Граблі

Граблі
Матэрыял	сталь, пластмаса і драўніна
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гра́блі (праслав.: *grabljě/*grablję, ад *grabiti — «зграбаць, грабаць, хапаць, браць») — сельскагаспадарчая прылада зграбаць сена, салому, скошанае збожжа, апалае лісце і іншае. Таксама граблямі рыхляць градкі ў палях і гародах, а таксама ўладкоўваюць газоны і кветнікі. Складаецца з доўгай ручкі, прымацаванай да галоўкі, на якой усталявана некалькі зубцоў. Іх таксама можна выкарыстоўваць дзеля размеркавання такіх матэрыялаў, як жвір, бетон або бітум пры будаўніцтве дарог. Вялікія механізаваныя віды грабель выкарыстоўваюцца ў сельскай гаспадарцы, гэтак званыя трактарныя граблі, пабудаваныя ў розных формах, як то колападобныя, ротарныя і гэтак далей.

У традыцыйнай культуры

Гомельскі павет, Магілёўская губерня. Дзяўчына з граблямі. Фота Вячаслава Косткі, 1903—1904 гг.

Сяляне з граблямі ў Марочне, Заходняе Палессе. Фота Ісака Сербава, 1912 г.

На Беларусі граблі выкарыстоўваліся таксама ў час малацьбы на таку для выграбання каласкоў, цёртай саломы з зерневай кучы. Вядомы з глыбокай старажытнасці. Драўляныя граблі складаліся з галоўкі з 8—14 зубамі і грабільна, ці ручкі. Зубы даўжынёй 7—10 см выразалі з цвёрдых парод дрэва (дуба, ясеню, грабу) і ўстаўлялі ў галоўку на адлегласці 5—5,5 см адзін ад аднаго. Развілка грабільна мацавалася колцам з дроту ці збівалася цвіком. У шэрагу мясцін галоўку рабілі крыху выгнутай. Для працы на таку майстравалі больш лёгкія граблі з 8—9 кароткімі драўлянымі зубамі.

Літаратура

• Леанід Мінько. Граблі // Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя / Рэдкалегія: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. . — Мн.: БелСЭ, 1989. — С. 157—158. — 575 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-014-9.
• Грабіць // Этымалагічны слоўнік беларускай мовы / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мінск: Навука і тэхніка, 1985. — Т. 3: Г ― І / [Р. У. Краўчук і інш. ; рэдактар В. У. Мартынаў]. — С. 104. — 408 с. — 1 610 экз. — ISBN 978-985-08-0739-3.