Землетрасенне ў Афганістане (2022)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Размяшчэнне эпіцэнтра землетрасення.

22 чэрвеня 2022 года а 02:24 па мясцовым часе (UTC+04:30) ў Афганістане ў раёне лініі Дзюранда, якая падзяляе Афганістан і Пакістан, адбыўся землятрус магнітудай 6,2 (па іншых ацэнках — 5,9[1] або 6,1[2]). Не менш за 1500 чалавек загінулі, яшчэ 2000 атрымалі раненні, што робіць гэтае землетрасенне самым смяротным у 2022 годзе[3].

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Сітуацыя ў Афганістане[правіць | правіць зыходнік]

У 2021 годзе ўладу ў Афганістане захапіла тэрарыстычная арганізацыя «Талібан». Многія міжнародныя гуманітарныя арганізацыі, з-за боязі з нагоды бяспекі і дрэннага становішча ў галіне правоў чалавека, спынілі дзейнасць у краіне. Паводле ацэнак The Washington Post, гэта істотна запаволіла выратавальныя аперацыі на тэрыторыі дзяржавы[4].

За апошняе дзесяцігоддзе ў Афганістане ад землятрусаў загінула больш за 7000 чалавек, гэта значыць у сярэднім 560 смерцяў у год[5]. У выніку моцнага землетрасення ў 2015 годзе на паўночным усходзе Афганістана загінула больш за 200 чалавек у краіне і ў суседнім Пакістане[6]. У 2008 годзе землятрус магнітудай 6,4 у Заходнім Пакістане забраў жыцці 166 чалавек; выкліканыя катастрофай апоўзні разбурылі некалькі вёсак[7]. Больш раннія моцныя землятрусу ў 2002 і 1998 гадах панеслі жыцці звыш за тысячы і каля 4700 чалавек адпаведна[8].

Тэктанічная абстаноўка[правіць | правіць зыходнік]

Карта межаў тэктанічных пліт Паўднёвай Азіі. Афганістан размешчаны злева.

Большая частка Афганістана размешчана ў зоне кантынентальнай дэфармацыі ў межах Еўразійскай пліты. Сейсмічная актыўнасць тут знаходзіцца пад уплывам субдукцыі Аравійскай пліты на захадзе і субдукцыі Індыйскай пліты на ўсходзе. Хуткасць субдукцыі апошняй уздоўж кантынентальнай канвергентна мяжы ацэньваецца ў 39 міліметраў у год або вышэй. Назіраецца трансгрэсія. Сейсмічнасць фіксуецца на глыбіні 300 кіламетраў і выклікана субдукцыяй пліт. Разлом Чаман — гэта буйны трансформны разлом, у якім адбываюцца моцныя землятрусы з неглыбокім гіпацэнтрам; ён утворвае транспрэсіённую мяжу паміж Еўразійскай і Індыйскай плітамі. Гэтая зона складаецца з сейсмічна актыўных насоўгавых і зрухавых разломаў[9].

Ацэнкі[правіць | правіць зыходнік]

Першапачаткова Геалагічная служба ЗША паведаміла пра землятрус магнітудай 6,1 на глыбіні 10 кіламетраў, пазней магнітуда была зніжана да 5,9[7]. Геалагічная служба ЗША таксама паведаміла, што землетрасенне адбылося альбо ўздоўж паўночна-ўсходняга левабаковага разлома, альбо паўночна-заходняга правабаковага разлома[7]. Абсерваторыя GEOSCOPE паведаміла пра землятрус магнітудай 6,2 на глыбіні 6 кіламетраў[1]. Еўрапейска-міжземнаморскі сейсмалагічны цэнтр паведаміў аб магнітудзе 6,1[10]. Таксама цэнтр паведаміў, што землетрасенне адчувалася ў радыусе больш за 500 кіламетраў па меншай меры 119 мільёнаў чалавек[11].

Наступствы[правіць | правіць зыходнік]

Афганістан[правіць | правіць зыходнік]

Улады заявілі, што ў выніку землятрусу ў агульнай складанасці загінула не менш за 1500 чалавек і не менш за 2000 атрымалі раненні[3]. Гэта самы смяротны землятрус у Афганістане за апошнія 20 гадоў[12]. Сейсмолагі Геалагічнай службы ЗША заявілі, што землятрус стаў разбуральным з-за яго невялікай глыбіні гіпацэнтра і эпіцэнтра ў густанаселеным раёне, дзе будынкі не разлічаны на землетрасенне[4].

Некалькі шматкватэрных дамоў былі разбураны[13]. Назіраліся апоўзні[14].

Пакістан[правіць | правіць зыходнік]

Землятрус забраў жыцці некалькіх дзясяткаў чалавек у Пакістане, што зрабіла яго самым смяротным у краіне з 2015 года[15].

Выратавальная аперацыя[правіць | правіць зыходнік]

Урад Афганістана арганізаваў выратавальную аперацыю ў краіне[16]. Улады заявілі, што колькасць загінуўшых з ходам выратавальнай аперацыі можа ўзрасці[17]. Многія параненыя дастаўляліся па паветры на верталётах. Верталёты таксама дастаўлялі ў рэгіён медыкаменты і харчаванне[18]. Як заявіў выконваючы абавязкі прэм’ер-міністра Афганістана Хасан Ахунд, для пацярпелых падчас землятрусу быў выдзелены 1 мільярд афганскіх афгані, а ў рэгіёны дастаўлены прадметы першай неабходнасці[19].

Прэс-сакратар заклікаў агенцтва па аказанні дапамогі даць пацярпелым прадметы першай неабходнасці, каб пазбегнуць гуманітарнай катастрофы. Намеснік Спецыяльнага прадстаўніка Генеральнага сакратара па Афганістану заявіў, што праводзіць ацэнку патрэбаў пацярпелых[20].

Міжнародная рэакцыя[правіць | правіць зыходнік]

Арганізацыя[правіць | правіць зыходнік]

Гуманітарная дапамога паступіла ў Афганістан ад такіх устаноў, як ААН[18]. Па яе паведамленнях, размяркавана медыцынская дапамога, нехарчовыя тавары першай неабходнасці, прадукты харчавання, вада і прадметы гігіены[21]. Прадстаўнік ААН заявіў, што арганізацыя не валодае магчымасцямі для правядзення пошукава-выратавальных аперацый, але яна звярнулася з афіцыйным запытам да пасольства Турцыі ў Афганістане аб правядзенні падобных мерапрыемстваў[22]. Спецыяльны прадстаўнік Еўрапейскага Саюза па Афганістане заявіў, што Еўрапейскі Саюз сочыць за сітуацыяй і гатовы аказаць дапамогу[23]. Кіраўнік Таварыства Чырвонага Паўмесяца Ірана заявіў, што арганізацыя гатова аказаць дапамогу[24]. Турэцкі Чырвоны Паўмесяц аказаў дапамогу ў выглядзе прадуктовых набораў 500 сем’ям[25].

Дзяржавы[правіць | правіць зыходнік]

Міністэрства замежных спраў Кітая выказала свае спачуванні і заявіла, што краіна гатова аказаць дапамогу Афганістану[23]. Індыя таксама заявіла аб гатоўнасці аказаць дапамогу[26]. Папа Рымскі Францыск I заявіў, што ён памаліўся за пацярпелых і заклікаў аказаць дапамогу[27]. У заяве саветніка па нацыянальнай бяспецы Джэйка Салівана гаворыцца, што ЗША будуць адданыя падтрымцы народа Афганістана[28]. У сваю чаргу Джо Байдэн прызначыў Агенцтва ЗША па міжнародным развіцці і іншых спецыялістаў для ацэнкі варыянтаў рэагавання[28]. Прэс-сакратар Дзяржаўнага дэпартамента Нед Прайс, сказаў, што Злучаныя Штаты будуць адкрыты для абмеркавання, але не атрымлівалі ніякіх просьбаў ад «Талібану»[29]. Сэйдзі Кіхара, намеснік галоўнага сакратара кабінета міністраў Японіі, заявіў, што японскі ўрад плануе аказаць дапамогу[30]. Міністэрства замежных спраў і гандлю Рэспублікі Карэя заявіла, што будзе аказана гуманітарная дапамога на суму 1 мільён долараў ЗША[31].

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ а б Super Utilisateur. Geoscope - Earthquake description (англ.). geoscope.ipgp.fr.
  2. ↑ अफगानिस्तान भूकंप: पक्तिका प्रांत में आया 6.1की तीव्रता का भूकंप, मृतकों का आंकड़ा स्पष्ट नहीं। - khabri.live (хіндзі) (22 чэрвеня 2022).
  3. ↑ а б زلزال أفغانستان.. عدد القتلى يرتفع إلى 1500 وهيئات إنسانية تدعو الغرب لتجاوز موقفه من طالبان لإغاثة المنكوبين (ар.). www.aljazeera.net.
  4. ↑ а б 1,000 dead, 1,500 injured in Afghan quake, news report says, Washington Post . Праверана 22 чэрвеня 2022.
  5. ↑ Afghan earthquake: At least 1,000 people killed and 1,500 injured, BBC News (22 чэрвеня 2022). Праверана 23 чэрвеня 2022.
  6. ↑ At least 1,000 killed after strong earthquake jolts Afghanistan (англ.). www.aljazeera.com.
  7. ↑ а б в M 5.9 - 46 km SW of Khōst, Afghanistan (англ.). USGS (22 чэрвеня 2022).
  8. ↑ More than 1,000 people killed after magnitude 5.9 earthquake hits eastern Afghanistan (англ.). CNN.
  9. ↑ Wheeler, Russell L.; Bufe, Charles G.; Johnson, Margo L.; Dart, Richard L. (2005). "Seismotectonic Map of Afghanistan, with Annotated Bibliography". Open-File Report 2005–1264 (Министерство внутренних дел США, Геологическая служба США). https://pubs.usgs.gov/of/2005/1264/pdf/OFR-1264.pdf. Retrieved on 22 июня 2022. 
  10. ↑ Earthquake, Magnitude 5.9 - CENTRAL AFGHANISTAN - 2022 June 21, 20:54:36 UTC (англ.). EMSC-CSEM.
  11. ↑ At least 1,000 killed by magnitude-6.1 earthquake in Afghanistan, ABC News (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  12. ↑ Afghanistan earthquake kills 950, toll likely to rise (англ.). South China Morning Post (22 чэрвеня 2022).
  13. ↑ 280 People Killed, 600 Injured as Earthquake Hits Khost, Paktika (англ.). Bakhtar (22 чэрвеня 2022).
  14. ↑ Bilal Sarwary [bsarwary]. #AFG Afghanistan is to earthquakes, like Florida is to hurricanes. Disturbing reports coming out of Paktika and Khost provinces after earthquake. Some homes on a mountain collapsed as a result of sliding caused by earthquake in Khost. (англ.). Твітэр (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  15. ↑ Afghanistan earthquake kills 30 Pakistani tribal people. www.telegraphindia.com.
  16. ↑ At least 920 dead after 6.1-magnitude quake hits Afghanistan (англ.). the Guardian (22 чэрвеня 2022).
  17. ↑ Hermes Auto. At least 900 killed in overnight Afghanistan earthquake: Minister | The Straits Times (англ.). www.straitstimes.com (22 чэрвеня 2022).
  18. ↑ а б Yawar, Mohammad Yunus. Afghan quake kills at least 920; toll expected to rise, Reuters (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  19. ↑ 1 Billion Afs Allocated to Earthquake Victims of Paktika, Khost Provinces (англ.). Bakhtar News Agency (22 чэрвеня 2022).
  20. ↑ Afghanistan earthquake death toll surpasses 1,000 (англ.). ThePrint (22 чэрвеня 2022).
  21. ↑ UN agencies rush to aid Afghanistan following deadly quake (англ.). UN News (22 чэрвеня 2022).
  22. ↑ Nichols, Michelle. U.N. says Turkey likely best to send rescue teams to Afghanistan, Reuters (22 чэрвеня 2022). Праверана 23 чэрвеня 2022.
  23. ↑ а б Federica Marsi,Hamza Mohamed. Afghanistan reels from devastating quake as death toll tops 1,000 (англ.). www.aljazeera.com.
  24. ↑ آمادگی هلال احمر ایران برای کمک به زلزله زدگان افغانستان (перс.). خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency (22 чэрвеня 2022).
  25. ↑ کمکهای هلالاحمر ترکیه به زلزله زدگان افغانستان. www.aa.com.tr.
  26. ↑ Press Trust of India. Share grief of Afghan people; committed to support them: India on earthquake in Afghanistan (англ.). Greater Kashmir.
  27. ↑ Pope prays for victims of devastating earthquake in Afghanistan - Vatican News (англ.). www.vaticannews.va (22 чэрвеня 2022).
  28. ↑ а б Statement by National Security Advisor Jake Sullivan on the Earthquake in Afghanistan (англ.). The White House (22 чэрвеня 2022).
  29. ↑ Hermes Auto. US 'saddened' by Afghan earthquake, looks at aid | The Straits Times (англ.). www.straitstimes.com (23 чэрвеня 2022).
  30. ↑ Japan to provide necessary aid for Afghanistan after earthquake - govt spokesperson, Reuters (23 чэрвеня 2022). Праверана 23 чэрвеня 2022.
  31. ↑ S.Korea to provide $1m. humanitarian aid to earthquake-hit Afghanistan (англ.). The Jerusalem Post | JPost.com.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Землетрасенне_ў_Афганістане_(2022)&oldid=4148713"