Гарыхвостка звычайная

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гарыхвостка звычайная
Gartenrotschwanz 1.jpg
Самец
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Phoenicurus phoenicurus (Linnaeus, 1758)

Арэал

выява

Ахоўны статус
Wikispecies-logo.svg
Сістэматыка
на Віківідах
Commons-logo.svg
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  562037
NCBI  121423
EOL  1051610
FW  369349

Гарыхвостка звычайная, звычайная рудахвостка (Phoenicurus phoenicurus) — невялікая пеўчая птушка з сямейства мухалоўкавых.

Апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Птушка памерам 12-15 см, размах крылаў 20,5-24 см. Самец у гнездавы перыяд з белым iлбом, чорным горлам i бакамi галавы, рудымі грудзьмi i цёмна-шэра-блакiтным верхам цела. У негнездавы перыяд чорны колер робiцца больш светлым, а белая пляма на лбе амаль знiкае. Самка зверху карычнева-шэрая, знiзу жаўтавата-карычневая. Маладыя падобныя да самкi, але плямiстыя). Увесь год абодва полы з характэрным, iржавым i вельмi рухавым хвастом. Птушка характэрна паторгвае хвастом, пасля чаго ненадоўга замірае. Голас: кароткі флейтавы спеў, які пачынаецца высокiм i дзвюма больш нiзкiмi тонамi.

Пашырэнне[правіць | правіць зыходнік]

Арэал: Еўропа, Азія да воз. Байкал, Каўказ, Блізкі Усход, Iран, Iрак, Паўночна-Заходняя Афрыка. На Беларусі нешматлікі на гнездаванні пералётны і транзітн мігрыруючы від.

Жыве ў лясах, лесапарках і радзей у лесастэпах. Біятоп: рознага тыпу лясы з сярэдняй вільготнасцю і добра развітым падростам, старыя дуплiстыя дрэвы; акрамя таго, групы дрэў сярод палёў, паркі са скаламi, мурамi, ярамi, дрэвастоi каля рэк i ручаёў, пасадкi ўздоўж дарог, сады з лісцевымі дрэвамі. У Фенаскандыi дасягае 700 м, у Судэтах — 1300 м, Татрах — 1400 м, Альпах — 2000 над у.м.

Пералётыы від. Месцы зімовак: трапічная Афрыка, Аравiйскi п-аў.

Асаблівасці біялогіі[правіць | правіць зыходнік]

Сілкуецца пераважна насякомымі, часам (у халодны час) ягадамі, таму прылёт і адлёт рудахвосткі залежыць ад наяўнасці корму. Бліжэй да красавіка, калі становіцца цёпла, птушкі паступова засяляюць свае ўчасткі. У гэты час яны спяваюць ўвесь светлавы дзень і нават ноччу.

Гняздо ладзіць у дупле (як у штучным, так і ў натуральным), а таксама ў шчылінах будынкаў, пераважна драўляных, радзей (на поўначы арэала) — у ярах, на зямлi памiж каранямi дрэў або пад скаламi. Знешняя частка яго з няшчыльна ўкладзеных завялых лістоў; унутраная — з моху i карэньчыкаў раслiн. Высцілка з няшчыльна ўкладзеных невялічкіх пёраў, воўны i шэрсцi.

Яйкі (5-7, часам 3-10) з вострым вузейшым канцом, блакітныя.

Падвіды[правіць | правіць зыходнік]

  • P. p. phoenicurus — Еўропа, паўн. Афрыка, цэнтр. Азiя;
  • P. р. samamisicus – Каўказ, Крым, усх. Турцыя, Б.Усход;
  • P. p. algeriensis — паўн.-зах. Афрыка, паўд. Iспанiя.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік / пад рэд. М. Нікіфарава. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000.
  • Энцыклапедыя прыроды Беларусі / гал. рэд. І. П. Шамякін. Т. 1. — Мн.: БелСЭ, 1983