Гражына (паэма)
| Гражына | |
|---|---|
| Grażyna. Powieść litewska | |
 | |
| Жанр | narrative poetry[d] і эпас |
| Аўтар | Адам Міцкевіч |
| Мова арыгінала | польская |
| Дата першай публікацыі | 1823 |
| Апублікаваны ў | Q108843507? |
| Выдавецтва | Юзаф Завадскі |
| Месца публікацыі | Вільнюс |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
«Гражы́на» (польск.: Grażyna. Powieść litewska) — класіцыстычная[1][2][3] эпічная паэма Адама Міцкевіча, упершыню выдадзеная ў другім томе Паэзій (польск.: Poezyj) у 1823 годзе; часцяком твор азначаецца таксама як вершаваны раман[4].
Фабула «Гражыны», з пункту гледжання тэматыкі і гістарычных рэаліяў, роднасная Конраду Валенроду, выдадзенаму на пяць гадоў пазней. Твор заснаваны на матыве, узятым з «Іліяды» Гамера: Ахілес — прататып раззлаванага Літавора, а Гражына — Патрокла. Тэмай твора з’яўляецца мужны ўчынак «жанчыны абаяльнасцю, героем духам»[5], зроблены на імя перавагі агульнага над індывідуальным[1], і трагічная гісторыя шлюбу Гражыны і Літавора. Гражына таксама закранае праблему «памяці пра мінуўшчыны і традыцыі»[1], якая набліжае раман да другой часткі «Дзядоў»[1].
Стварэнне «Гражыны» непасрэдна звязанае з ростам папулярнасці эпасаў у стылі Таркваты Тасы[6] ў першай палове XIX стагоддзя і з дбайным вывучэннем аўтарам звычаяў і традыцый язычніцкай Літвы (асабліва яго роднага Навагрудка)[1], што робіць твор своеасаблівай «археалагічнай паэмай»[1]. Больш за тое, форма твора стылізаваная на манер старапольскай мовы.
Гражына і зместам, і формай, якая нагадвае XVI стагоддзе, становіцца своеасаблівым працягам рамана «Жывілы» (1819), напісанага раней Міцкевічам[1].
На беларускую мову паэму цалкам пераклалі Сяргей Дзяргай[7], Пятро Бітэль[8], Марыя Мартысевіч[9].
Зноскі
- ↑ а б в г д е ё Adam Mickiewicz. «Grażyna». W: Witkowska, Alina ; Przybylski, Ryszard: Romantyzm. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2003, s. 257. ISBN 83-01-13848-3.
- ↑ Jastrun, Mieczysław: Mickiewicz. Kraków: Polski Instytut Wydawniczy, 1952, s. 98.
- ↑ [Od redakcji]. W: Powieści poetyckie. Warszawa: Czytelnik, 1973, s. 242.
- ↑ [Od redakcji]. W: Powieści poetyckie. Warszawa: Czytelnik, 1973, s. 242.
- ↑ Adam Mickiewicz. «Grażyna». W: Witkowska, Alina ; Przybylski, Ryszard: Romantyzm. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2003, s. 258. ISBN 83-01-13848-3.
- ↑ [Od redakcji]. W: Powieści poetyckie. Warszawa: Czytelnik, 1973, s. 241.
- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ 100 найлепшых кніг 2023 года: выбар Bellit.info
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гражына (паэма)
