Катарына фон Бора

Катарына фон Бора
ням.: Katharina von Bora
Партрэт пэндзля Лукаса Кранаха Старэйшага
Род дзейнасці	religious sister, багаслоў, хатняя гаспадыня, манахіня
Дата нараджэння	29 студзеня 1499
Месца нараджэння	Ліпендорф[d], Курфюрства Саксонія, Свяшчэнная Рымская імперыя
Дата смерці	20 снежня 1552 (53 гады)
Месца смерці	Торгау, Курфюрства Саксонія, Свяшчэнная Рымская імперыя
Месца пахавання	Q1897866?
Грамадзянства	Свяшчэнная Рымская імперыя
Веравызнанне	пратэстанцтва
Бацька	Hans der Jüngere von Bora, Herr auf Lippendorf[d]
Маці	Anna von Haugwitz[d]
Муж	Марцін Лютэр
Дзеці	Элізабэт Лютэр[d], Пауль Лютэр[d], Магдалена Лютэр[d], Маргарэтэ Кунхайм[d] і Ёханес Лютэр[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Катарына фон Бора (ням.: Katharina von Bora; 29 студзеня 1499, Ліпендорф каля Пегау — 20 снежня 1552, Торгау) — жонка і найбліжэйшая памочніца нямецкага царкоўнага рэфарматара Марціна Лютэра.

Біяграфія

Катарына фон Бора адбывалася з саксонскага дваранскага роду. Выхоўвалася ў бенедыкцінскім кляштары ў Брэне, а з 1509 года — у цыстэрцыянскім кляштары Німбшэн каля Грымы. Тут яна вучылася пісьму, чытанню, лічэнню, спевам, а таксама латыні і пачаткам вядзення сельскай гаспадаркі. У гэтым жа кляштары дзяўчына ў 1515 годзе дае клятву стаць манашкай.

Неўзабаве пасля гэтага Катарына знаёміцца з крытычнымі сачыненнямі Марціна Лютэра, і яна вырашае бегчы з кляштара. Звярнуўшыся па дапамогу да Лютэра, які прысылае ў кляштар воз, Катарына разам з яшчэ 11 манашкамі хаваецца ў ім сярод бочак з селядцом. З-за таго, што пасля вяртання дамоў жанчынам пагражала смерць, Лютэр прывёз іх у Вітэнберг, дзе разлічваў знайсці ім «прыстойных мужоў». Катарына фон Бора жыла ў гэтыя дні ў мастака Лукаса Кранаха Старэйшага, пэндзлю якога належаць выдатныя партрэты Катарыны і Марціна Лютэра.

Пасля таго як сватаўство Катарыны з некалькімі знойдзенымі для яе жаніхамі не ўдалося, Марцін і Катарына 13 чэрвеня 1525 года пабраліся шлюбам. Жылі яны ў былым аўгусцінскім кляштары, які курфюрст Ёган Цвёрды перадаў у іх распараджэнне. Катарына тут займалася гаспадаркай, у тым ліку жывёлагадоўляй і піваварствам. У многіх праблемных пытаннях, з якімі сутыкаўся ў паўсядзённым жыцці Лютэр, жонка была яму вялікай дапамогай.

У Марціна Лютэра і Катарыны нарадзіліся шасцёра дзяцей — 3 хлопчыкі і 3 дзяўчынкі. Пасля смерці мужа і вырашэння праблем з яго завяшчаннем Катарына стала забяспечанай жанчынай, якая карысталася заступніцтвам курфюрста Саксоніі Ёгана-Фрыдрыха Вялікадушнага, караля Даніі Крысціяна III і герцага Прусіі Альбрэхта. Падчас Шмалькальдэнскай вайны, у 1546 і ў 1547 гадах, яна была вымушана з дзецьмі бегчы ў Магдэбург. Вярнуўшыся ў Вітэнберг, Катарына даведалася, што яе гаспадарка была разрабавана. Тым не менш заставалася ў Вітэнбергу аж да 1552 года, калі ў наваколлях пачаўся неўраджай, а ў горадзе вылілася эпідэмія чумы.

Надмагільная пліта Катарыны фон Бора ў Торгау

З'ехаўшы ў Торгау, памерла з-за няшчаснага выпадку ў дарозе.

Літаратура

• Бора, Катарина // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Соловьёв Эрих. «Непобеждённый еретик. Мартин Лютер и его время», Москва, «Молодая гвардия», 1984;
• G. Grisar. «Martin Luters Leben und sein Werk», Freiburg-Breisgau 1926 год;
• W. Landgraf. «Martin Luter. Reformator und Rebell», Берлін, 1981.