эрык Скавеніўс;
  • (1946—1955) — P.Э. Рутсэбэк;
  • (1955—1963) — Эйнар Обербэк Клаўсен;
  • (1963 — цяперашні час) — грант сям’і графа Обербэка-Клаўсена-Пеанске.

Зноскі

  1. Voergaard Slot. VisitBrønderslev. Hentet 05/12-2021
  2. а б в г д е Voergaard. danskeherregaarde.dk. Hentet 05/12-2021
  3. Voergaard (дацк.). Gyldendal. Праверана 5 снежня 2021.
  4. Spøgelser og sagn Архівавана 5 снежня 2021.. Voergaard Slot.dk. Hentet 05/12-2021
  5. Gå på opdagelse i kunsten (дацк.)(недаступная спасылка). Voergaard. Архівавана з першакрыніцы 30 студзеня 2018. Праверана 4 снежня 2021.
  6. Kunsttyveri fra slot i Nordjylland Архівавана 12 сакавіка 2008. — tv2.dk 8. marts 2008
  7. Stjålne millionmalerier er tilbage på nordjysk slot Berlingske, 15. Juli 2015.