Давід Генрыхавіч Ротман

Давід Генрыхавіч Ротман
Дата нараджэння	12 лістапада 1944(1944-11-12)
Месца нараджэння	Багародск, Багародскі раён[d], Горкаўская вобласць, РСФСР, СССР
Дата смерці	24 студзеня 2024(2024-01-24) (79 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь
Грамадзянства	Беларусь
Род дзейнасці	палітолаг, сацыёлаг
Навуковая сфера	паліталогія
Месца працы	Беларускі рэспубліканскі цэнтр па навуковай арганізацыі працы і кіравання вытворчасцю[d] Цэнтр сацыялагічных і палітычных даследаванняў БДУ[d] факультэт філасофіі і сацыяльных навук БДУ
Навуковая ступень	доктар сацыялагічных навук
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	гістарычны факультэт БДУ (1972)

Давід Генрыхавіч Ротман (12 лістапада 1944, Багародск, Ніжагародская вобласць, СССР — 24 студзеня 2024, Мінск, Беларусь)— савецкі і беларускі сацыёлаг і палітолаг. Доктар сацыялагічных навук (1991), прафесар (1996).

Біяграфія

У 1972 годзе скончыў аддзяленне філасофіі гістарычнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта імя У. І. Леніна. У 1981 годзе абараніў дысертацыю на саісканне вучонай ступені кандыдата філасофскіх навук па тэме «Метадалогія і методыка сацыялагічных даследаванняў арганізацыі сацыялістычнага спаборніцтва» (спецыяльнасць 09.00.09 — прыкладная сацыялогія). У 1991 годзе ў Беларускім дзяржаўным універсітэце імя У. І. Леніна абараніў дысертацыю на саісканне вучонай ступені доктара сацыялагічных навук па тэме «Метадалагічныя праблемы аператыўных сацыялагічных даследаванняў» (спецыяльнасць 22.00.01 — тэорыя, метадалогія і гісторыя сацыялогіі).

З 1972 года — сацыёлаг Рэспубліканскага цэнтра па навуковай арганізацыі працы і кіравання Міністэрства лёгкай прамысловасці БССР. З 1974 г. працаваў у БДУ: малодшы навуковы супрацоўнік, старшы навуковы супрацоўнік сектара прыкладной сацыялогіі кафедры філасофіі гуманітарных факультэтаў, вядучы навуковы супрацоўнік, загадчык аддзела Праблемнай навукова-даследчай лабараторыі сацыялагічных даследаванняў, прафесар, загадчык кафедры сацыялогіі факультэта філасофіі і сацыяльных навук. З 1996 года ўзначальваў Цэнтр сацыялагічных і палітычных даследаванняў БДУ.

Навуковая дзейнасць

Адзін са стваральнікаў і кіраўнікоў Усесаюзнай сацыялагічнай праграмы «Грамадская думка», якая была створана Дзяржаўным камітэтам СССР па народнай адукацыі для выканання навукова-даследчых праектаў, накіраваных на вывучэнне сацыяльных працэсаў. Ажыццявіў шэраг праектаў па вывучэнні грамадскай думкі перад выбарамі ў дзяржаўныя органы Расіі і Беларусі. З’яўляецца адным з галоўных распрацоўшчыкаў метадалогіі аператыўных сацыялагічных даследаванняў. Стварыў шэраг арыгінальных метадычных распрацовак у галіне электаральных даследаванняў, якія забяспечваюць прадуктыўнасць гэтага віду вывучэння грамадскай думкі.

Апублікаваў больш за 300 навуковых прац у галіне сацыялогіі палітыкі, СМІ, ладу жыцця, моладзі, якія адхіляюцца паводзін, міжнацыянальных адносін і г.д.

Прымаў удзел у якасці каардынатара і кіраўніка многіх міжнародных праектаў.

З’яўляўся членам Савета Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, Савета па якасці, старшынёй Савета па абароне дысертацый, членам Савета па абароне доктарскіх дысертацый па паліталогіі; член конкурснай камісіі Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях, Экспертнай рады па гуманітарных навуках, Экспертнай рады для аналізу праектаў НДР па забеспячэнні дзейнасці Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. Намеснік старшыні праўлення Беларускага грамадскага аб’яднання «Сацыялагічнае таварыства», намеснік галоўнага рэдактара часопіса «Сацыялогія», член рэдакцыйнай калегіі часопіса «Веснік Расійскага ўніверсітэта Дружбы народаў», член Сусветнай паліталагічнай асацыяцыі, намеснік старшыні 17-га Даследчага камітэта, намеснік дырэктара Праграмы «Міжнародны Еўразійскі барометр», нам. дырэктара Цэнтра Параўнальных апытальных даследаванняў універсітэта г. Абердзін (Шатландыя), нацыянальны дырэктар міжнароднага праекта «Еўрапейскія каштоўнасці», член Навуковага дарадчага камітэта асацыяцыі навукова-даследчай праграмы вывучэння сусветных каштоўнасцей (НСК асацыяцыі WVS).

З’яўляўся каардынатарам і кіраўніком больш за 100 даследчых праектаў, якія выконваліся ў рамках буйных міжнародных праграм, у т.л. «Грамадская думка» Дзяржаўнага камітэта па народнай адукацыі СССР, «Новы дэмакратычны барометр» (NDB), «Еўрапейскія каштоўнасці» (EVS), «Паслявыбарныя даследаванні ў Рэспубліцы Беларусь» (у рамках Сусветнай асацыяцыі па вывучэнні электаральных сістэм (CSES); кіраўнік 10 праектаў па лініі ІНТАС, двух праектаў па лініі FP-7, шэрагу праектаў, якія выконваліся па лініі навуковых фондаў Вялікабрытаніі, Аўстрыі, Швейцарыі, Германіі, а таксама ААН, ЮНІСЕФ, Сусветнага банка, Міжнароднай фінансавай карпарацыі і г.д. Кіраваў даследаваннямі па заданнях Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Міністэрства адукацыі, Міністэрства замежных спраў, Міністэрства інфармацыі, Міністэрства ўнутраных спраў, Міністэрства працы і сацыяльнай абароны, Міністэрства гандлю і г.д.

Унёс значны ўклад у развіццё метадалогіі і методыкі сацыялагічных даследаванняў, вядомы як аўтар унікальнай канцэпцыі аператыўных сацыялагічных даследаванняў, арыгінальных метадалагічных падыходаў і методык арганізацыі і правядзення электаральных даследаванняў, замеру ўзроўняў сацыяльнай напружанасці ў грамадстве; тэхналогіі складаных рэйтынгавых замераў у палітычным і інфармацыйным полі і інш.

Пад навуковым кіраўніцтвам прафесара Ротмана Д. Г. абаронена 9 кандыдацкіх і 1 доктарская дысертацыя.

Асноўныя працы

• Оперативные социологические исследовання. Мн., 1997 (у сааўт.)
• Электоральные исследования: сущность и технология // Социол. исслед. 1998. № 9
• Общественно-политическая и экономическая ситуация в стране: Метод. подходы к анализу результатов исслед. // Социология. 1999. № 2
• Политика, выборы и электоральное поведение. Мн., 2000 (у сааўт.).
• «Оперативные социологические исследования: методика и опыт организации»/ под ред. Д.Г. Ротмана, А.Н. Данилова – Мн.: БГУ, 2001
• Электоральные социологические исследования /под ред. Д.Г. Ротмана. – Кемерово: Кузбассвузиздат, 2002.
• «Методы социологического изучения особенностей функционирования политического поля»: / Д.Г. Ротман [и др.]: под ред. Д. Г. Ротмана – Мн.: БГУ. – 2007.
• Правдивец В. В., Ротман Д. Г., Русакевич В. В. Информационное поле Республики Беларусь. Структура и подходы к изучению. Формирование и развитие. – Мн.: Зималетто». – 2009
• Ценностный мир современного человека: Беларусь в проекте «Исследование европейских ценностей: /Д.Г. Ротман, А.Н. Данилов и др. – Мн.: БГУ, 2009; Ротман, Д.Г. Избранное /Д.Г. Ротман. - Мн.: ГИУСТ БГУ, 2009. - 386 с.
• Ценностный мир современного человека: Беларусь в проекте "Исследование европейских ценностей"
• Методы социологического изучения особенностей функционирования политического поля
• Информационное поле Республики Беларусь. Структура и подходы к изучению. Формирование и развитие
• Актуальные проблемы современного белорусского общества: социологический аспект
• Актуальные проблемы современного белорусского общества (2005-2010 гг.)
• Проблемы развития малого предпринимательства г. Минска, выработка предложений по их минимизации в сферах производственной деятельности, инновационной деятельности, инвестиционной деятельности, экспорта: отчет о НИР

Літаратура

• Ротман Давід Генрыхавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 411. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).