Гарыет Бічэр-Стоу

Гарыет Бічэр-Стоу
Harriet Beecher Stowe
Імя пры нараджэнні:	Гарыет Элізабет Бічэр
Дата нараджэння:	14 чэрвеня 1811(1811-06-14)
Месца нараджэння:	Лічфілд (Канектыкут, ЗША)
Дата смерці:	1 ліпеня 1896(1896-07-01) (85 гадоў)
Месца смерці:	Хартфард (Канектыкут, ЗША)
Грамадзянства:	ЗША
Род дзейнасці:	празаік, паэт
Мова твораў:	англ.:

Га́рыет Элі́забет Бі́чэр-Стоу (англ.: Harriet Elizabeth Beecher Stowe; 14 чэрвеня 1811, Лічфілд, Канектыкут, ЗША — 1 ліпеня 1896, Хартфард, Канектыкут, ЗША) — амерыканская пісьменніца, аўтар знакамітага раману «Хаціна дзядзькі Тома».

Біяграфія

Гарыет Элізабет нарадзілася ў сям'і вядомага багаслова і прапаведніка Лімана Бічэра. Малодшы брат Генры Уорд Бічэр таксама стаў прапаведнікам. Выхоўвалася ў пурытанскай традыцыі і непрыняцці рабства. Доўгі час будучая пісьменніца была настаўніцай у заснаванай яе сястрой школе для дзяўчынак. У 1836 выйшла замуж за Кельвіна Эліса Стоу, прафесара багаслоўя ў Андаверы (Масачусетс).

У сваіх літаратурных творах яна выступіла гарачай заступніцай жаночай адукацыі і знішчэння рабаўладання. Самы вядомы раман Гарыет Бічэр-Стоу — «Хаціна дзядзькі Тома» (1852) — у першы ж год разышоўся ў Амерыцы тыражом 350 000, а агулам у 600 000 асобнікаў, вытрымаў 35 выданняў у Англіі і быў перакладзены на 20 моў. У адказ на праклёны і абвінавачанні, якія пасыпаліся на Бічэр-Стоу за гэту казань вызвалення неграў з боку рабаўладальнікаў і іх паплечнікаў, яна выдала «Ключ» («Key to uncle Tom’s Cabin»), у якім яскрава засведчыла, што сюжэт для раману ўзяты ёю наўпрост з жыцця, часта нават да мізэрных падрабзянасцей.

Пісала таксама вершы, пераважна на рэлігійныя тэмы. У 1869 надрукавала ў адным амерыканскім часопісе артыкул «Сапраўдная гісторыя жыцця жонкі Байрана», у якім узвяла на вялікага паэта абвінавачанне ў пералюбным сужыцці са зводнай сястрой. Артыкул выклікаў усеагульнае абурэнне ў Амерыцы і Еўропе, і хоць Бічэр-Стоу намагалася апраўдацца і пацвердзіць абвінавачанне новымі фактамі ў кнізе «Lady Byron vindicated» (Бостан, 1869), аднак ёй ніхто не паверыў, і ўся гэтая гісторыя можа быць патлумачаная толькі пурытанскай нецярплівасцю асяроддзя, у якім Бічэр-Стоу жыла з часу свайго замужжа.

Дом ў Брансуіку (штат Мэн), дзе была напісана «Хаціна дзядзькі Тома», знаходзіцца ў спісе найістотных славутасцей ЗША.

Бібліяграфія

• «Нарыс з новаанглійскага жыцця» / англ.: A New England Sketch (1834)
• «Мейфлаўэр, або Нарысы нораваў і характараў нашчадкаў пілігрымаў» / англ.: The Mayflower; or, Sketches of Scenes and Characters Among the Descendants of Pilgrims (1843, 21 вып., Бостан, 1882)
• «Хаціна дзядзькі Тома» / англ.: Uncle Tom's Cabin (1852)
• «Ключ да „Хаціны дзядзькі Тома“» / англ.: A Key to Uncle's Tom Cabin (1853)
• Sunny memories of foreign lands (Бостан, 1854, 2 т.)
• «Дрэд, гісторыя пра Вялікае злавеснае балота» / англ.: Dred, A Tale of the Great Dismal Swamp (Бостан, 1856)
• «Святарова каханка» / англ.: The Minister's Wooing (Бостан, 1859)
• «жамчужына вострава Ор» / англ.: The Pearl of Orr's Island (1862)
• «Людзі нашых дзён» / англ.: Men of Our Times (1868)
• «Жыхары Старога горада» / англ.: Old Town Folks (1869)
• Little Pussy Willow (1870)
• «Апраўданне лэдзі Байран» / англ.: Lady Byron Vindicated (1870)
• «Мая жонка і я» / англ.: My Wife and I (Бостан, 1871)
• «Бела-ружовая тыранія» / англ.: Pink and White Tyranny (Бостан, 1871)
• «Олдтаўнскія аповеды ля каміну, распаведзеныя Семам Лоўсанам» / англ.: Sam Lawson's Oldtown Fireside Stories (Бостан, 1872)
• Palmetto leaves (Бостан, 1873)
• «Мы і суседзі» / англ.: We and Our Neighbors (1875)
• Footsteps of the master (Бостан, 1876)
• Poganuc People (1878)
• A dog’s mission (Бостан, 1881)

Спасылкі

• Цэнтр Гарыет Бічэр-Стоу (англ.) 
• Жыццяпіс (англ.)