Данатас Банёніс
| Данатас Банёніс | ||||||||||||
| Donatas Banionis | ||||||||||||
| Дата нараджэння: | 28 красавіка 1924[1][2][3] | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Месца нараджэння: | ||||||||||||
| Дата смерці: | 4 верасня 2014[5][2][3] (90 гадоў) | |||||||||||
| Месца смерці: | Вільнюс, Літва | |||||||||||
| Месца пахавання: | ||||||||||||
| Грамадзянства: |
 СССР →  Літва |
|||||||||||
| Адукацыя: | ||||||||||||
| Прафесія: | ||||||||||||
| Кар'ера: | 1944—2013 | |||||||||||
| Узнагароды: |
|
|||||||||||
| IMDb: | nm0052023 | |||||||||||
Данатас Банёніс (Баніёніс) (літ.: Donatas Banionis; 28 красавіка 1924, Каўнас — 4 верасня 2014, Вільня) — літоўскі акцёр, тэатральны рэжысёр; Народны артыст Літвы (1973), Народны артыст СССР (1974), лаўрэат Нацыянальнай прэміі Літвы ў галіне культуры і мастацтва (2013).
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Данатас Банёніс нарадзіўся 28 красавіка 1924 года ў Каўнасе. Яго бацькі — людзі з творчым пачаткам, удзельнічалі ў рабочай самадзейнасці, добра спявалі.
Скончыў Першую рамесную школу Каўнаса па спецыяльнасці «кераміст», падчас вучобы займаўся ў драматычным кружку.
У 1941 годзе пераехаў у Панявежыс і быў прыняты ў трупу Драматычнага тэатра, які ўзначальваў рэжысёр Ю. Мільцініс. У 1944 годзе скончыў студыю пры Панявежыскім тэатры.
Член КПСС з 1960 года. Член ЦК КП Літоўскай ССР[6]. Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР 9-га склікання (1974—1979).
З 1980 года галоўны рэжысёр, з 1984 года — дырэктар і мастацкі кіраўнік тэатра. У 1982—1984 гадах вучыўся ў Дзяржаўнай кансерваторыі Літоўскай ССР у Вільнюсе.
Як акцёр у Панявежыскім тэатры працаваў да 1 студзеня 2001 года, адкуль звольніўся з прычыны ўведзенай у Літве пенсійнай рэформы, паводле якой пенсіянеры, якія працягваюць працаваць, павінны або звольніцца з працы, або пазбавіцца пенсіі[7].
У ліпені 2014 года перажыў клінічную смерць[8]. 2 верасня ў яго здарыўся інсульт, а 4 верасня 2014 года ў Вільнюсе Банёніс сканаў[9][10]. Пахаваны на Антакальніскіх могілках.
Творчасць[правіць | правіць зыходнік]
Драматычны акцёр, стварыў па-філасофску абагульненыя, псіхалагічна дакладныя вобразы: Тэсман («Геда Габлер» Г.Ібсена), Ломен («Смерць коміваяжора» А. Мілера), Эдгар («Танец смерці» А. Стрындберга), Брукас («Піюс не быў разумны» Ю.Грушаса). Сярод пастановак: «Амадэус» П. Шэфера, «Вечар» А.Дударава. З 1959 года здымаўся ў кіно: «Ніхто не хацеў паміраць», «Мёртвы сезон», «Гоя», «Уцёкі містэра Мак-Кінлі», «Салярыс».
Супрацоўніцтва са спецслужбамі[правіць | правіць зыходнік]
Літоўскі цэнтр па даследаванні генацыда і супраціва жыхароў Літвы апублікаваў дакументы, у якіх гаворыцца, што Данатас Банёніс з 1970 (магчыма раней) па 1974 гг. супрацоўнічаў з КДБ СССР, і працаваў пад псеўданімам «Бронюс». У 1970 г. ён ездзіў ў ЗША, дзе ўсталяваў кантакты з літоўскай эміграцыяй і прадставіў КДБ характарыстыкі некаторых яе асоб. Паводле дакументаў, гэтая паездка агента «Бронюса» ў Злучаныя Штаты была карысная для ідэалагічнай работы[11].
Зноскі
- ↑ Банионис Донатас Юозович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
- ↑ 2,0 2,1 data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ 3,0 3,1 Donatas Banionis // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Банионис Донатас Юозович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #132225166 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 14 кастрычніка 2015.
- ↑ Раззаков Ф.И. Досье на звёзд. Правда, домыслы, сенсации — М.: ЭКСМО-Пресс, 1998. — 752 с. — ISBN 5-04-000982-8.
- ↑ Яркий и темпераментный Донатас Банионис. РИА Новости (4 верасня 2014). Праверана 6 верасня 2014.
- ↑ Актёр Донатас Банионис в реанимации
- ↑ Умер Донатас Банионис. Lenta.ru (4 сентября 2014). Праверана 4 верасня 2014.
- ↑ Скончался актёр Донатас Банионис. ИТАР-ТАСС (4 сентября 2014).
- ↑ В списках агентов КГБ - фамилии Баниониса и Сондецкиса // DELFI.LT
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1996. — 480 с.: іл. ISBN 985-11-0061-7 (т. 2), ISBN 985-11-0035-8
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх
- Donatui Banioniui — 80(літ.)
- Данатас Банёніс (англ.) на сайце Internet Movie Database
|
- Асобы
- Нарадзіліся 28 красавіка
- Нарадзіліся ў 1924 годзе
- Нарадзіліся ў Каўнасе
- Памерлі 4 верасня
- Памерлі ў 2014 годзе
- Памерлі ў Вільнюсе
- Пахаваныя на Антакальніскіх могілках
- Выпускнікі Літоўскай акадэміі музыкі і тэатра
- Акцёры паводле алфавіта
- Акцёры СССР
- Акцёры Літвы
- Акцёры XX стагоддзя
- Акцёры XXI стагоддзя
- Тэатральныя рэжысёры паводле алфавіта
- Тэатральныя рэжысёры СССР
- Тэатральныя рэжысёры Літвы
- Тэатральныя рэжысёры XX стагоддзя
- Гранд-афіцэры ордэна «За заслугі перад Літвой»
- Камандоры ордэна Вялікага князя Літоўскага Гядзімінаса
- Кавалеры ордэна Кастрычніцкай Рэвалюцыі
- Кавалеры ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга
- Кавалеры ордэна Пашаны
- Кавалеры ордэна Дружбы (Расія)
- Народныя артысты СССР
- Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі СССР
- Узнагароджаныя Ганаровай граматай Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі
- Лаўрэаты Нацыянальнай прэміі ГДР
- Постаці Панявежыскага драматычнага тэатра Юозаса Мільцініса
- Народныя артысты Літоўскай ССР
- Заслужаныя артысты Літоўскай ССР
- Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі Літоўскай ССР
- Ганаровыя грамадзяне Панявежыса
- Дэпутаты Вярхоўнага Савета СССР 9 склікання
- Члены КПСС
- Памерлі ад інсульту
