Кацярына Мікалаеўна Кобра

Кацярына Мікалаеўна Кобра
польск.: Katarzyna Kobro
Кацярына Кобра
Імя пры нараджэнні	Екатерина Николаевна Кобро
Дата нараджэння	26 студзеня 1898(1898-01-26)[…]
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	21 лютага 1951(1951-02-21) (53 гады) ці 26 лютага 1951(1951-02-26) (53 гады)
Месца смерці	Лодзь, Польшча
Месца пахавання	могілкі Далы[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя СССР Польшча
Дзеці	Ніка Страмінская
Род дзейнасці	мастачка, скульптар
Жанр	скульптура, авангард
Вучоба	Маскоўскае вучылішча жывапісу, скульптуры і дойлідства
Мастацкі кірунак	Абстракцыянізм
Працы на Вікісховішчы

Магіла Кацярыны Кобры-Страмінскай і яе дачкі Нікі Страмінскай на праваслаўнай частцы могілак «Долы» у Лодзі, 21 мая 2007 года

Кацярына Кобра (Кацярына Мікалаеўна Кобра; польск.: Katarzyna Kobro; руск.: Екатерина Николаевна Кобро; 26 студзеня 1898, Масква — 21 лютага 1951, Лодзь) — польская авангардная скульптарка, прадстаўнік авангарднага мастацтва, жонка Уладзіслава Страмінскага. Звязаная з Вілейкай.

Біяграфія

Нарадзілася ў Маскве. Матка Яўгенія Разанава, бацька Мікалай фон Кобра. Яе адзінай дачкой была Ніка Страмінская (пам. у 2001), доктар-псіхіятр і пісьменніца, прапагандыст мастацтва сваіх бацькоў. Была ў ліку сузаснавальнікаў групы мастакоў «Blok», «Praesens» і «a.r.». «a.r.» («awangarda rheczywista» або «сапраўдны авангард») 1929. Апошняе скарачэнне перадаецца часам як «artyści rewolucyjni» ці «рэвалюцыыйныя мастакі». Дачка Кобры і Страмінскага Ніка Страмінская сцвярджае аб памылковасці такой расшыфроўкі. «Artyści rewolucyjni» — рэвалюцыйныя артысты.

Перавярнула ўспрыманне скульптуры. Адмовілася ад успрыняцца скульптуры як цвёрдага рэчава, каменя. Пад уплывам канструктывізму адрынула індывідуалізм, суб’ектывізм і імпрэсіянізм у мастацтве, сцвярджала, што іх месца займае аб’ектывізм формы. Галоўным пунктам канцэпцыі Кобры ёсць паняцце бясконцасці прасторы. Адначасова з гэтым вынікае адмаўленне ад кампазіцыйнага цэнтру, нібыта кожны пункт скульптуры аднолькава важны.

Ад верасня 1939 года да мая 1940 года, хаваючыся ад вайны, жыла разам з сям’ёй у Вілейцы.

У 2009 «Тэатр Тэлевізіі» (Польшча) паставіў п’есу «Сляды выяў», у якой паказанае прыватнае жыццё Кацярыны Кобры і Уладзіслава Страмінскага.

Памяць

Пахаваная ў Лодзі у праваслаўнай частцы могілак «Долы». Большасць яе прац знаходзіцца у Музеі мастацтва ў Лодзі. Ад 2001 ў Польшчы існуе мастацкая прэмія імя Кацярыны Кобры.

Літаратура

• Strzemińska N. Miłość, sztuka i nienawiść. О Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim. Res Publica, Warszawa, 1986 (польск.)  ISBN 83-7046-017-8.
• Grzegorz Sztabiński, Dlaczego geometria? problemy współczesnej sztuki geometrycznej, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2004 (польск.)  ISBN 83-7171-729-6.
• Andrzej Turowski «Budowniczowie świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej», Universitas, Kraków 2000 (польск.)  ISBN 83-7052-673-X
• «Katarzyna Kobro 1898—1951. W setną rocznicę urodzin» — katalog wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, 1998 (польск.) 
• Janusz Zagrodzki «Katarzyna Kobro i kompozycja przestrzeni», PWN, Warszawa 1984 (польск.) 
• Andrzej Turowski «Konstruktywizm polski. Próba rekonstrukcji nurtu 1921—1943», Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981 ISBN 83-04-00557-3 (польск.) 

Спасылкі

• Kobro.art.pl (польск.) 
• Małgorzata Kitowska-Łysiak, nota artyski na portalu culture.pl (польск.) 
• Katarzyna Kobro w iMNK — Wirtualnym Muzeum Narodowym w Krakowie (польск.) 
• Мастак Уладзіслаў Страмінскі: лёс, творчасць і Вілейка // «Рэгіянальная газета».