Данатас Банёніс

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Данатас Банёніс
Donatas Banionis
Дата нараджэння: 28 красавіка 1924(1924-04-28)[1][2][3]
Месца нараджэння:
Дата смерці: 4 верасня 2014(2014-09-04)[5][2][3] (90 гадоў)
Месца смерці: Вільнюс, Літва
Месца пахавання:
Грамадзянства: Сцяг СССР СССР → Сцяг Літвы Літва
Адукацыя:
Прафесія:
акцёр,
тэатральны рэжысёр
Кар'ера: 1944—2013
Узнагароды:
Гранд-афіцэр ордэна «За заслугі перад Літвой»
Камандор Вялікага князя Літоўскага Гядзімінаса
Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі — 1981 Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга Ордэн Пашаны — 2009 Ордэн Дружбы — 1999
Народны артыст СССР— 1974 Дзяржаўная прэмія СССР — 1967 Дзяржаўная прэмія СССР — 1977
Ганаровая грамата Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі
 GDR National Prize of GDR BAR.png
IMDb: nm0052023
іншыя значэнні У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Банёніс.

Данатас Банёніс (Баніёніс) (літ.: Donatas Banionis; 28 красавіка 1924, Каўнас — 4 верасня 2014, Вільня) — літоўскі акцёр, тэатральны рэжысёр; Народны артыст Літвы (1973), Народны артыст СССР (1974), лаўрэат Нацыянальнай прэміі Літвы ў галіне культуры і мастацтва (2013).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Данатас Банёніс нарадзіўся 28 красавіка 1924 года ў Каўнасе. Яго бацькі — людзі з творчым пачаткам, удзельнічалі ў рабочай самадзейнасці, добра спявалі.

Скончыў Першую рамесную школу Каўнаса па спецыяльнасці «кераміст», падчас вучобы займаўся ў драматычным кружку.

У 1941 годзе пераехаў у Панявежыс і быў прыняты ў трупу Драматычнага тэатра, які ўзначальваў рэжысёр Ю. Мільцініс. У 1944 годзе скончыў студыю пры Панявежыскім тэатры.

Член КПСС з 1960 года. Член ЦК КП Літоўскай ССР[6]. Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР 9-га склікання (1974—1979).

З 1980 года галоўны рэжысёр, з 1984 года — дырэктар і мастацкі кіраўнік тэатра. У 1982—1984 гадах вучыўся ў Дзяржаўнай кансерваторыі Літоўскай ССР у Вільнюсе.

Як акцёр у Панявежыскім тэатры працаваў да 1 студзеня 2001 года, адкуль звольніўся з прычыны ўведзенай у Літве пенсійнай рэформы, паводле якой пенсіянеры, якія працягваюць працаваць, павінны або звольніцца з працы, або пазбавіцца пенсіі[7].

У ліпені 2014 года перажыў клінічную смерць[8]. 2 верасня ў яго здарыўся інсульт, а 4 верасня 2014 года ў Вільнюсе Банёніс сканаў[9][10]. Пахаваны на Антакальніскіх могілках.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Драматычны акцёр, стварыў па-філасофску абагульненыя, псіхалагічна дакладныя вобразы: Тэсман («Геда Габлер» Г.Ібсена), Ломен («Смерць коміваяжора» А. Мілера), Эдгар («Танец смерці» А. Стрындберга), Брукас («Піюс не быў разумны» Ю.Грушаса). Сярод пастановак: «Амадэус» П. Шэфера, «Вечар» А.Дударава. З 1959 года здымаўся ў кіно: «Ніхто не хацеў паміраць», «Мёртвы сезон», «Гоя», «Уцёкі містэра Мак-Кінлі», «Салярыс».

Супрацоўніцтва са спецслужбамі[правіць | правіць зыходнік]

Літоўскі цэнтр па даследаванні генацыда і супраціва жыхароў Літвы апублікаваў дакументы, у якіх гаворыцца, што Данатас Банёніс з 1970 (магчыма раней) па 1974 гг. супрацоўнічаў з КДБ СССР, і працаваў пад псеўданімам «Бронюс». У 1970 г. ён ездзіў ў ЗША, дзе ўсталяваў кантакты з літоўскай эміграцыяй і прадставіў КДБ характарыстыкі некаторых яе асоб. Паводле дакументаў, гэтая паездка агента «Бронюса» ў Злучаныя Штаты была карысная для ідэалагічнай работы[11].

Зноскі

  1. ↑ Банионис Донатас Юозович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 Donatas Banionis // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ Банионис Донатас Юозович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  5. ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #132225166 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 14 кастрычніка 2015.
  6. ↑ Раззаков Ф.И. Досье на звёзд. Правда, домыслы, сенсации — М.: ЭКСМО-Пресс, 1998. — 752 с. — ISBN 5-04-000982-8.
  7. ↑ Яркий и темпераментный Донатас Банионис. РИА Новости (4 верасня 2014). Праверана 6 верасня 2014.
  8. ↑ Актёр Донатас Банионис в реанимации
  9. ↑ Умер Донатас Банионис. Lenta.ru (4 сентября 2014). Праверана 4 верасня 2014.
  10. ↑ Скончался актёр Донатас Банионис. ИТАР-ТАСС (4 сентября 2014).
  11. ↑ В списках агентов КГБ - фамилии Баниониса и Сондецкиса // DELFI.LT

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Данатас_Банёніс&oldid=3072712"