Данатас Банёніс

Данатас Банёніс
Donatas Banionis
Данатас Баніёніс у 2004 годзе.
Дата нараджэння	28 красавіка 1924(1924-04-28)
Месца нараджэння	Коўна, Літва
Дата смерці	4 верасня 2014(2014-09-04) (90 гадоў)
Месца смерці	Вільнюс, Літва
Месца пахавання	Антакальніскія могілкі
Грамадзянства	СССР → Літва
Бацька	Juozas Banionis[d]
Адукацыя	Літоўская акадэмія музыкі і тэатра
Прафесія	акцёр, тэатральны рэжысёр
Кар’ера	1944—2013
Прэміі
Узнагароды	Гранд-афіцэр ордэна «За заслугі перад Літвой» Камандор Вялікага князя Літоўскага Гядзімінаса Ганаровая грамата Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі
IMDb	ID 0052023
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Данатас Банёніс (Баніёніс) (літ.: Donatas Banionis; 28 красавіка 1924, Каўнас — 4 верасня 2014, Вільня) — літоўскі акцёр, тэатральны рэжысёр; Народны артыст Літвы (1973), Народны артыст СССР (1974), лаўрэат Нацыянальнай прэміі Літвы ў галіне культуры і мастацтва (2013).

Біяграфія

Данатас Банёніс нарадзіўся 28 красавіка 1924 года ў Каўнасе. Яго бацькі — людзі з творчым пачаткам, удзельнічалі ў рабочай самадзейнасці, добра спявалі.

Скончыў Першую рамесную школу Каўнаса па спецыяльнасці «кераміст», падчас вучобы займаўся ў драматычным кружку.

У 1941 годзе пераехаў у Панявежыс і быў прыняты ў трупу Драматычнага тэатра, які ўзначальваў рэжысёр Ю. Мільцініс. У 1944 годзе скончыў студыю пры Панявежыскім тэатры.

Член КПСС з 1960 года. Член ЦК КП Літоўскай ССР. Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР 9-га склікання (1974—1979).

З 1980 года галоўны рэжысёр, з 1984 года — дырэктар і мастацкі кіраўнік тэатра. У 1982—1984 гадах вучыўся ў Дзяржаўнай кансерваторыі Літоўскай ССР у Вільнюсе.

Як акцёр у Панявежыскім тэатры працаваў да 1 студзеня 2001 года, адкуль звольніўся з прычыны ўведзенай у Літве пенсійнай рэформы, паводле якой пенсіянеры, якія працягваюць працаваць, павінны або звольніцца з працы, або пазбавіцца пенсіі.

У ліпені 2014 года перажыў клінічную смерць. 2 верасня ў яго здарыўся інсульт, а 4 верасня 2014 года ў Вільнюсе Банёніс сканаў. Пахаваны на Антакальніскіх могілках.

Творчасць

Драматычны акцёр, стварыў па-філасофску абагульненыя, псіхалагічна дакладныя вобразы: Тэсман («Геда Габлер» Г.Ібсена), Ломен («Смерць коміваяжора» А. Мілера), Эдгар («Танец смерці» А. Стрындберга), Брукас («Піюс не быў разумны» Ю.Грушаса). Сярод пастановак: «Амадэус» П. Шэфера, «Вечар» А.Дударава. З 1959 года здымаўся ў кіно: «Ніхто не хацеў паміраць», «Мёртвы сезон», «Гоя», «Уцёкі містэра Мак-Кінлі», «Салярыс».

Супрацоўніцтва са спецслужбамі

Літоўскі цэнтр па даследаванні генацыда і супраціва жыхароў Літвы апублікаваў дакументы, у якіх гаворыцца, што Данатас Банёніс з 1970 (магчыма раней) па 1974 гг. супрацоўнічаў з КДБ СССР, і працаваў пад псеўданімам «Бронюс». У 1970 г. ён ездзіў ў ЗША, дзе ўсталяваў кантакты з літоўскай эміграцыяй і прадставіў КДБ характарыстыкі некаторых яе асоб. Паводле дакументаў, гэтая паездка агента «Бронюса» ў Злучаныя Штаты была карысная для ідэалагічнай работы.

Фільмаграфія

• «Кароль Лір» (1970) — герцаг Олбенскі

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Данатас Банёніс

• Donatui Banioniui — 80 Архівавана 8 красавіка 2014. (літ.)
• Данатас Банёніс на сайце «Internet Movie Database» (англ.)