Гельмальд з Басау

Гельмальд з Басау
ням.: Helmold von Bosau
Дата нараджэння	каля 1120
Месца нараджэння	Гослар, раён Гослар[d], Ніжняя Саксонія, Германія
Дата смерці	каля 1177
Месца смерці	Басау[d], Усходні Гальштэйн[d], Шлезвіг-Гольштэйн, Германія
Грамадзянства	Свяшчэнная Рымская імперыя
Род дзейнасці	летапісец, гісторык, клірык, каталіцкі святар
Навуковая сфера	гісторыя
Вядомы як	аўтар Славянскай хронікі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ге́льмальд з Басау (ням.: Helmold von Bosau) 1120, Гослар — 1177, Басау — манах-святар (дыякан), хрысціянскі місіянер, прапаведнік у Басау; адзін з найбольш вядомых храністаў XII стагоддзя. Аўтар «Славянскай хронікі» («Chronicon Slavorum»), напісанай ім на латыні. У ёй гэтыя звычаі і норавы, а таксама найважнейшыя палітычныя падзеі XII стагоддзя сярод заходне-славянскіх плямёнаў венедаў і абадрытаў у эпоху іх пераходу ад паганства да хрысціянства; інфармацыя пра нямецка-вендскія адносіны ў перыяд рассялення немцаў на Усход.

Адукацыю меркавана атрымаў паміж 1139 і 1142 гадамі ў Брауншвайгу, у тамтэйшага біскупа Герольда.

У хроніцы, акрамя іншага, таксама гэтыя каштоўныя звесткі пра місіі Віцэліна, пра подзвігі Генрыха Льва, пра пра заснаванне новых біскупстваў. Сачыненне гэта даходзіць да 1170 г. і працягнута да 1209 г. Арнольдам, першым абатам бенедыкцінаў у Любеку.

Выданні

«Chronicon» ізноў быў выдадзены ў 1868 г. Лапенбергам у 21 т. «Monumenta Germaniae» і асобным водціскам з «Scriptores rerum germanicarum» (Гановер, 1868). На нямецкую мову сачыненне гэта пераклаў Laurent (Б., 1852).

Літаратура

• Гельмальд // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
• Гельмольд // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Schmeidler B. Helmold und seine Cronica Slavorum(ням.) // ZVLGA. — 1912. — Т. 14. — С. 185.
• Völkel. Die Slavenchronik. — 1874.
• Адам Бременский, Гельмольд из Босау, Арнольд Любекский. Славянские хроники / Пер. И. Дьяконова, Л. В. Разумовской. — М.: Русская панорама, 2011. — 584 с.
• Гельмольд. Славянская хроника: (Памятники средневековой истории народов Центральной и Восточной Европы) / Предисл., пер. и примеч. Л. В. Разумовской. — М.: Изд-во АН СССР, 1963. — 299 с. — 2 500 экз.